دولت آمریکا پس از چندین دهه، صدها صفحه از اسناد سر به مهر ترور «جان اف. کندی» سی و پنجمین رئیس جمهوری این کشور را منتشر کرده است و در این میان، موارد جالب توجهی به چشم میخورد؛ از جمله نگرانی اتحاد جماهیر شوروی از احتمال آغاز جنگی بزرگ با آمریکا بوده است.
به گزارش ایرنا به نقل از تارنمای خبری راشاتودی، گرچه «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا تعدادی از اسناد مرتبط با ترور کندی را به توصیه مشاوران امنیت ملی خود از حالت محرمانه خارج نکرده؛ با این حال صدها صفحه از این اسناد هماکنون در دسترس است که بخشهای مهمی از آن را در ادامه میخوانید:
نگرانی اتحاد جماهیر شوروی از احتمال آغاز جنگ با آمریکا
بخشی از اسناد منتشر شده از نگرانی مقامهای اتحاد جماهیر شوروی از حمله احتمالی آمریکا به این کشور پس از ترور کندی حکایت دارد.
یک مقام سیا در گزارشی مدعی است که اعضای حزب کمونیست در این کشور معتقد بودند که این ترور، بخشی از توطئه «راستهای افراطی» آمریکا بوده است.
در این گزارش از نگرانی آنها در خصوص احتمال شلیک موشک به سمت شوروی از سوی «برخی ژنرالهای سهلانگار آمریکایی در خلاء رهبری به وجود آمده» صحبت شده است.
قاتل کندی از سوی افبیآی تحت پیگرد بود
بخشی از اسنادی که روز گذشته منتشر شد، نشان میدهد که ماموران اداره تحقیقات فدرال آمریکا (افبیآی) در ایالت لوئیزیانا، «لی هاروی اسوالد» متهم اصلی قتل کندی را یک ماه پیش از وقوع حادثه، زیر نظر داشتند.
نسخههایی از گزارشهای این ماموران به دفاتر افبیآی در نیویورک و دالاس، محل قتل کندی هم ارسال شده بود.
ارتباط اسوالد با افسر کگب
گرچه خبر بازدید اسوالد از سفارت روسیه در مکزیکوسیتی در تاریخ سپتامبر 1963 موضوع جدیدی نیست، این اسناد نشان میدهد که وی با « والری ولادیمیروویچ کوستیکوف» کنسول روسیه همصحبت بوده است.
در یکی از این اسناد درخصوص فعالیتهای کوستیکوف آمده است: وی ماموریتی دارد که مورد حمایت مالی حوزه سیزدهم کگب (بخشی از اداره اطلاعات و امنیت شوروی در ارتباط با ماموریتهای خرابکاری و ترور) است.
گفته میشود اسوالد در تاریخ یک اکتبر همان سال، یعنی نزدیک به یک ماه پیش از ترور کندی، با سفارت روسیه تماس گرفته و پرسیده بود: درخصوص تلگرام ارسال شده به واشنگتن موضوع جدیدی پیش نیامده؟
قتل ضارب کندی و هشدارهایی که بی نتیجه ماند
بر اساس اطلاعات مندرج در بخش دیگری از این اسناد، ماموران افبیآی در شهر دالاس پس از وقوع ترور، تماسهایی را از فردی دریافت کرده بودند که به آنها در خصوص احتمال به قتل رسیدن مظنون اصلی حادثه هشدار داده بود.
«ادگار هوور» رئیس وقت افبیآی در 24 نوامبر 1963 در گزارشی در این رابطه مینویسد: امروز صبح بار دیگر با رئیس پلیس تماس گرفتم و درخصوص احتمال تلاش برای اقداماتی علیه اسوالد هشدار دادم. او بار دیگر به ما اطمینان داد که محافظت کافی به عمل خواهد آمد.
با این حال این اتفاق نیفتاد و متهم اصلی ترور کندی همان روز به دست «جک لئون روبی» یک مالک باشگاه شبانه به قتل رسید.
این اسناد همچنین نشان میدهد که پس از حادثه، افبیآی ماموری را به بیمارستان محل بستری اسوالد فرستاد تا شاید پیش از مرگ از او اعترافی بگیرد.
ارتباط قاتل اسوالد با افسران پلیس دالاس
یکی از مخبران افبیآی در یک گزارش خود مدعی ارتباط نزدیک قاتل فرد مظنون به قتل کندی با شماری از افسران پلیس دالاس شده است.
گفته میشود که روبی حتی به علت آشنایی قبلی با برخی مقامهای محلی، برای آنها نوشیدنیهای رایگان سرو میکرده است.
یکی از دوستان روبی، او را در گزارش افبیآی فردی «احساساتی و ناپایدار» توصیف کرده بود؛ موضوعی که بعدها میتوانست حتی زمینهساز تخفیف حکم مجازات وی به بهانه مشکلات روانی شود. قاتل اسوالد به علت انسداد ریوی ناشی از سرطان ریه در زندان درگذشت.
ماجرای خبرنگار انگلیسی
براساس یادداشتی که معاون وقت اداره مرکزی اطلاعاتی آمریکا (سیا) در جریان تحقیقات خطاب به رئیس افبیآی نگاشته است، یک خبرنگار ارشد نشریه «کمبریج نیوز» انگلیس تماسی ناشناس دریافت کرده بود که در آن از او خواسته شده بود تا در ارتباط با «خبرهایی بزرگ» با سفارت آمریکا در لندن تماس حاصل کند.
بررسیهای انجام شده پس از حادثه نشان داد که این تماس 25 دقیقه پیش از ترور کندی برقرار شده بود. این خبرنگار پیش از آن هیچ تماس دیگری دریافت نکرده بود.
دستور سفیر کوبا به دیپلماتها: در انظار عمومی، شاد ظاهر نشوید
بخش جالب توجهی از اسناد منتشر شده، نشان میدهد که سفیر کوبا در کانادا به هنگام شنیدن خبر ترور کندی، به طرزی شاد واکنش نشان داده است. با این حال انتشار گزارشهایی در خصوص احتمال ارتباط متهم اصلی با یک گروه فعال سیاسی در کوبا، بعدها موجب نگرانی او شد.
وی در تلگرامی که به کنسولگریها و دفاتر تجاری کوبا در شهرهای تورنتو و مونترال فرستاد، به دیپلماتهای این کشور دستور داد که در انظار عمومی با وقار بیشتری حاضر شوند تا منعکسکننده موضع رسمی دولت کوبا در قبال این حادثه باشند.
این وقایع درست چند ماه پس از بحران موشکی کوبا و در شرایطی رخ داده بود که روابط واشنگتن با هاوانا و مسکو دچار تنشهای جدی بود.