اگر اهل چرخیدن در صفحات مختلف اینستاگرام باشید، حتما با پستهایی که در آن یک قطعه موزیک معرفی یا دابسمش میشود، روبهرو شدهاید. در روزگاری که راهی برای تبلیغ موسیقی به جز بیلبوردهای اتوبانها وجود ندارد، انتشار ویدئو در شبکه مجازی پر مخاطبی مثل اینستاگرام به نظر راهی موثر است.
روزنامه ابتکار نوشت: در دنیای صنعتی امروز، هنر هم مانند همه چیز به عنوان یک کالا مطرح میشود و این کالا برای دیده شدن به تبلیغات نیاز دارد. در سینما، برای فیلم تیزر تبلیغاتی میسازند و با پخش آن از صدا و سیما فیلم را معرفی میکنند. معرفی آثار تجسمی هم بر عهده پوسترها است، اما موسیقی به عنوان یک اثر هنری شنیداری چطور باید خودش را به گوش مخاطبانش برساند؟
موسیقی بدون فضایی برای تبلیغ
شاید یکی از مهمترین گلایههای اهالی موسیقی نبودن فضای مناسب برای معرفی آثار تولید شده در این حوزه باشد. بخشی از تبلیغات تلویزیونی، در گذشته بیشتر و امروز کمتر، به آنونس فیلمهای سینمایی تعلق دارد اما هرگز ندیدهایم که یک آلبوم موسیقیایی هرچند فاخر توسط تلویزیون یا رادیو تبلیغ شود، گرچه گاهی خوانندگان از این تریبون برای معرفی خود استفاده میکردند اما هرگز صدا و سیما فضایی برای تبلیغ مستقیم در اختیار دنیای موسیقی قرار نداد. در چنین شرایطی، بیلبوردهای اتوبانها تنها راه باقیمانده بودند اما یک تصویر دو بعدی چطور میتواند زیر و بمهای یک قطعه شنیداری را به خوبی به مخاطب معرفی کند؟
اینستاگرام وارد میشود
قرن 21 را شاید بتوانیم عصر شبکههای مجازی بنامیم، شبکههایی که از طریق اپلیکیشنهای نصبشدهشان روی گوشیهای هوشمند، افراد بسیاری را با هم مرتبط میکردند. سال 2010 یک شبکه اجتماعی به نام «اینستاگرام» بر پایه به اشتراکگذاری تصویر راهاندازی شد. به دلیل تصویر، هر روز به کاربران این شبکه افزوده میشد اما با اضافه شدن قابلیت به اشتراکگذاشتن صدا و ویدئو ناگهان این شبکه با استقبال بسیار زیادی روبهرو شد. کمکم به دلیل تعداد مخاطبان زیاد این شبکه اجتماعی صفحاتی تبلیغاتی راهاندازی شد که در آنها به معرفی کالاهای مختلف میپرداختند. حالا اینستاگرام تبدیل به یک ابزار مناسب و کم هزینه برای تبلیغات شده بود. شاید در این میان موسیقی بیشترین و بهترین استفاده را از محیط ایجادشده، برد. در دنیای امروز، استفاده از یک شبکه مجازی فراگیر که میتوانست صدا و تصویر را به صورت گسترده به اشتراک بگذارد، میتواند بهترین و مهمترین ابزار تبلیغاتی برای اهالی موسیقی به شمار بیاید، ابزاری کمهزینه، موثر و با بازدهی بالا.
اگر چه به اشتراک گذاشتن یک پست، کار بسیار راحتی است، اما تبلیغ و معرفی یک اثر در این شبکه اجتماعی هم فوت و فن خودش را دارد. درست است که تهیه تیزر تبلیغاتی و کیفیت آن در معرفی یک اثر موسیقیایی بسیار موثر است اما آنچه بیشتر از هر چیز اهمیت دارد، پخش هرچه بیشتر و شنیده شدن قطعه موسیقی است.
در اینستاگرام صفحهها و حسابهای کاربری وجود دارند که مربوط به سایتهای معروف موسیقی هستند. بنابراین بازدیدکنندگان بسیاری روزانه از این صفحات بازدید میکنند. یکی از راهکارها برای پخش موزیک یا اثر هنری این است که با پرداخت مبلغی به این صفحات، آنها قطعه موسیقیایی را در قالب یک پست به فالوورهایشان معرفی کنند. اما تنها نباید به یک صفحه قناعت کرد بلکه باید روی چند صفحه مختلف سرمایهگذاری کرد. اما به تازگی شیوه جدید و عجیبی برای تبلیغ برخی موزیکها در اینستاگرام دیده میشود و آن تبلیغ و معرفی یک موزیک در قالب دابسمش توسط به اصطلاح «شاخهای اینستاگرام» است. البته اجرای دابسمش اتفاق تازهای نیست. اما شنیده شدن جمله «این آهنگ رو دوست خوبم آقای فلانی خونده، دانلودش کنید و گوش بدید» از زبان کسانی که به آنها سلبریتی ها و پلنگهای اینستاگرام میگویند، اتفاق تازهای است. بر سر درست و غلط بودن این اتفاق اختلافنظرهای بسیاری وجود دارد اما نمیتوان به صورت قطعی در این مورد اظهار نظر کرد. تنها موردی که میتوان قاطعانه گفت این است که خوب یا بد بودن ماجرا به نحوه استفاده از آن برمیگردد.
امروز راه ارتباط این است
حمید عسکری، خواننده پاپ، معتقد است استفاده از اینستاگرام برای تبلیغات در حوزه موسیقی اقدام بسیار مناسبی است. او در اینباره میگوید: من با این ماجرا موافقم. چرا نباشم؟ زمانی برای خبر دادن به یکدیگر از دود استفاده میکردند. بعد راههای دیگری در این زمینه پیش گرفته شد. هر دوره مقتضیات خودش را داشت و راههای ارتباطی خود را میطلبید. امروز یعنی در سال 2018، ارتباط برقرار کردن اینگونه است. ممکن است 10 سال دیگر راه متفاوتی وجود داشته باشد.
عسگری در مورد راههای مختلفی که هنرمندان و خوانندگان برای معرفی آثارشان در اینستاگرام در پیش گرفتند، میگوید: اگر تلویزیون جمهوری اسلامی ایران، فرصتی برای تبلیغ به خوانندگان میداد و اگر رسانهای در اختیار جوانان قرار میگرفت تا قطعاتشان را معرفی کنند دیگر راههای اینچنینی که گاهی در فضای مجازی میبینیم را پیش نمیگرفتند. جوان میخواهد کار خودش را معرفی کند، وقتی رسانهای در اختیار ندارد، چه کند؟ هر کس با توجه به شخصیت، کارکتر، عقاید و شخصیت خودش، مسیری را برای تبلیغ انتخاب میکنند البته من برخی از این روشها را نمیپسندم.
پلنگها ماندنی نیستند
این خواننده پاپ در رابطه با تبلیغ برخی قطعات توسط افراد پرفالوور با اجرای دابسمش در اینستاگرام میگوید: من قطعهای خواندهام به نام «ستاره». این قطعه را چندین سال پیش خواندهام و منتشر شده است. این قطعه نه ویدئویی داشته نه به اصطلاح پلنگی روی آن دابسمش اجرا کرده است. ما بعد از این همه سال وقتی هنوز این قطعه را در کنسرتها اجرا میکنیم با استقبال روبهرو میشود. برای اینکه کاری ماندگار شود و برای خواننده در طی زمان باقی بماند، به چیزی فراتر از پلنگ نیاز دارد و آن خود اثر هنری است. ممکن است این روشها در کوتاه مدت اثرگذار باشند اما در دراز مدت برای خواننده مفید نخواهد بود. به نظر من جوانها باید روی قطعات و خوانششان وقت بیشتری بگذارند، از ابزارهای تبلیغاتی هم استفاده کنند اما اگر تنها از روشهای اینچنینی استفاده کنند، در طول زمان ماندگار نخواهند بود.