پاسخ به ابهامات درپی حذف آزمون تیزهوشان

آسیب‌های زیانبار تربیتی ناشی از ورود کنکور به دوره ابتدایی موضوع اغلب سخنرانی‌های وزیر آموزش و پرورش طی چندماه گذشته بود. وی چند روز پیش از تصمیم شورای عالی آموزش و پرورش برای حذف آزمونهای ورودی مدارس خاص در پایه هفتم خبر داد و در حالی که هیچ گونه پیش آگاهی به خانواده‌ها و رسانه‌ها در این باره داده نشده بود، اعلام کرد که این مصوبه از هم اکنون قابل اجراست و به این ترتیب دیگر آزمونی برای مدارس تیزهوشان، نمونه دولتی و مدارس خاص برگزار نخواهد شد و زمان ورود به مدارس سمپاد دوره دوم متوسطه خواهد بود.

به گزارش ایسنا، هرچند تصمیم اخیر وزارت آموزش و پرورش گام مهمی در راستای کوتاه کردن دست سودجویان و ممانعت از ورود موسسات کنکور بویژه به مدارس ابتدایی و حذف استرس از دانش آموزان بوده و از این منظر قابل دفاع است و باید از آن حمایت کرد اما نباید از نظر دور داشت که اعلام این تصمیم به یکباره و ناگهانی موجب واکنش منفی بخشی از دانش آموزان که خود را برای آزمون ورودی در ابتدای سال آینده آماده کرده بودند، شد.

در روزهای اخیر خبری تحت عنوان «آزمون ورودی پایه هفتم تیزهوشان حذف شد» در گفت‌وگو با حکیم زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش منتشر کرده ایم ؛ در کامنت‌های مردمی این خبر سوالات و درخواست‌های بسیاری مطرح شده که می‌توان آنها را در سه دسته جای داد.

گروه اول : این اقدام وزارت آموزش و پرورش را تحسین کرده‌ و اعلام کرده اند این اقدام گام خوبی برای کاهش استرس‌های ناشی از کنکور و تحصیل در این مدارس است.

به عنوان نمونه یکی از مخاطبان ایسنا نوشته است: « به عنوان یه مادر از تصمیم هوشمندانه‌تون ممنونم. هیچ وقت فلسفه این حجم عظیم استرسی که یه دبستانی باید تحمل کنه رو نفهمیدم. سیستم آموزشی ما اصلا براساس لذت بردن از یاد گرفتن چیزای تازه طراحی نشده بلکه فقط مبنای موفقیت توی اون جلو زدن از بقیه هستش این روزا بچه ها خیلی زود با قوانین دنیای بزرگترا که بر مبنای رقابت هستش آشنا میشن.»

در پیام دیگری آمده است که «..عمر ما رو با این مدارس مسخره و تبعیض بی رحمانه حروم کردید حالا میگید حذف شد؟ 3 سال راهنمایی و 4 سال دبیرستان رو تو مدرسه‌های کوفتی سمپاد و نمونه گذروندم...تنها چیزی که نصیبم شد، معده درد های عصبی و افسردگی بود... کی جواب گوی اون عذاب هاییه که ما کشیدیم؟؟؟ این تنها حرف من نیست...خیلیا درد منو داشتن و دارن....»

گروه دوم : مخاطبان این خبر از این تصمیم ناگهانی گلایه کرده و خواسته‌اند این طرح از دو یا سه سال آینده اجرا شود تا افرادی که تا کنون خود را برای ورود به آزمون مهیا کرده بودند توانایی خود را به محک بگذارند.

به عنوان مثال یکی از والدین نوشته است: «تکلیف دانش آموزی که یکسال تلاش کرده و خود را آماده کرده چه می شود؟ این مصوبه باید برای سال 98 باشه نه اینکه یک هفته قبل از ثبت نام خانواده‌ها را دچار سردرگمی کنند.» . یکی دیگر مخاطبان نیز گفته است « با سلام اگر اینقدر به فکر بچه ها هستید چرا اول سال نگفته‌اید ودیگر اینکه ما نزدیک به 1500000تومان پول برای قلم چی و مدرسه داده‌ایم تازه شما می‌گویید باید حذف شود! اول مهر یا تابستان کجا بودید؟».

یکی دیگر از مخاطبان نیز به تاثیرات منفی این تصمیم اشاره کرده و گفته است «مطمئنا این تصمیماتی که یک شبه گرفته می شه مغایر با هر نوع عدالت برای کسانی است که مدتها روی امتحان ورودی به این مدارس سرمایه گذاری کردند. قطعا تمام زحمات این طفل‌های بی گناه به تباه می رود و آنها را دچار سرخوردگی و یاس و ناامیدی می‌کند.»

کامنت دریافتی دیگر نیز حکایت از زمان و انرژی صرف شده برای آمادگی آزمون در سال آینده دارد: «با سلام و خسته نباشید به مسئولین محترم کشور و مخصوصا آموزش و پرورش که همه تصمیمات را یک شبه می گیرند؛ اگر چنین قانونی قرار بود گرفته شود چرا دوماه مانده به این آزمونها؟ چرا اول سال تحصیلی چنین تصمیمی گرفته نشد که تمام اولیا این همه هزینه و وقت خود را صرف نموده اند؟ متاسفانه معلوم نیست امورات ما دست چه کسانی است که یک شب تصمیم می‌گیرند.»

اما گروه سوم سوالاتی را درباره آینده این مصوبه مطرح کرده اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:

ـ «حذف آزمون برای امسال است؟ یعنی اردیبهشت ٩٧آزمونی برای ورودی هفتم برگزارنمی‌شود؟ مدارس برتری مثل البرزماندگار ، بیانیه ثبت نام داده اند. تکلیف چیست؟ باحذف آزمون تکلیف مدرسه تیزهوشان و نمونه دولتی درسال آتی چه خواهدشد؟»

- «نمی‌شد به جای حذف کامل آزمون، روش های دیگه شناسایی تیزهوشان رو اول ارائه می دادند و موازی جایگزین می کردند؟ تکلیف دانش آموزانی که امسال خود را برای آزمون آماده کرده بودند و در طرح شهاب هم نبودند چه می شود؟»

- «این کار زمانی مفید هستش که مدارس غیر انتفاعی در دوران متوسطه اول وجود نداشته باشه ، در حال حاضر این امر جز در راستی منافع مدارس غیر انتفاعی که با کمبود دانش آموز روبرو شده اند نمی باشد و باید دید که آیا تصمیم گیرندگان این امر خود در این مدارس ( غیر انتفاعی ) سهام دارند و ذینفع می باشند یا خیر؟»

- « لطفا بفرمایید پسر من که در پایه ششم تحصیل می کند و در مرحله اول آزمون استعدادهای برتر( شهاب ) شرکت کرده و موفق به کسب کارنامه بسیار خوب شده و دعوت نامه مرحله دوم را گرفته تکلیفش چیست ؟ کاملا سر در گم است.»

- «من مادر یک کلاس ششمی هستم .پسر منم از تابستان امسال درگیر کلاس و تست بوده است .در واقع نه خودش آرامش داره و نه من .خیلی خوبه که این آزمونا برداشته بشه و بچه ها و خانواده ها از استرس رهایی پیدا کنند اما قبلش باید وضعیت مدارس هم مشخص بشه الان ذهن من درگیر اینه که پس چه طوری باید پسرم رو ثبت نام کنم ؟چطوری وارد یک مدرسه خوب بشه؟ تکلیف ما چیه الان ؟طرح شهاب چیه ؟ آیا شامل بچه های ششمی هم میشه یا نه ؟ تصمیم تصمیم خوبیه مشروط بر اینکه خیال خانواده ها از ثبت نام های بعدی و مدارس و پارتی بازیا راحت باشه.»

علی زرافشان، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به بخشی از پرسش‌ها و نگرانی‌های دانش آموزان و والدین آنها پاسخ داد و درباره انتفاع مدارس غیردولتی خاص از این مصوبه اظهار کرد: در بند دوم مصوبه اخیر شورای عالی حذف آزمون‌ها در پایه ششم برای مدارس نمونه دولتی، استعدادهای درخشان و سایر مدارس که آزمون ورودی دارند مورد تاکید قرار گرفته است. برخی مدارس هیات امنایی، مدارس ماندگار و برخی مدارس غیردولتی نیز از این جمله هستند. در بند سوم مصوبه نیز به ممنوعیت بکارگیری جزوات کمک آموزشی در دوره ابتدایی اشاره می‌کند.

برگزاری جلساتی با مدیران برخی مدارس غیردولتی خاص برای انتخاب روش‌های جایگزین آزمون
وی از برگزاری جلساتی با مدیران برخی مدارس غیردولتی خاص در پی ممنوعیت برگزاری آزمون ورودی برای انتخاب روش‌های جایگزین آزمون خبر داد و درباره وضعیت دانش آموزان فعلی دوره اول متوسطه سمپاد گفت: در یک فرآیند سه ساله دانش آموزانی که فعلا در این مدارس‌اند ادامه تحصیل می‌دهند تا دوره تحصیلی‌شان به پایان برسد.

نحوه ادامه فعالیت مدارس سمپاد در دوره اول متوسطه

زرافشان همچنین درباره سرنوشت مدارس دوره اول متوسطه سمپاد پس از این مصوبه گفت: درباره نحوه ادامه فعالیت این مدارس پس از این دوره سه ساله نیز جلساتی خواهیم داشت. سه روش پیشنهاد شده است، یکی از آنها این است که این مدارس تا دو سال دیگر فعال هستند و بعد از دو سال تبدیل به مدرسه عادی دولتی می‌شوند. یک پیشنهاد دیگر این است که هر دو مدرسه سمپاد ادغام شوند تا یک فضا خالی شده و تبدیل به مدرسه دولتی شود. یک پیشنهاد دیگر هم هیات امنایی شدن این مدارس است.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش از توافقاتی برای کاهش استرس آزمون دوره متوسطه دوم مدارس سمپاد و نمونه دولتی نیز خبر داد و گفت: اردیبهشت ماه هرسال آزمون تیزهوشان و اواخر خرداد آزمون مدارس نمونه دولتی برگزار می‌شود و توافق کردیم برای کاهش استرس و تنش در این دوره نیز برگزاری این دو آزمون یک بار و به صورت مشترک برگزار شود.

بررسی روش‌های جایگزین برای شناسایی استعدادهای برتر

وی به سوالی درباره چگونگی شناسایی استعدادهای برتر پس از برچیده شدن آزمون پایه هفتم نیز اظهار کرد: بر اساس پژوهش‌هایی، مشخص شد در حوزه توجه به استعدادها تک حوزه‌ای شده‌ایم و با تک روش آزمون، غربالگری می‌کنیم در حالی که ما باید به همه استعدادها توجه و از تنوع روش‌ها برای شناسایی آنها استفاده کنیم. بیش از 16 روش در دنیا در این زمینه وجود دارد که ما برخی از آنها نظیر برگزاری جشنواره‌ها و مسابقات و جهش تحصیلی را انجام می‌دهیم و روش های دیگر را بررسی می‌کنیم.

زرافشان با اشاره به شناسایی و بررسی روش‌های متنوع شناسایی استعدادها و پیشنهاد احیای سازمان ملی استعدادهای درخشان عنوان کرد: در سال‌های اخیر بخش عمده‌ای از جوایز در جشنواره جوان خوارزمی نصیب دانش آموزان فنی و حرفه ای می شود در حالی که آنها را تیزهوش تلقی نمی‌کنند.

علت تعجیل در اعلام این مصوبه در سال جاری چه بود؟

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش همچنین در پاسخ به پرسشی درباره علت تعجیل در اعلام این مصوبه در سال جاری و دو ماه مانده به آزمون مدارس تیزهوشان گفت: عجله ای نبوده و از چهار سال قبل مطرح بوده است و آقای بطحایی (وزیر فعلی) از مرداد که به وزارتخانه آمد در اولین گفت و گو ها در این باره سخن گفتند و دکتر دانش آشیانی (وزیر قبلی) هم یکی از چالش های اصلی را انحراف از مسیر ارزشیابی می‌دانست. تصمیم گیری در این زمان اتفاق افتاده و مسیری یک ساله برای آن طی شده است.

رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان: هر مصوبه‌ای بعد از تایید لازم‌الاجراست
به گزارش ایسنا، فاطمه مهاجرانی رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان نیز با اشاره به حذف آزمون ورودی مدارس سمپاد و نمونه دولتی تاکید کرد: جریان نخبه پروری در ایران به هیچ عنوان نه به این آزمون مرتبط است و نه خدشه‌ای به آن وارد می‌کند.

وی خطاب به برخی افراد که این تصمیم را بزرگ نمایی می‌کنند، گفت: نباید از انسان‌هایی که دوستشان دارید بت بسازید، زیرا اگر فرو بریزند مشکل ساز خواهد شد. از تصمیمات نیز نباید بت ساخت، در جامعه ما این تصمیمات و بت سازی‌ها غلیظ است، در حالی که هر تصمیمی دارای نقاط قوت و ضعفی است. این تصمیم نه بهترین تصمیم و نه بدترین تصمیمی است که آموزش و پرورش تا کنون گرفته است.

رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان با اشاره به اینکه این تصمیم در شورای عالی آموزش و پرورش مصوب شد و قطعا همانند هر طرح دیگری عده‌ای با آن مخالف بودند گفت: اما وقتی مصوبه‌ای به تایید رئیس جمهور رسید به مثابه قانون بوده و برای ما لازم الاجرا است.

برنامه‌ریزی برای ورود به حیطه فنی‌و حرفه‌ای

مهاجرانی تاکید کرد: سمپاد به هیچ عنوان تعطیلی پذیر نیست و طبق تاکید وزیرآموزش و پرورش سمپاد در دوره دوم متوسطه با کیفیت بیشتری پیش می‌رود و قرار نیست افراد دارای استعداد ویژه را دست کم بگیریم. استعداد، استحقاق می‌آورد و نمی‌توان حق عده ای را نادیده گرفت. اکنون از 15 نفر یک نفر وارد مدارس سمپاد می‌شود در حالی که اگر نرم ورود به این مدارس را رعایت کرده بودیم و از هر 100 نفر، دو نفر وارد سمپاد می‌شدند شاید اکنون مدارس دوره اول متوسطه هم سر جایش بود. ما با نگاه پیشگیرانه در سمپاد حرکت نکردیم.

رئیس مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان در واکنش به اظهاراتی مبنی بر عدم ورود مرکز سمپاد به آموزش‌های فنی و حرفه‌ای گفت: در حال برنامه ریزی برای ورود به حیطه فنی و حرفه ای و مهارتی هستیم و برنامه ریزی‌هایی در این خصوص در دست انجام است.

مهاجرانی با بیان اینکه آزمون‌های ورودی سمپاد استاندارد بود اما روی یکی دو گونه از هوش در سنجش‌ها تاکید می‌شد، درباره برنامه های این مرکز پیرامون مدارس دوره دوم متوسطه اظهار کرد: امسال هم همانند روال قبل در دوره دوم متوسطه جلو می‌رویم ولی قطعا برای دوره دوم برنامه‌هایی خواهیم داشت.

وی ادامه داد: تعطیلی دوره اول سمپاد برای بنده خوشایند نبود و تلاش‌هایی کردم اما شورای عالی آموزش و پرورش به این مصوبه رای داد. یقینا باید به دنبال راه‌های جایگزین باشیم و طرح شهاب را با جدیت بیشتری دنبال کنیم. تلاش می‌کنیم از این موقعیت به عنوان یک فرصت استفاده کرده، ساختار مجموعه را تقویت و کیفیت بخشی به المپیادها و طرح شهاب را به شدت دنبال کنیم.

سودجویان و موسسات از این تصمیم ناراحت هستند

رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش نیز با تاکید بر اینکه نباید سرنوشت 7.5 میلیون دانش آموز دوره ابتدایی تحت‌الشعاع قرار بگیرد گفت: ما نباید به سمت مباحث انحرافی برویم قطعا عده‌ای که سود خود را در این آزمون ها و موسسات می‌دیدند اکنون از این تصمیم ناراحت و آشفته‌ هستند. در آزمون ورودی مدارس تیزهوشان از هر 17،16 نفر یک نفر پذیرفته می‌شود، چرا به آن دانش آموزانی که مهر بی‌کفایتی به پیشانی شان می‌خورد توجهی نمی‌شود؟ نباید انسان‌ها را اینگونه ارزش گذاری کرد.

وی درباره احتمال فربه شدن مدارس غیردولتی خاص و بروز سوءاستفاده‌هایی در این مدارس نیز گفت: برگزاری هر نوع آزمون در دوره ابتدایی مدارس غیردولتی ممنوع است. به هر حال این چالش و نگرانی وجود دارد اما به هیچ وجه با اتفاقاتی که تا کنون درباره آزمون مدارس سمپاد رخ می‌داد قابل مقایسه نیست. سازمان مدارس غیردولتی سامانه ای ایجاد کرده و بر شهریه‌ها نظارت دارد. بر این اساس هرگونه افزایش شهریه در مدارس غیردولتی ممنوع است و به شدت با آن برخورد می‌شود.

حکیم زاده با اشاره به تقویت نظارت بر مدارس غیردولتی اضافه کرد: در شهرستان‌ها و شهرهای کوچک مشکلمان کمتر است و احتمالا بیشترین چالش را در تهران خواهیم داشت. البته این مصوبه شامل مدارس نمونه دولتی هم می‌شود و باید همه جوانب را در نظر بگیریم و نگاه کل نگر داشته باشیم.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در روزهای اخیر ابهاماتی درباره محروم شدن دانش آموزان نخبه در مناطق کم برخوردار از تحصیل رایگان و حضور در مدارس سمپاد وجود داشت عنوان کرد: این در حالی است که مدارس سمپاد نیز دارای شهریه بوده و رایگان نیستند. علاوه بر این باید اغلب خانواده‌های متمکن و برخوردار برای شرکت در کلاس های کنکوری فرزندشان هزینه می‌کردند.