فرارو- شکوتردیدها درباره سرنوشت ولیعهد عربستان بیشتر شده است.
به گزارش فرارو، از اوایل اردیبهشت که به طور غیرمنتظره در ریاض صدای
تیراندازی شدید شنیده شد، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، دیگر هیچگاه به طور جدی در انظار عمومی ظاهر نشد. با بیشتر شدن گمانهزنیها درباره سرنوشت ولعیهد سعودی، رسانهها و مقامات عربستان، سعی کردند با انتشار اخبار کوتاه و تصاویر اندک از بن سلمان، شایعات را خنثی کنند.
اما تصاویر و اخباری که رسانههای عربستان منتشر کردند، نه تنها شایعات را کمتر نکرد بلکه به آنها دامن زد.
امروز رسانههای سعودی به نقل از
خبرگزاری رسمی عربستان، واس، مدعی شدند که شورای امور اقتصادی و توسعهای عربستان، به ریاست بن سلمان، در شهر جده جلسهای برگزار کرده است. اما چرا این خبر مشکوک به نظر میرسد؟
خبر اصلی واس، کوتاه و متضمن یک عکس است که ابهام را بیشتر میکند.
جدیدترین عکسی که خبرگزاری واس از بنسلمان منتشر کرده است.
این خبر و عکس درحالی منتشر میشود که رسانهها و مقامات سعودی سعی کردهاند شایعات را خنثی کنند. عکس اخیر واس، از این جهت مشکوک به نظر میرسد که جز بن سلمان، هیچ فرد دیگری در عکس دیده نمیشود. علاوه بر این، در ماه اخیر نحوه پوشش اخبار بن سلمان در واس کاملا شکبرانیگز شده است.
در صفحه اول خبرگزاری واس، دو صفحه برجسته تحت عناوین "
اخبار ولیعهد" و "
اخبار خادم حرمین" وجود دارد که منحصرا اخبار پادشاه و ولیعهد را منتشر میکنند.
نکته جالب آنکه، تا قبل وقوع تیراندازی اردیبهشتماه در ریاض، صفحه اخبار ولعیهد به طور منظم اخبار او را منتشر میکرد. بیشترین فاصله زمانی میان دو خبر از ولیعهد در همین صفحه حدود ۱۰ روز است. این در حالی است که از حدود یک ماه پیش، اخبار مربوط به ولیعهد به طرز چشمگیری کاهش یافته است. از ۲۵ آوریل تا ۲۰ ماه می، هیچ خبری در واس درباره بن سلمان منتشر نشده است. از ۲۱ آوریل، یعنی شب وقوع تیراندازی در ریاض، فقط سه خبر و بدون عکس معتبر از بن سلمان، منتشر شده است. در این سه خبر، سه عکس منتشر شده که در آنها فقط بن سلمان حضور دارد. این در حالی است که تا قبل از وقوع تیراندازی، در اکثر عکسهای اخبار بن سلمان، چند نفر دیگر - معمولا از مقامات بلندپایه دیگر کشورها- وجود دارند.
مقایسه تصاویر منتشر شده از محمد بن سلمان در خبرگزاری رسمی عربستان (واس) قبل و بعد از 21 آوریل (شب وقوع تیراندازی در ریاض)
اخبار ولیعهد علاوه بر زبان عربی به چند زبان دیگر از جمله انگلیسی، فرانسوی و فارسی منتشر میشود. نکته جالبتر آنکه خبر امروز واس تنها به زبان عربی منتشر شده و تا لحظه تنظیم این گزارش - که چند ساعت پس از انتشار خبر عربی امروز واس درباره ولیعهد تنظیم شده- خبر جلسه بن سلمان به هیچ کدام از زبانهای دیگر در واس منتشر نشده است. همین امر نشان میدهد که احتمالا هدف واس از انتشار خبر امروز، خنثیکردن شایعات در عربستان باشد.
بیش از یک ماه است که در صفحه اخبار بن سلمان به زبان انگلیسی خبری منتشر نشده است.
شایعات درباره سرنوشت بن سلمان، زمانی جدیتر میشود که بدانیم صفحه اخبار ولیعهد به زبانهای غیرعربی، تا قبل از وقوع تیراندازی در عربستان به طور منظم به روز رسانی میشد. اما از زمان تیراندازی ریاض، سه خبر مشکوک به زبان عربی از ولیعهد یا کلا به زبانهای دیگر در واس منتشر نشدهاند یا تنها یکی از آنها منتشر شده است که آن هم فاقد عکس جدید است. به عنوان نمونه، در
صفحه اخبار ولیعهد به زبان انگلیسی، که مهمترین زبان واس پس از عربی است، از تاریخ ۱۱ آوریل - حدود چهل روز پیش - هیچ خبر یا عکسی از بن سلمان - حتی آن سه خبر مشکوک به زبان عربی که بعد از تیراندازی منتشر شدهاند - منتشر نشده است.
از حادثه تیراندازی ریاض تا کنون فقط سه خبر، آن هم با عکسهایی یک نفره منتشر شده است.
به لحاظ کمی و کیفی، روند پوشش اخبار ولیعهد چه در بخش عربی خبرگزاری واس و چه در بخشهای دیگر، نشان میدهد که از تاریخ ۲۱ آوریل، یعنی همان شب تیراندازی در ریاض، اخبار ولیعهد به طرز قابل تاملی کمتر شده است.
اخیرا در ادامه تلاشهای سعودی برای خنثی کردن سایعات، بدر العساکر، مدیر دفتر بن سلمان، در یک توئیت هدفمند، بدون تعیین دقیق تاریخ، عکسی از بن سلمان منتشر کرد و نوشت: "دیداری دوستانه میان برادران ادامه دارد... چند روز پیش در میهمانی عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهور مصر".
عکس العساکر
هم عکس واس و هم عکس العساکر از بن سلمان هر دو نه تنها ابهامزدایی نکردند، بلکه بر ابهامها افزودند. عکس العساکر از چند جهت ابهامآفرین است: نخست آنکه، در دوره زمانی که العساکر ادعا کرده عکس در آن گرفته شده، هیچ گزارشی درباره سفر همه افراد موجود در آن عکس به مصر وجود ندارد. به عنوان نمونه، آخرین سفر حمد بن عیسی، پادشاه بحرین، که در عکس العساکر هم موجود است، به مصر در هشت ژوئن ۲۰۱۷ بوده است. همین امر، شائبه گرفته شدن این عکس در جریان آخرین نشست اتحادیه عرب در عربستان را تقویت میکند. دوم: العساکر که در واکنش به شایعات زخمی یا کشته شدن بن سلمان، عکس ولیعهد را منتشر کرد، هیچ تاریخ دقیقی برای عکس ذکر نکرد. اگر واقعا بن سلمان صحیح و سالم است، چرا العساکر با انتشار یک عکس تاریخ دار یا یک کلیپ کوتاه از ولیعهد، به شایعات خاتمه نداد؟!
حرفوحدیثها درباره بنسلمان در ۲۷ اردیبهشت وارد مرحله جدیدی شد. در این روز،
حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان، از احتمال کشته شدن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان خبر داد. شریعتمداری به نقل از منابع اطلاعاتی و با استناد به "یک خبر به کلی سرّی ... که از سرویس اطلاعاتی و امنیتی یکی از کشورهای عربی منطقه درز کرده و به گونهای در اختیار کیهان قرار گرفته " نوشت: "این سرویس اطلاعاتی در گزارش محرمانه خود برای مقام عالی کشور متبوع خویش با قاطعیت آورده است که در جریان درگیریهای شنبه شب ریاض- اول اردیبهشت/۲۱ آوریل- حداقل دو گلوله به محمد بنسلمان ولیعهد عربستان اصابت کرده و احتمال اینکه از دنیا رفته باشد نیز وجود دارد".
در همین رابطه، کنجکاوی درباره "راز ناپدید شدن" بن سلمان حتی به مقامات غربی هم سرایت کرده است.
روزنامه فرامنطقهای رأیالیوم، در گزارشی از امان، پایتخت اردن، نوشت: " در حاشیه یک کنفرانسی که اخیرا در عمان، پایتخت اردن، برگزار شده، دیپلماتهای اروپایی با حرارت درباره راز غیبت شاهزاده محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، در صحنه رسانهای کشورش در روزهای اخیر، (سوالاتی) پرسیدهاند".
به گفته این روزنامه، یک دیپلمات بریتانیایی به یک مسئول اردنی نزدیک شد و از او پرسید: " آیا شما درباره دلیل ناپدید شدن شاهزاده بن سلمان و عدم حضور او در برابر دوربینها در روزهای اخیر، اطلاعی دارید؟ "
گفتنی است در اوایل اردیبهشتماه به طور ناگهانی صدای تیراندازی شدید در ریاض، پایتخت عربستان، شنیده شد. برخی در شبکههای اجتماعی از وقوع کودتا در عربستان خبر دادند، اما مقامات رسمی عربستان ضمن تکذیب کودتا مدعی شدند که یک پهپاد به محوطه ساختمانهای حساس سلطنتی نزدیک شد و سپس نیروهای دولتی به سمت آن شلیک کردند. پس از این واقعه، بن سلمان در انظار عمومی حضور جدی نداشت.
در همان زمان، مجتهد، فعال توئیتری و افشاگر عربستانی، افشا کرد که روایت مقامات رسمی عربستان درباره ورود پهپاد به محوطه ساختمانهای حساس سلطنتی، افسانهای بیش نبست که مقامات عربستان برای پرهیز از رسوایی، آن را مطرح کردهاند.
افشاگری مجتهد
به گفته مجتهد، تیراندازی ریاض، ربطی به پهپاد نداشت بلکه یک هجوم صورت گرفت که در آن از ماشینهای حامل توپ ۵۰ میلیمتری استفاده شد. نیروهای سلطنتی هم در پاسخ به این هجوم، به طور درهم و برهم شلیک کردند. بنا به آماری که مجتهد داده، در این هجوم، شش تن از نیروهای امنیتی و دو تن از مهاجمان کشته شدهاند.
علاوه بر حادثه ریاض، اخیرا، درخواستها برای برکناری ملک سلمان نیز بیشتر شده است. شاهزاده خالد بن فرحان، پناهنده سیاسی در آلمان در گفتگو با "
میدل ایست آی" خطاب به شاهزادههای داخل عربستان گفته آسیبهای حکمرانی ملک سلمان، بیحدوحصر است. او از دو شاهزاده داخل،
احمد بن عبدالعزیز و
مقرن بن عبدالعزیز، درخواست کرده برای براندازی ملک سلمان متحد شود. بنا به گفته این شاهزاده مقیم آلمان، اگر احمد و مقرن متحد شوند، ۹۹ درصد اعضای خاندان آل سعود از آنها حمایت خواهد کرد. شاید به دلیل اطلاع خالد از وضعیت مبهم بن سلمان، او زمان را برای براندازی ملک سلمان مناسب دیده است.
به هر حال، با توجه به ابهاماتی که درباره بن سلمان بوجود آمده، دو سناریو برای ولیعهد عربستان متصور است: نخست آنکه او در جریان تیراندازی اخیر ریاض کشته شده است. دوم آنکه احتمالا او در این تیراندازی به شدت مجروح شده و به دلیل علایم جراحت، قادر نیست در برابر دوربینها حاضر شود. سناریوی دوم محتملتر است. زیرا اگر بن سلمان کشته شده، برادران یا اطرافیان او برای تعیین ولیعهد جدید به تکاپو میافتادند. علاوه بر این، از زمان کمرنگ شدن حضور رسانهای بن سلمان، دو خبر درباره گفتگوی تلفنی او با مقامات خارجی منتشر شده، همین امر میتواند تاکیدی بر سناریوی دوم باشد.