ارائه گزارش نشست «هلسینکی» به تهران

چهار روز بعد از ديدار پوتين و ترامپ در هلسينکي، نماينده ويژه رئيس‌جمهوري روسيه به تهران آمد تا گزارش جامعي درباره آن ديدار به تهران ارائه کند. در تهران، برخلاف اغلب اوقات، اين‌بار معاون دبير شوراي عالي امنيت ملي ميزبان نماينده ويژه پوتين بود.

به گزارش ايسنا سعيد ايرواني، معاون شمخاني، در اين ديدار که حدود دو ساعت طول کشيد، از سرعت عمل رئيس‌جمهوري روسيه در اعزام نماينده ويژه به تهران تشکر کرد. نماينده رئيس‌جمهور روسيه در امور سوريه گفت: پوتين بازگشت تحريم‌هاي يک‌جانبه آمريکا عليه ايران را به‌عنوان نقض برجام تلقي مي‌کند.

او همچنين تأكيد کرد: ولاديمير پوتين در ديدار با دونالد ترامپ، همتاي آمريکايي خود، اقدام يک‌جانبه‌ آمريکا در اعمال تحريم‌‌هاي هسته‌اي عليه ايران را بسيار غيرسازنده دانسته است.

پوتين آمريکا را ناقض برجام مي‌داند
ولاديمير پوتين هفته‌هاي شلوغي را پشت سر مي‌گذارد؛ ميزباني جام جهاني در روسيه، موجب شد او با رهبران اغلب کشورهاي جهان که تيم‌هايشان در جام حضور داشتند، ديدار کند؛ اما در حاشيه اين ديدارها، ملاقات‌هايي نیز با محور ايران، برجام و سوريه داشت.

او دو هفته پيش به فاصله يک ‌روز، ميزبان بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسرائيل و علي‌اکبر ولايتي، مشاور بين‌المللی مقام معظم رهبري، بود؛ ملاقات‌هايي که در آنها ايران و سوريه جزء موضوعات اصلي گفت‌وگو بودند. پوتين بعدتر در هلسينکي، پايتخت فنلاند، با دونالد ترامپ ملاقات کرد؛ ملاقاتي که آن‌هم بدون برجام و ايران، پيش نمي‌رفت.

حالا رئيس‌جمهوري روسيه تنها چند روز بعد از ملاقات هلسينکي، نماينده خود را عازم تهران کرد تا مقامات تهران را در جريان آنچه در فنلاند گذشته است، قرار دهد. نماينده ويژه پوتين در ديدار با معاون علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي، گفت: «روسيه خود را متعهد به پشتيباني از توافقات بين‌المللي دانسته و بر اجتناب کشورها از يک‌جانبه‌گرايي و بهره‌گيري از ابزارهاي اقتصادي و تجاري براي تحميل اراده سياسي به کشورهاي ديگر تأكيد دارد».

لاورنتيف در ادامه به مواضع روشن و قاطع روسيه در قبال برجام اشاره و بر ضرورت پايبندي و اجراي تعهدات پذيرفته‌شده از سوي همه کشورها تأكيد کرد و افزود: «رئيس‌جمهور روسيه اعمال تحريم‌هاي يک‌جانبه عليه ايران را مغاير با توافق‌نامه بين‌المللي برجام مي‌داند و در گفت‌وگوهاي اخير با رئيس‌جمهور آمريکا نیز بر غيرسازنده و زيان‌باربودن اين اقدام تأكيد کرده است»؛ موضعي حمايتي که روسيه و چين در کنار اتحاديه اروپا از زمان خروج آمريکا از برجام، همواره بر آن تأكيد کرده‌‌اند.

فشار بر ايران غيرممکن است
در کنار برجام، خروج نيروهاي ايراني از منطقه به‌ویژه سوريه، از موضوعاتي بود که در ديدار هلسينکي از سوي رئيس‌جمهور آمريکا مطرح شد. دونالد ترامپ در نشست خبري بعد از اين ديدار، مدعي شد: بايد بر ايران فشار وارد کنيم تا جاه‌طلبي‌هاي هسته‌اي ايران و کمپين خشونت اين کشور را در سراسر منطقه متوقف کنيم.

اين ادعاها در حالي مطرح شد که مقامات ايران همواره تأكيد کرده‌‌اند حضور ايران در سوريه، به درخواست دولت اين کشور است. نمانيده روسيه نيز در ديدار پنجشنبه خود گفت: در عزم و اراده دولت روسيه براي تداوم همکاري مشترک در مبارزه با تروريسم، هيچ‌گونه خللي وارد نشده است و اين مسير تا استقرار کامل ثبات و امنيت در سوريه ادامه خواهد داشت.

سفير روسيه در ايران در مصاحبه با روزنامه کامرسانت، چاپ مسکو، نیز در‌این‌باره تأكيد کرد: يادآوري مي‌کنم حضور نظاميان ايراني در سوريه، قانوني است و ايرانيان مانند نظاميان روسيه به دعوت دولت قانوني سوريه در اين کشور حضور دارند. او در اين مصاحبه گفت: برخي مواقع واقعا مناقشه رخ مي‌دهد و طبيعي است که ما نگران احتمال رويارويي بين نيروهاي ايراني و اسرائيلي در سوريه باشيم و در همين راستا، تمام تلاش ممکن را به کار مي‌گيريم تا از بروز چنين وضعيتي جلوگيري کرده و اجازه گسترش دامنه اختلافات را ندهيم.

به گزارش ايرنا، لوان جاگاريان در ادامه مصاحبه خود، امکان فشار بر ايران براي خروج از سوريه را نيز رد کرد؛ پيشنهادي که احتمالا از سوي نخست‌وزير رژيم اسرائيل و رئيس‌جمهور آمريکا در ديدار با پويتن مطرح شده است؛ اما روس‌ها هنوز واکنش مثبتي به آن نداشته‌‌اند.

حتي سفير اين کشور در ايران نیز به اين احتمال واکنش منفي نشان داد و گفت: «ايران کشوري نيست که بتوان بر آن فشار وارد کرد. آنها سياست خارجي مستقل خود را دارند و کشور کوچکي نيستند. با ايراني‌ها مي‌توان کار کرد؛ اما فشار بر آنها غيرممکن است و ما چنين رويکردي را غيرسازنده مي‌دانيم و سعي مي‌کنيم در صورت اختلاف، آنها را متقاعد کنيم».

سعيد ايرواني، معاون شمخاني، نیز با اشاره به تحولات اخير در سوريه و پيروزي‌هاي ارتش و نيروهاي مردمي در جبهه‌هاي جنوبي، به نماينده ويژه پوتين در امور سوريه گفت: «دستاوردهاي اخير گام مؤثري در پيشرفت روند سياسي در چارچوب گفت‌وگوهاي آستانه و سوچي به حساب مي‌آيد».

او افزود: «جمهوري اسلامي ايران براي تداوم پيگيري راه‌حل سياسي با تقويت روند گفت‌وگوهاي سوري- سوري، اهميت ويژه‌اي قائل است و از تلاش‌هايي که دراين‌باره صورت مي‌گيرد، حمايت مي‌کند».