ترمیم کابینه؛ خروج سیف، نوبخت و طیب‌نیا در انتظار

فرارو- تغییرات در دولت پس از هفته‌ها اصرار و تاکید کارشناسان سیاسی و اقتصادی بالاخره آغاز شد. در گام اول این تغییرات، ولی الله سیف از بانک مرکزی رفت، در گام دوم محمد باقر نوبخت اعلام کرد که از پست‌های خود در دولت استعفا کرده است. جانشین سیف معرفی شده است، اما هنوز مشخص نشده است تکلیف نوبخت چه می شود.

 

به گزارش فرارو، امروز با تغییر رییس کل بانک مرکزی خانه تکانی در دولت شروع شد. هیات دولت در جلسه روز چهارشنبه خود به عبدالناصر همتی به عنوان رئیس کل جدید بانک مرکزی رای اعتماد داد.

هیات دولت همچنین از ولی الله سیف در دوران تصدی ریاست بانک مرکزی تقدیر کرد. رئیس جمهور اعتماد قاطع دولت به همتی را به عنوان رئیس کل بانک مرکزی به ایشان تبریک گفت.

حسن روحانی، همتی را فردی تحصیل‌کرده، آگاه و دارای تجربیات ارزنده در بانک و بیمه، با نشاط، فعال و دارای روحیه، قوی و خوب و دارای توان معرفی کرد.

رئیس جمهور اصلاح نظام بانکی، سیاست‌های مالی، پولی و بهبود روابط بانکی با دنیا و توسعه پیمان‌های پولی دو جانبه، حفظ و مراقبت از ذخائر ارزی را از اولویت‌های رئیس کل جدید بانک مرکزی دانست و کلیه اعضای دولت را به همکاری با ایشان توصیه کرد.

رئیس جمهور با تشکر از سیف، او را مدیری بسیار سالم و ارزشمند دانست که با جدیت تمام سیاست‌های دولت را اجرا می‌کرد. روحانی ایستادگی در برابر مؤسسات مالی، اعتباری غیرمجاز که به ایجاد انضباط بیشتر و قاعده‌مند شدن این مؤسسات منجر شد را از خدمات ارزنده دوره مدیریت سیف دانست.

 

در یک سال اخیر پس از افزایش نرخ دلار  انتقادات فراوانی به عملکرد بانک مرکزی صورت گرفته است. بسیاری معتقد بودند نحوه مدیریت سیف در ایجاد بحران ارزی در کشور موثر بوده است. سیف امروز پس از پایان 5 سال ماموریتش در بانک مرکزی از این نهاد مهم اقتصادی کشور خداحافظی کرد.

همتی کیست؟
عبدالناصر همتی دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران است و یکی از معدود اساتید تدریس کننده اقتصاد کلان و اقتصاد انرژی در دانشگاه‌های ایران است. او، با ۵۵ سال سن، درجه دکترای اقتصاد خود را در سال ۱۳۷۲ از دانشگاه تهران اخذ و رساله خود را با حضور در دانشگاه لندن تکمیل کرده است.

بیشتر بخوانید: عبدالناصر همتی، رئیس جدید بانک مرکزی کیست؟

---

همتی دارای تالیفات و پژوهش‌های زیادی در رشته اقتصاد است که مهمترین آن‌ها کتاب "اقتصاد کلان، مقدمه‌ای بر سیاست‌های پولی و مالی" است. این کتاب یکی از پرتیراژترین کتاب‌های دانشگاهی اقتصاد با چهار بار تجدید چاپ است. کتاب‌های "توسعه اقتصادی"، "مشکلات اقتصادی جهان سوم" و "اقتصاد نفت" نیز از تالیفات ایشان است. او چندین کتاب ترجمه و ده‌ها مقاله علمی که در نشریات و کنفرانس‌های بین المللی ارائه کرده است در کارنامه خود دارد.

او که با رتبه اول دوره کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه تهران را آغاز کرده بود در سال ۱۳۵۹ مسوول کمیته اقتصادی جهاد دانشگاهی بود و در سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۳ مدارج ترقی را در سازمان صدا و سیما تا معاونت سیاسی این سازمان طی کرد. وی در دوران دفاع مقدس از مسوولین تبلیغات جنگ بود.

عبدالناصر همتی از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۵ طی سه دوره به عنوان رئیس کل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و رئیس شورای عالی بیمه خدمت کرد و نقش کلیدی در طراحی و اجرای سیاست‌های آزاد سازی و خصوصی سازی در صنعت بیمه داشت به نحوی که در این زمینه از وی به عنوان پدر بیمه‌های خصوصی یاد شده است.

همتی در دوره مسوولیت حسن روحانی در شورای عالی امنیت ملی به مدت پنج سال عضو کمیته اقتصادی شورای امنیت ملی بود. وی در آغاز دوران ریاست جمهوری آقای سید محمد خاتمی پیشنهاد اولیه تاسیس "صندوق ذخیره ارزی" را که بعدا به نام "حساب ذخیره ارزی" نام گرفت به ایشان ارائه داد.

او از سال ۱۳۸۰ تا کنون به مدت شش دوره لاینقطع ریاست شورای عالی شرکت بیمه اتکائی آسیائی (کمیسیون اقتصادی – سیاسی آسیا و اقیانوسیه سازمان ملل متحد - اسکاپ) مستقر در بانکوک پایتخت تایلند را برعهده دارد که با رای مستقیم روسای بیمه ده کشور مهم آسیائی به این سمت انتخاب شده است.

 

همتی چند سالی رییس بانک سینا بود. او همچنین ۳ سال در دولت اول روحانی رییس بانک ملی ایران هم بوده است.

استعفای نوبخت
تحول دوم و شاید مهمتر از تغییر رییس کل بانک مرکزی، اعلام آمادگی محمد باقر نوبت برای استعفا از سمت‌های خود در دولت است.

نوبخت امروز در نشست خبری گفت: «من از باب اینکه دست آقای رئیس جمهور باز باشد و حتی اگر یک در هزار وضعیت با تغییر من بهتر می‌شود آمادگی دارم که از دولت کنار بروم. با این حال اگر برخی فعالان سیاسی رضایت خدا را در نظر نمی‌گیرند، مراعات مردم را بکنند و دنبال تسویه حساب نباشند.»

او افزود: «من نتوانستم آقای رئیس جمهور را برای این کار قانع کنم و امیدوارم که ایشان تصمیم مقتضی را بگیرند و البته از طرفی اصرار بر ترک مسئولیت آن هم در شرایط فعلی یک جور فرصت طلبی به نظر می‌رسد و ممکن است عده‌ای بگویند افرادی به دنبال عافیت طلبی هستند.»

هنوز واکنشی از سوی حسن روحانی نسبت به استعفای نوبخت منتشر نشده، اما واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دولت این خبر را تکذیب کرد.

واعظی گفت: «استعفای دکتر نوبخت از سازمان برنامه و بودجه را تکذیب می‌کنم و آنجه رسانه‌ها از قول ایشان نقل کرده اند به هیچ وجه صحت ندارد. ایشان در پی مباحثی که در خصوص تغیییرات در دولت بوجود آمده است صرفا با اعلام آمادگی و باز گذاشتن دست رئیس جمهور در این تغییرات بحثی را با رسانه‌ها مطرح کردند و در عین حال گفته اند که در هرجایگاهی از معلمی دانشگاه تا هر مسئولیت دیگری که رئیس جمهوری امر کنند امادگی مساعدت و خدمتگزاری به دولت و ملت را دارند. از این نظر انتشار خبر استعفای ایشان به هیچ وجه صحت ندارد.».

---

اما از سوی دیگر امروز روزنامه سازندگی وابسته به حزب کارگزاران گزارش کرده است که نوبخت از دولت می‌رود و احتمالا غلامرضا تاجگردون جانشین او می‌شود. تاجگردون نماینده اصلاح طلب گچساران و رییس کمیسیون برنامه بودجه مجلس شورای اسلامی است.

 

برخی از تحلیلگران تغییرات در دولت بدون تغییر رییس سازمان برنامه و بودجه را بی فایده می دانند.

روزنامه سازندگی امروز همچنین گزارش داده است که با رفتن نوبخت از سازمان برنامه او ممکن است برای وزارت علوم معرفی شود. پیش از این زمزمه‌هایی از احتمال تغییر وزیر علوم مطرح شده بود. منصور غلامی سال گذشته در فرآیندی پیچیده توانست از مجلس برای وزارت رای اعتماد بگیرد.

بازگشت طیب نیا به دولت؟
در همین حال چند روزی است زمزمه‌هایی از بازگشت علی طیب نیا وزیر پیشین اقتصاد به دولت به گوش می‌رسد. گفته می‌شود او یا جانشین نوبخت می‌شود و یا اینکه به وزارت اقتصاد می‌رود.

علی طیب نیا سال گذشته پس از انتخاب دوباره روحانی به عنوان رییس جمهور ترجیح داد که از کابینه کنار رود. او در ۴ سال اول ریاست جمهوری روحانی با ماموریت کاهش تورم به عنوان وزیر اقتصاد فعالیت کرد و توانست در این دوره تورم تک رقمی را تحقق بخشد.

برخی کارشناسان معتقدند حضور او در دولت می‌تواند راهگشا باشد.

در همین حال گمانه زنی‌ها حاکی از آن است اگر طرح تفکیک وزارت کار و رفاه مورد تائید قرار گیرد، کرباسیان وزیر کنونی اقتصاد به عنوان وزیر رفاه معرفی می‌شود.

ظاهرا بحث تفکیک وزارتخانه‌ها و ادامه اصلاحات اقتصادی کابینه جدی است. خبرگزاری فارس در این رابطه گزارش داد: «دولت برنامه دارد با حذف آخوندی از ریاست وزارت راه و شهرسازی و انتخاب سرپرستی حداکثر در مدت سه ماه، وزارت راه و شهرسازی را تفکیک و بخش مسکن را از راه جدا کند و سپس بلافاصله با تشکیل وزارتخانه جدید، دو وزیر در رأس هرم مدیریتی این دو وزارتخانه منصوب کند.»

احتمال‌های ضعیفی هم درباره تغییرات در وزارت صنعت مطرح شده است. پس از افشای فساد گسترده در ثبت سفارش واردات خودرو این احتمال تقویت شد، اما با اقدامات اخیر شریعتمداری احتمال ماندن او در وزارت صنعت افزایش یافته است. شریعتمداری روز گذشته به خاطر فساد در وزارتخانه از مردم عذرخواهی کرد.

در کنار گمانه زنی‌ها درباره تغییرات در دولت برخی از اصلاح طلبان از حسن روحانی می‌خواهند که باید وزیر کشور هم تغییر کند. درخواستی که به نظر می‌رسد به جایی نخواهد رسید و رحمانی فضلی جایگاه محکم خود در دولت را حفظ خواهد کرد.