رابطه نرخ "دلار" در ایران با هرات و سلیمانیه

در معاملات دلاری و یا در میان گفته‌های صرافان و دلالان شاید بارها درباره قیمت دلار در هرات، سلیمانیه و یا دوبی را شنیده و این سوال مطرح باشد که چه رابطه‌ای بین نرخ در این شهرها با ایران وجود دارد؟

به گزارش ایسنا، بازار ارز معمولا روزانه حدود ساعت ۱۱ به بعد معلاملات خود را با اعلام نرخ آغاز می‌کند و تا پایان معاملات نرخ می‌تواند با توجه به عوامل اثرگذار بر بازار دچار تغییراتی شود. در کنار عوامل تعیین کننده نرخ ارز که از جمله آنها عرضه و تقاضا است، نرخ دلار در برخی کشورهای همسایه نیز تا حدی بر نرخ موثر است و در مسیری متناسب با یکدیگر تغییر می‌کند.

هرات افغانستان، سلیماینه عراق و دوبی امارات از جمله سه محلی هستند که قیمت ارز در آنها با ایران تا حدی مرتبط و برای معامله گران ارز قابل توجه است. اینکه چه رابطه‌ای بین نرخ معالاتی ارز در این کشورها و ایران وجود دارد موضوعی است که پرس‌وجوی آن از تحلیلگران بازار ارز با توضیحاتی همراه بود. ماجرا از این قراراست که با توجه به تحریم‌ دلاری ایران و عدم امکان مبادلات دلار از کانال بانک‌های خارجی در سال‌های گذشته، برخی کشورها به عنوان کانال نقل و انتقال دلار به ایران بوده‌اند. در سال‌های اخیر با توجه به حجم معاملات ایران در امارات و سهولتی که در ورود ارز از کانال صرافی‌های این کشور وجود داشت، برای سال‌ها نرخ حواله درهم و میزان عرضه و تقاضا در صرافی‌های این کشور در معاملات ارزی ایران اثرگذار بود؛ به هر حال صادرکنندگان بزرگ ایرانی درآمد ارزی خود را به حساب‌ بانک‌های دوبی واریز کرده و از این طریق واردات کالا انجام می‌شد که خود موجب گردش چرخه دلاری بود.

اما در سال‌های اخیر با توجه به محدودیت‌های نقل و انتقال ارز از طریق دوبی، برخی کشورهای دیگر از جمله عراق و افغانستان تا حد زیادی جایگزین دوبی شدند، هر چند که حجم مبادلات آنها با ایران به اندازه دبی نیست. بر این اساس نرخ ارز در هرات افغانستان و سلیمانیه عراق با توجه به مبادلات مورد توجه قرار دارد. این در حالی است که تا زمانی که دلار در ایران دولتی بود و یارانه دریافت می‌کرد نرخ آن نسبت به بازار هرات و سلیمانیه پایین‌تربود، یعنی دلار در این دو شهر بالاتر از ایران قیمت می‌خورد و از این جهت عمدتا خروج ارز از ایران به این مناطق بوده و معاملات برای واردات کالا به صرفه بود، که در این حالت بازار هرات و سلیمانیه پیش‌رو بودند و قیمت گذاری آنها در ایران اثرگذار بود، ولی از زمانی که دلار درایران آزاد و دیگر یارانه دریافت نمی‌کند شرایط تا حدی معکوس شد و ورود اسکناس به ایران از طریق این دو کشور بیشتر انجام می‌شود.

جریان معاملات معمولا به نحوی است که قیمت دلار در ایران روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان بالاتر از هرات و سلیمانیه تعیین می‌شود چرا که مسافت ورود ارز از این مناطق تا ورود به بازار تهران خود باعث افزایش قیمت می‌شود. بنابراین هر زمان که اتفاقی در این بازارها موجب تغییر قیمت ارز شود می‌تواند بازار ارز ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد. اما در روز گذشته و امروز با کاهش قیمت دلار در ایران، تا حدی این روند برعکس شده و قیمت در ایران پایین‌تر از هرات و سلیمانیه است. دلیل این موضوع نیز از نگاه تحلیلگران ارزی به این برمی‌گردد که در هر حال تزریق ارز در بازار ایران و حمایتی که از بازار می‌شود به طور طبیعی باعث عقب ماندن در بازار نرخ در بازار ایران نسبت به هرات و سلیمانیه شده و اگر تزریق ارز انجام نشده و حمایتی وجود نداشته باشد این قیمت ایران است که بالاتر از این مناطق خواهد بود.