قصه اختلاف شهرداری و تاکسیهای اینترنتی ماجرای امروز و دیروز نیست؛ از همان وقتی که اسنپ جای خودش را در گوشیهای هوشمند ایرانیها باز کرد و تپسی هم راه افتاد و این دو اپلیکیشن تقریبا جای آژانس و تاکسیهای دربست را گرفتند و خب، واضح است که چون پا توی کفش خیلیها کرده بودند سر و کله اعتراضها و مانعتراشیها هم پیدا شد؛ از شکایت اتحادیه تاکسیهای تلفنی گرفته تا تاکسیرانی.
به گزارش شهروند، شهرداری هم از جهات مختلف خیلی آبش با اسنپ و تپسی توی یک جوی نمیرفت؛ یکی اینکه تاکسیرانی زیرمجموعه شهرداری است و به هرحال نهاد مدیریت شهری بدش نمیآید که پرمشتریترین تاکسیهای اینترنتی کشور زیرمجموعه این شرکت قرار بگیرند.
به همین دلیل هم زمزمه فشار بر اسنپ و تپسی برای آمدن به مجموعه مدیریت شهری تهران مدتهاست که شنیده میشود، اما این روزها انگار اهرم جدیدی برای وادار کردن تاکسیهای اینترنتی برای رفتن زیر نظر تاکسیرانی و شهرداری پیدا شده و آن ماجرای سهمیهبندی بنزین است.
نایبرئیس هیأتمدیره اسنپ درباره این ماجرا میگوید: «ما طی نامهای به ستاد سوخت و شرکت پالایش و پخش فرمولی برای اختصاص سهمیه به هر خودرو بسته به میزان مصرف آن هنگام کار ارایه دادیم. روشی که تاکسیهای اینترنتی در آن فعالیت میکنند مبتنی بر اطلاعات و دادههاست. ما هر روز میتوانیم مشخص کنیم که هر شخص چه مقدار سفر رفته و چقدر سوخت مصرف کرده است و دقیق به شرکت پالایش و پخش اعلام کنیم که این مقدار سوخت برای حملونقل عمومی استفاده شده است تا شرکت نیز سوخت مصرفشده را به حساب کارت سوخت راننده واریز کند. حتی میتوانیم بهصورت هفتگی آن را ارایه دهیم. این روش کاملا بررسی شده و دقیق است و میتوان گفت هیچگونه امکان سوءاستفادهای وجود ندارد.»
ژوبین علاقهبند که رئیس کارگروه تاکسیهای اینترنتی اتحادیه کسب و کار فضای مجازی هم هست با اشاره به مکاتبات اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی و شرکتهای فعال در حوزه تاکسیهای اینترنتی میگوید: «شرکت پالایش و پخش تعامل خوبی با ما داشته است، اما برخی سعی دارند از این آب گلآلود ماهی بگیرند. شهرداری بارها اعلام کرد که تاکسیهای اینترنتی باید زیرمجموعه تاکسیرانی شوند تا بتوانند سهمیه دریافت کنند ولی این کار برای ما عین تعطیلکردن کسب و کار است.»
او درباره اینکه دقیقا خواسته این دو نهاد چیست، میگوید: «آنها میخواهند علاوه بر گرفتن پول از هر خودرو بابت عضویت و مجوز، در قیمتهای ما نیز تغییرات ایجاد کنند. علت استقبال مردم از این کسب و کار قیمتهای پایین است که تاکسیرانی آن را قبول ندارد. سازمان تاکسیرانی ۷۰هزار عضو در تهران دارد که اگر آنها را بتوانند مدیریت کنند، میتوانند ارزش افزوده زیادی ایجاد کنند، درحالیکه در تاکسیهای اینترنتی این ارزش افزوده وجود ندارد.»
علاقهبند ادامه میدهد: «اینکه گفته میشود برنامه اسنپ از خارج از کشور آمده کاملا غلط است و تمام کدنویسی آن از صفر تا صد توسط همین جوانان صورت گرفته است که امروز با بحث سهمیهبندی سوخت فعالیت آنها به خطر افتاده است.»
پس مدیریت شهری چه میشود؟
محمد علیخانی، رئیس کمیته حملونقل شورای شهر تهران یکی از کسانی است که از پیوستن تاکسیهای اینترنتی به زیرمجموعه شهرداری تهران دفاع میکند. او در این مورد پای مدیریت یکپارچه شهری را وسط میکشد و میگوید: «ما مدتهاست که میگوییم یک نهاد باید بر عملکرد اینها نظارت کند. اصلا همین مسأله آلودگی زیستمحیطی که متداولشدن استفاده از این تاکسیها ایجاد میکند قابل بررسی است. این موسسات باید متعهد باشند که خودروهایی که زیرمجموعهشان فعالیت میکنند آلایندگی ندارند، اما الان این تعهد وجود ندارد. خب، پس شهرداری چهکاره است؟ وقتی ما از مدیریت یکپارچه شهری حرف میزنیم باید اختیاراتی هم در این زمینه داده شود.»
او به آییننامهای که مدتی پیش با همکاری وزارت کشور برای ساماندهی این استارتآپها تهیه شد هم اشاره میکند و میگوید: «این آییننامه باید اجرا شود و طبق آن بسیاری از امور نظارتی بر عملکرد این استارتآپها به شهرداری واگذار شده است. در صورت همکاری نکردن این شرکتها، مدیریت شهری ابزارهایی دارد و میتواند با آنها برخورد کند.»
احتمالا جلوگیری از اختصاص سهمیه خاص به تاکسیهای اینترنتی یکی از همین ابزارهاست، اما تجربه تاکسیهای اینترنتی در کشورهای دیگر نشان میدهد که برای اجرای مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهرها چندان نیازی به پیوستن همه به شهرداری نبوده است بلکه پیروی از قوانینی که شهرداریها بهعنوان یک نهاد بالادستی وضع میکنند برای تحت کنترل بودن امور کافی است.