گرانی پیاز؛ همه دلایل و مقصران یک بحران تازه

فرارو- هزار و یک دلیل تا اینجای کار برای پیاز ۱۵ هزار تومانی مطرح شده. از سیل و طغیان رودخانه‌ها گرفته، تا قاچاق پیاز به کشور‌های همسایه. افزایش بی‌رویه صادرات هم که در یک سال گذشته پای ثابت همه گرانی‌ها بود و هر جا شاهد افزایش قیمت در یکی از محصولات خوراکی بودیم، دست کم یک نفر دلیل گرانی را افزایش بی‌رویه صادرات به کشور‌های همسایه عنوان می‌کرد. در این بین تنوع مسائل مختلف در مورد گران شدن پیاز از کیلویی سه چهار هزار تومان، به کیلویی ۱۰، ۱۵ هزار تومان به خودی خود یک موضوع منحصر به فرد است.

۱- وضعیت جاده‌ها مناسب نبود
به گزارش فرارو؛ اولین دلیلی که برای افزایش قیمت پیاز مطرح شد، آغاز سفر‌های نوروزی بود. به این صورت که در روز‌های اول سال بار پیاز به شهر‌ها نرسید و همین مورد باعث افزایش قیمت شد. اوضاع جوی و توصیه‌های پلیس در مورد خارج نشدن از شهر‌ها در ایام بارندگی باعث شده بود کامیون‌دار‌ها تمایلی به انتقال بار محصولات خوراکی به استان‌ها را نداشته باشند. برای همین هر ساله در ایام نوروز شاهد افزایش قیمت محصولات خوراکی مثل پیاز هستیم. البته امسال این افزایش قیمت به طرز عجیبی غیرمتعارف بود.

۲- تقصیر قاچاقچی‌هاست
انگشت اتهام بعدی، قاچاق و صادرات غیرقانونی را نشانه گرفت. معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در گفتگو با تسنیم دلیل گران شدن پیاز را قاچاق اعلام کرده و می‌گوید در همین زمینه نامه‌ای را به وزارتخانه ارسال کردیم تا موضوع صادرات غیرقانونی این محصول کنترل شود که امید است به زودی شاهد کاهش قیمت پیاز و سیب‌زمینی باشیم. محمد امامی امین می‌گوید صادرات پیاز و سیب‌زمینی از ۱۵ اسفندماه تا ۱۵ فروردین‌ماه ممنوع شده، اما متأسفانه اتفاقی که در مورد قاچاق دام سبک رخ داده، در این موضوع نیز شاهد بودیم که به صورت غیرقانونی این محصول از کشور خارج می‌شود. این در حالی است که صادرات پیاز و سیب‌زمینی از ۱۵ فروردین‌ماه ممنوع اعلام شد. این موضوع واکنش ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را هم در پی داشت.

۳- پیاز را به کشور‌های همسایه صادر کردند
رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با رد کردن ادعای قاچاق پیاز، عامل اصلی گرانی را صادرات می‌داند. علی مویدی در گفتگو با ایسنا می‌گوید طرح ادعا‌های عجیب و غریب مثل اینکه قاچاق پیاز عامل گرانی آن شده است، صحت ندارد؛ چرا که وقتی محصولی به صورت رسمی صادر می‌شود، دلیلی برای قاچاق آن وجود ندارد. او می‌گوید صادرات بیش از حد پیاز که به صورت رسمی شکل گرفته، عامل اصلی افزایش قیمت آن بوده و در کنار آن بارندگی‌های اخیر نیز سبب تأخیر در برداشت و دیر رسیدن آن به بازار شده است. رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی هم با این نظر موافق است. او در گفتگو با ایسنا صادرات این محصول را دلیل اصلی گرانی آن می‌داند و می‌گوید چغندر، کاهو و گوجه‌فرنگی هم شامل صادرات و گرانی شدند در صورتی که تا بازار داخلی به محصولی احتیاج دارد، نباید صادر شود که مسئولان مربوطه باید در این زمینه اقدام کنند. اسدالله کارگر می‌گوید بارندگی و سیل اخیر در این موضوع کمی تأثیرگذار بوده، اما دلیل اصلی کاهش عرضه و افزایش قیمت پیاز در بازار داخلی صادرات است که باید جلوی آن را بگیرند. جلوگیری از صادرات مربوط به ما نمی‌شود و ما تنظیم بازار سطح شهر را بر عهده داریم که وقتی مصرف‌کننده ناراضی باشد، می‌گوئیم شرایط از مبدأ این‌طور است و تقصیر فروشنده نیست.

 

۴- سیل آمد و بارندگی شد
بارندگی در صدر پرتکرارترین دلیل برای گرانی پیاز قرار دارد. طوری که از مسئولان جهاد کشاورزی استان‌ها گرفته تا ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بارندگی و سیل در استان‌های جنوب غرب کشور را عامل اصلی گرانی پیاز می‌دانند. حتی می‌توانید معاون بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت را هم به این فهرست اضافه کنید. عباس قبادی در گفتگو با تسنیم می‌گوید یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت پیاز، بارندگی‌های اخیر در استان‌های جنوبی بود که برداشت و حمل آن به‌وقفه افتاد.

۵- میدان میوه و تره‌بار تعطیل بود
پای تعطیلات نوروز یک بار دیگر به ماجرا باز شد. علاوه بر مختل شدن حمل بار به استان‌ها، تعطیلی میادین میوه و تره‌بار یک دلیل دیگر برای گرانی پیاز در ایام نوروز عنوان می‌شود. اینبار نوبت مسئول ارتباط با رسانه‌های وزارت جهاد کشورزی است که در گفتگو با تسنیم می‌گوید به دلیل تعطیل بودن میادین میوه و تره بار، بار به این میادین منتقل نمی‌شود و فروشندگان واحد‌های صنفی، پیاز باقی مانده از ۲۸ اسفند را می‌فروشند و همین مورد باعث بالا رفتن قیمت پیاز شده است. محمدرضا سارولر می‌گوید با باز شدن میادین میوه و تره‌بار و انتقال بار از استان‌های جنوبی کشور، قیمت محصولات از جمله پیاز متعادل خواهد شد.

۶- پیازکار‌ها قهر کردند
بی‌رغبتی کشاورزان به کاشت پیاز در سال ۹۷ یکی دیگر از دلایلی بود که برای گرانی پیاز از آن رونمایی شد. روزنامه همشهری می‌گوید نکته دیگری که در کنار همه عوامل اعلام شده، زمینه کاهش عرضه پیاز و جهش قیمت این محصول را فراهم کرد، بی‌رغبتی کشاورزان پیازکار برای کشت این محصول در سال ۹۷ بود، زیرا آن‌ها به‌واسطه زیان سال‌های قبل پیازکاری، در سال ۹۷ تمایل کمتری به تکرار کشت این محصول داشتند و همین مسئله به افت تولید پیاز منجر شد. البته این در حالی است که قیمت پیاز تا اسفند سال ۹۷ تغییر غیرعادی نداشت و همگام با دیگر محصولات خوراکی افزایش قیمت پیدا کرد. به عبارتی بعید است بتوانیم دلیل گرانی ناگهانی پیاز در دو هفته اخیر را گردن بی‌رغبت شدن کشاورزان به کاشت پیاز در سال ۹۷ بیاندازیم.

۷- واحد‌های صنفی گرانفروشی می‌کنند
رعایت نکردن سود قانونی دیگر دلیل مطرح شده برای گران شدن پیاز است. هرچند این موضوع واکنش اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی را در پی داشته، با این حال گران‌فروشی واحد‌های صنفی در خیلی از موارد به طور کامل مشهود است. چراکه قیمت میوه در میادین میوه و تره‌بار همیشه مشخص است و اگر یک سود قانونی ۳۵ درصدی به آن اضافه کنیم به قیمت میوه و سبزیجات در واحد‌های صنفی خواهیم رسید، با این حال اگر هر چند وقت یک بار یک مقایسه ساده بین قیمت میوه‌ها در میادین تره‌بار و واحد‌های صنفی سطح شهر بکنیم، می‌بینیم قیمت‌ها در این دو بازار به کلی با هم فرق دارند. به نقل از ایسنا، بررسی‌ها از سطح میادین میوه و تره‌بار حکایت از آن دارد که هر کیلو پیاز به قیمت ۹.۵ تا ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد که با توجه به سود قانونی ۳۵درصدی برای این محصول خوراکی، پیاز باید در سطح شهر ۱۲هزار و ۵۰۰ تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش برسد، اما متأسفانه برخی از واحد‌های صنفی این سود قانونی را رعایت نمی‌کنند و همان طور که گفته شد در برخی نقاط مرکزی و شمالی شهر تهران قیمت پیاز ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۲۰ هزار تومان تعیین شده است.