راز‌هایی درباره صنعت رو به رشد کالا‌های دست‌دوم در ایران

در لوازم الکترونیکی که ایران عمدتا واردکننده است، دیوار ۱۴۰۰ میلیارد معامله موفق را بین خریدار و فروشنده میسر کرده است. با دلار ۱۲هزار تومانی این عدد یعنی ۱۱۰میلیون دلار و با دلار ۴۲۰۰تومانی که به این قبیل کالا‌ها اختصاص یافت یعنی ۳۵۰میلیون دلار. می‌دانید با این صرفه‌جویی ارزی چند مدرسه، چند خانه برای سیل‌زدگان، چند مقدار دارو برای بیماران خاص و چه اندازه زیرساخت می‌توان فراهم کرد؟ حالا تصور کنید بزرگی این صنعت ۹ میلیارد دلار می‌تواند باشد و به یاد داشته باشید فروش یک سال نفت ایران ۲۱ میلیارد دلار بود!

به گزارش «تابناک»، در سال ۹۷ چیزی حدود ۱.۴میلیون لوازم‌خانه از جمله مبلمان، فرش، لوازم خانه و آشپزخانه و ... روی سایت دیوار بین خریداران و فروشندگان معامله شده است. ارزش ریالی این کالا‌ها ۷۰۰میلیارد تومان برآورد شده است. اگرچه تعداد معاملات صورت گرفته در لوازم الکترونیکی اندکی کمتر بوده و به حدود ۱.۳میلیون می‌رسد، اما ارزش ریالی آن‌ها دو برابر است؛ چیزی حدود هزار و ۴۰۰میلیارد تومان!

اگر حوصله کنید با هم واژه شگفت‌انگیز را در اعداد و ارقام مربوط به بخش خودرو و مسکن جستجو می‌کنیم. به عنوان مثال در بخش خودرو، تعداد آگهی‌ها به ۷.۴میلیون آگهی می‌رسد و ۶.۸میلیارد مرتبه بازدید از این آگهی‌ها انجام شده است. آمار‌ها نشان می‌دهند به پشتوانه همین اعداد و ارقام بوده که سهم دیوار از کل معاملات خودرو استان تهران تا ۲۰درصد افزایش پیدا می‌کند. حالا اگر بخواهیم معاملات صورت گرفته به شکل اینترنتی را به عنوان متر و معیار در نظر بگیریم سهم دیوار از کل معاملات به عدد ۸۰درصد می‌رسد. در بخش مسکن با ۱۶.۵میلیون آگهی روبرو هستیم و آمار بازدید از آگهی‌ها به عدد ۶.۵میلیارد مرتبه می‌رسد.

صنعت شش تا ۹ میلیارد دلاری کالا‌های دست‌دوم ایران
برای اینکه بتوانیم بزرگی و عظمیت کاری که دیوار انجام می‌دهد را درک کنیم باید بدانیم صنعت دست‌دوم در تمام دنیا بخش عمده‌ای از کالا‌های مصرفی خانوار‌ها و کسب‌وکار‌ها را تشکیل می‌دهد. ارزش این صنعت در استرالیا و کانادا به ترتیب برابر ۳۴میلیارد دلار و ۲۸.۵میلیارد دلار است. این اعداد سهمی بین ۱.۵ تا دو درصدی از تولید ناخالص ملی این کشور‌ها را شامل می‌شود و اگر همین نسبت در مورد ایران نیز برقرار باشد، می‌توان حدس زد ارزش صنعت دست‌دوم در کشورمان حدود شش تا ۹میلیارد دلار برآورد می‌شود!

چرا صنعت دست‌دوم مدام رشد می‌کند؟
اهمیت مبادله کالا‌های دست‌دوم علاوه بر زمینه اقتصادی، در ابعاد اجتماعی، زیست محیطی و اجتماعی هم قابل توجه است چرا که مصرف کالا‌های دست‌دومی که عمر آن‌ها به پایان نرسیده و تنها برای صاحبان قبلی بدون استفاده است باعث ترویج فرهنگ صرفه‌جویی خواهد شد. مبادلات در صنعت دست‌دوم به شکل‌های گوناگونی اعم از خرید و فروش، معاوضه یا اشتراک‌گذاری کالا‌ها صورت می‌گیرد. در یک حالت، کالا با حفظ کاربری اصلی خود مورد معامله قرار می‌گیرد که این کالا می‌تواند نو یا استفاده شده باشد. در حالتی دیگر، مالکیت یا حق استفاده از آن کالا منتقل می‌شود که نمونه آن خرید و اجاره املاک است یا اینکه مبادله یا معاوضه بدون پرداخت پول صورت می‌گیرد. اغلب مردم برای کسب درآمد و رهایی از کالا‌های کمتر مورد استفاده خود، آن‌ها را در این بازار می‌فروشند. از سوی دیگر، افرادی نیز با انگیزه صرفه‌جویی در هزینه و کمک به محیط‌زیست، مشتری کالا‌های دست‌دوم هستند. به دلیل اینکه کالا‌های دست‌دوم اغلب با قیمت‌های بسیار پایین عرضه می‌شوند، در ایران خریداران غالب این کالا‌ها افراد دهک‌های درآمدی پایین‌تر جامعه هستند. همچنین برخی افراد با توجه به علاقمندی خود به کالا‌های قدیمی و ارزشمند برای حضور در این بازار اقدام می‌کنند. اما در کشور‌هایی بزرگ و پیشرفته‌ای مانند کانادا، استرالیا، آلمان و حتی آمریکا همه طبقات اجتماعی از خریداران کالا‌های دسته‌دوم محسوب می‌شوند، چون در درجه اول صرفه اقتصادی دارد، در درجه دوم محیط‌زیست از اهمیت ویژه‌ای در این کشور‌ها برخوردار است.

دیوار؛ عرضه توامان کالای دست‌دوم و نو
نباید فراموش کرد به هرحال بخشی از کالا‌های عرضه شده روی دیوار کالا‌های نو هستند. محصولاتی از قبیل: وسایل الکترونیکی، لباس و پوشاک، وسایل مربوط به خانه و ... که دیوار به فروشندگان آن‌ها کمک می‌کند با سرعت بیشتری مشتری پیدا کنند. دیوار با حذف واسطه‌های موجود، امکان اتصال بین عرضه‌کننده و مصرف‌کننده به صورت مستقیم را فراهم می‌کند. این موضوع در نهایت می‌تواند باعث کاهش قیمت تمام‌شده محصولات برای مصرف‌کننده شود. این بازار وسیع در عمل قدرت و امکان قیمت‌گذاری را از بازیگران انحصارطلب گرفته و قدرت آن‌ها را کاهش می‌دهد؛ بنابراین قیمت‌های بالا در تمامی محصولات نو و دست‌دوم و تمامی خدمات موجود شکسته می‌شود.

ایجاد بستری برای مشارکت چند ۱۰ میلیونی کاربران، حمایت از فعالان صنایع مختلف، کمک به کسب‌و‌کار‌های خانگی در حومه شهر‌های کوچک و بزرگ، فعالیت‌های اجتماعی، نقدشوندگی کالا‌های سرمایه‌ای و همچنین کمک به حفظ محیط‌زیست از جمله اهدافی بوده که دیوار در جهت آن‌ها گام برداشته است. ضمن اینکه علاوه بر کالا‌های دست‌دوم، آن‌ها در بخش‌های املاک، خودرو، استخدام و کاریابی و سایر مشاغل خدمات نیز نقش عمده‌ای داشته‌اند.

چرا گزارش دیوار مهم است؟

دیوار چند سالی است که گزارش‌های سالانه خود را از صنعت دست‌دوم ارائه می‌کند و آمارهایش نشان می‌دهد این صنعت به سرعت در حال رشد است. گزارش امسال دیوار، اما امسال از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چون کشور در شرایط پیچیده و سخت اقتصادی به سر می‌برد. فروش نفت با کاهش چشمگیر روبرو شده و درآمد‌های ارزی روز به روز با تحریم‌های تازه کمتر می‌شود. در چنین شرایطی شاید اقبال به صنعت دست دوم با همه ابعادی که در بالا گفته شد بتواند راه برون‌رفت از شرایط فعلی باشد. یکی از دستاورد‌های این صنعت، ممانعت از خروج ارز از کشور است. در لوازم الکترونیکی که ایران عمدتا واردکننده است، دیوار ۱۴۰۰ میلیارد معامله موفق را بین خریدار و فروشنده میسر کرده است. با دلار ۱۲هزار تومانی این عدد یعنی ۱۱۰میلیون دلار و با دلار ۴۲۰۰تومانی که به این قبیل کالا‌ها اختصاص یافت یعنی ۳۵۰میلیون دلار. می‌دانید با این صرفه‌جویی ارزی چند مدرسه، چند خانه برای سیل‌زدگان، چند مقدار دارو برای بیماران خاص و چه اندازه زیرساخت می‌توان فراهم کرد؟ حالا تصور کنید بزرگی این صنعت ۹ میلیارد دلار می‌تواند باشد و به یاد داشته باشید فروش یک سال نفت ایران ۲۱ میلیارد دلار بود!