ايران به‌رغم افزايش تنش‌ها در مورد برنامه اتمي خود و براي تقويت سيستم‌هاي پدافند و آفند هوايي خود به روسيه و چين روي آورده‌است تا هواپيماهاي مورد نياز را جايگزين هواپيماهاي آمريكايي خود كند.
آسوشيتدپرس از بروكسل گزارش داد كه مسكو و پكن اظهارنظر در مورد گزارشات منتشرشده در رسانه‌هاي اسرائيلي و روسي و سازمان‌هاي هوانوردي غربي را رد كرده اند. اين منابع ادعا كرده‌بودند كه ايران به روسيه سفارش هواپيماهاي سوخوي Su-30 و به چين سفارش جت‌هاي جنگنده J-10 را داده‌است.
تجهیز ناوگان هوایی علیرغم تحریمها
كارشناسان معتقدند كه ايران به‌شدت درگير برنامه به‌روزسازي نيروي هوايي خود است و اين‌كه تهران نمي‌تواند به‌خاطر تحريم‌های غرب، هواپيماهاي دسته اول را تهيه كند. اين گزارشات همچنين بيان مي‌كند كه هر سه اين كشورها در مورد معاملات دفاعي خود بسيار محافظه‌كار و پنهان‌كار هستند.
كلود مونيكه رئيس مركز اطلاعات و امنيت استراتژيك اروپا در بروكسل مي‌گويد: «مشخص است كه ايران مدتي است به دنبال خريد آخرين نسل جت‌هاي جنگنده است. اكثر تجهيزات آن‌ها مربوط به سال‌هاي دهه 1970 است كه توان رويارويي با نيروهاي هوايي مدرن را ندارد.»
سوخوي Su-30 يك بمب‌افكن چندمنظوره با توانايي‌هاي بالاست كه صادرات گسترده‌اي نيز داشته‌است. صدها فروند از اين هواپيما از طرف كشورهايي مانند هند، مالزي، الجزاير، چين، ونزوئلا، اندونزي و ويتنام سفارش داده شده‌اند.
استيون تريمبل خبرنگار مجله پرواز بين‌الملل در واشنگتن مي‌گويد: «ايران بايد توانايي دفاعي خود را به‌نحوي بهبود دهد و چين و روسيه بهترين منابع براي اين كار هستند.» اين مجله گزارش داده كه ايران در حال مذاكره براي خريد 250 هواپيماي سوخو و 40 هواپيماي جي 10 است.
جتهای چینی مشابه جنگنده های اسرائیلیاگر تهران در اين راه موفق شود ممكن است در پايان به تكنولوژي شبیه تکنولوژی اسرائيل دشمن بزرگ خود دست پيدا كند. هواپيماهاي جي 10 بسيار شبيه جنگنده‌هاي لوي اسرائيل هستند. مدت‌ها اين شايعه نيز مطرح بوده كه اين تكنولوژي جنگنده‌هاي لوي اسراييل بوده‌است كه به‌نحوي به چين راه پيدا كرده‌است.
پروفسور جرالد اشتاينبرگ استاد علوم سياسي دانشگاه عيلان در تل‌آويو مي‌گويد: «اگر اين مسئله كه اسرائيل اين تكنولوژي را براي چين فراهم كرده، واقعيت داشته‌باشد چندان هم شوكه‌كننده نيست. براي اسرائيل بازار بين‌المللي تسليحات تقريبا محدود است و تنها مشتريان واقعي اين كشور را چين، هند و تركيه تشكيل مي‌دهند.»
تا كنون 36 هواپيماي جي 10 به پاكستان همسايه ايران كه او هم به دنبال به‌روز كردن نيروي هوايي خود بود، فروخته شده‌است.
مارك آيتون سردبير ماهنامه نيروي هوايي مي‌گويد كه گزارشاتي وجود دارد كه ايران نزديك به امضاي قرارداد بزرگي با شركت Rosoboronexportروسيه است. وي افزود: «اين قرارداد بزرگ‌ترين قرارداد سفارش هواپيماي سوخو خواهد بود.»
خرید تجهیزات نظامی از روسیه
روسيه پيش از اين نيز تسليحات مدرني از جمله 24 فروند ميگ 29 و چندين جنگنده سوخوي 24 و تعدادي موشك‌هاي ضد تانك "تور ام1" را به ايران فروخته‌بود. سخنگوي شركت Rosoboronexport روسيه اعلام كرد كه در مورد مذاكرات مسكو و تهران براي هواپيماهاي سوخو اظهار نظري نمي‌كند.
واشنگتن در سال 2006 تحريماتي را به خاطر روابط شركت سوخو با ايران بر اين شركت اعمال كرد. اما به خاطر همكاري‌هاي شركت بوئينگ با اين شركت براي توليد محصولي مشترك، تحريم‌ها لغو شد.
گزارش آسوشیتدپرس می‌افزاد؛ نيروي هوايي ايران يكي از بهترين نيروهاي منطقه در زمان حكومت محمدرضا پهلوي بود؛ اما بعد از آن و به دليل تحريمات عليه اين كشور از ساير كشورهاي اين منطقه عقب ماند. بعد از جنگ خليج فارس در سال 1991 نيروي هوايي اين كشور با فرار بسياري از هواپيماهاي عراقي با جت‌هايشان به ايران، توان تازه‌اي يافت تا اين‌كه روسيه در دهه 1990 چندين فروند ميگ 29 و سوخوي 24 را به اين كشور داد.
ايران نيز خود تلاش‌هايي را در زمينه بهبود توان دفاعي هوايي خود كرده كه توليد هواپيماي صاعقه كه به نظر بر اساس جنگنده‌هاي قديمي اف 5 آمريكا ساخته شده، يكي از اين تلاش‌ها بوده‌است.
اگرچه توان واقعي هوايي اين كشور معلوم نيست اما كارشناسان آن را متشكل از هواپيماهاي اف 14، اف 4 و اف 5 مي‌دانند.
