فرارو- در روزهای اخیر، اسرائیل با ادعای مقابله با نیروهای نزدیک به ایران، به طور همزمان به سه کشور سوریه، عراق و لبنان حمله کرد. حزب الله لبنان، که دو بار در جریان این حملات هدف قرار گرفت، قول داد به اسرائیل پاسخ دهد.
به گزارش فرارو، اوایل هفته جاری در حالی که رئیس جمهور فرانسه مشغول رایزنی با همتایان ایرانی و آمریکایی درباره دیدار سران ایران و آمریکا بود، ناگهان اسرائیل به مواضع گروههای همسو با ایران در عراق، لبنان و سوریه حمله کرد و تعدادی از اعضای این گروهها را به شهادت رساند.
یکی از این حملات که ظاهرا به شدت شخص سید حسن نصرالله، دبیر کل حزب الله لبنان، را خشمگین کرد، در محله «ضاحیه جنوبی» بیروت اتفاق افتاد. اسرائیل در اقدامی بیپروا با دو پهپاد انتحاری به یک دفتر رسانهای حزب الله در ضاحیه جنوبی حمله کرد. حملهای که واکنش تند سید حسن نصرالله را در پی داشت. همزمان، دو تن از اعضای حزب الله در حمله دیگر اسرائیل به جنوب دمشق جانشان را از دست دادند. نصرالله، طی یک سخنرانی گفت واقعه ضاحیه جنوبی «بسیار بسیار خطرناک» و «اولین اقدام متجاوزانه از ۱۴ آگوست ۲۰۰۶» به بعد است. دبیر کل حزب الله همچنین اسرائیل را به پاسخ دادن تهدید کرد و از شروع یک «مرحله جدید» در برابر اسرائیل سخن گفت.
پاسخ حزب الله چه خواهد بود؟
به نظر میرسد این بار بر خلاف گذشته، انتقامگیری حزب الله از اسرائیل قطعی است. سه شنبه گذشته، دو منبع نزدیک به حزب الله به خبرگزاری رویترز گفتند این حزب در پاسخ به حمله پهپادی به بیروت، در حال برنامهریزی یک «حمله حسابشده» به اسرائیل است. با این حال نمیخواهد با اسرئیل وارد جنگ شود. یکی از این منابع اعلام کرد واکنش حزب الله طوری طراحی شده که به جنگ ختم نشود، چرا که حزب الله جنگ نمیخواهد. علاوه بر این، خود نصرالله خطاب به اسرائیل گفت: «امشب به ارتش اسرائیل در مرز میگویم، هوشیار باشید. منتظر ما بمانید. دو، سه یا چهار روز.»
اسرائیل مسئولیت حمله به بیروت را برعهده نگرفت. با این حال، تهدیدات نصرالله را جدی گرفت. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در واکنش به تهدیدات دبیر کل حزب الله گفت نصرالله باید «آرام باشد.»
با جدی شدن احتمال واکنش حزب الله، کشورهای غربی - فرانسه، بریتانیا و آمریکا - برای آرام کردن وضعیت دست به کار شدند. آمریکاییها به لبنان گفتند حمله اسرائیل جزئی بوده و نباید آن را بزرگنمایی کرد. با این حال، به گفته روزنامه لبنانی الاخبار، نزدیک به حزب الله، مقامات لبنان به فرانسویها اطلاع دادهاند که حزب الله «قطعا» به اسرائیل پاسخ خواهد داد.
هنوز معلوم نیست پاسخ حزب الله چگونه خواهد بود. اساسا چنین چیزی جزو اسرار نظامی است. با این حال، منابع مطلع به الاخبار گفتهاند پاسخ حزب الله به گونهای نخواهد بود که یک هدف زده شود یا اینکه یک سرباز اسرائیلی کشته شود. هدف اصلی حزب الله این است که طوری پاسخ دهد که اسرائیل دیگر به مواضع حزب الله در لبنان حمله نکند. نصرالله بر این مسئله تاکید کرده و گفته بود نمیخواهد سناریوی حملات اسرائیل به عراق در لبنان تکرار شود.
کارشکنی در فرآیند تنشزدایی میان ایران و آمریکا
حمله پهپادی به دفتر رسانهای آشکارا ماهیت تحریک آمیز داشت. طبق ادعای اسرائیل، اهدافی که در سوریه و عراق مورد حمله قرار گرفت، ماهیت تهدیدآمیز داشت. با این حال، هنوز معلوم نیست که چرا اسرائیل به یک دفتر رسانهای در بیروت که هیچ تهدید فوری برای اسرائیل نداشت، حمله کرد.
از اوایل هفته جاری، به ابتکار ایمانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، تلاشهایی برای فراهمسازی مقدمات دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا انجام شد. ماکرون حتی از انجام این دیدار در هفتههای آینده ابراز امیدواری کرد. محافل اطلاعاتی و سیاسی اسرائیل از این تحول ناگهانی در مناسبات تهران و واشنگتن نگران شدند. برخی ناظران معتقدند که تحرکات جدید اسرائیل با هدف کارشکنی در فرآیند تنشزدایی میان ایران و آمریکا انجام شده است. در همین رابطه، نصرت الله تاجیک، کارشناس مسائل خاورمیانه و سفیر سابق ایران در اردن، به فرارو گفت: «چون نتانیاهو تمایل ترامپ برای مذاکره با ایران را دوست ندارد و علاقمند است تنش میان ایران و آمریکا بالا باشد، دست به این اقدامات می زند.»
بخوانید:
اسرائیلیها به دلایل گوناگون از احتمال حل شدن مشکلات ایران و آمریکا نگران هستند. اما دلیل عمده نگرانیشان این است که آنها بیم آن را دارند که ترامپ شتابزده با ایران توافقی امضا کند که نگرانیهای امنیتی اسرائیل را نادیده بگیرد. اندکی پس از خروج آمریکا از توافق هستهای، مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای هرگونه توافق جامع و جدید با ایران، 12 شرط تعیین کرد که یکی از آنها عدم تهدید اسرائیل از سوی ایران است. اما ترامپ دوشنبه گذشته، زمانی که در مورد دیدار با روحانی صحبت میکرد، فقط سه شرط برای توافق با ایران مطرح کرد که هیچکدام مستقیما به اسرائیل مربوط نمیشوند. ترامپ گفت او میخواهد ایران تسلیحات هستهای و موشکهای بالستیک نداشته باشد و همچنین محدودیتهای هستهای طولانیتر باشد.
این روزها رسانههای اسرائیلی به نقل از مقامات ناشناس اسرائیلی اعلام میکنند که اسرائیل عمیقا از مواضع تازه ترامپ درباره ایران نگران است. یک وزیر اسرائیلی به کانال 13 تلویزیون اسرائیل گفت: «ما هیچ تمایلی به مذاکرات میان ایالات متحده و ایران نداریم.»
با توجه به این مواضع، اصلا بعید نیست که اسرائیل با هدف برجسته کردن تهدیدات گروههای نزدیک به ایران، دست به اقدامات تحریکآمیز علیه حزب الله زد تا هم دیدار احتمالی روحانی و ترامپ را تحت الشعاع قرار دهد و هم به دولت ترامپ بگوید که در گفتگوها با ایران باید مسئله نفوذ منطقهای آن و گروههای نزدیک به ایران حل و فصل شود. به نظر میرسد که حزب الله این طرح را میفهمد. به همین دلیل تاکید کرده است که پاسخ به اسرائیل «حسابشده» خواهد بود و به جنگ منتهی نخواهد شد. با این حال، تنشهای فعلی دو طرف - اسرائیل و حزب الله- دارد. باید منتظر ماند و دید طرف مقابل، یعنی اسرائیل، بعد از پاسخ حزب الله چه اقدامی میکند. آیا از این امر برای تشدید تنشها و بیاثر کردن میانجیگری رئیسجمهور فرانسه میان روحانی و ترامپ استفاده خواهد کرد یا اینکه راه دیگری را برای انتقال نگرانیهای خود از مصالحه احتمالی تهران و واشنگتن انتخاب خواهد کرد.