پیامد‌های پیروزی حزب بوریس جانسون

فرارو- حزب محافظه کار بریتانیا، به رهبری بوریس جانسون، در انتخابات زودهنگام روز پنج شنبه، به یک پیروزی تاریخی دست یافت تا به اختلافات و دو دستگی‌ها پیرامون برگزیت پایان دهد. در مقابل، حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین، که با طرح‌های جانسون درباره برگزیت مخالفت می‌کرد، شکست سختی خورد. از این رو، نتایج انتخابات بریتانیا فرآیند خروج این کشور از اتحادیه اروپا را تسریع خواهد کرد. اما علاوه بر برگزیت، برخی ناظران از تاثیرات احتمالی پیروزی قاطع محافظه‌کاران بریتانیا بر انتخابات آینده آمریکا سخن می‌گویند.

به گزارش فرارو، بر اساس نتایج رسمی که روز جمعه اعلام شد، حزب محافظه کار توانست از ۶۵۰ کرسی پارلمان، ۳۶۵ کرسی را از آن خود کند. این در حالی است که حزب کارگر فقط ۲۰۳ کرسی را بدست آورد. حزب محافظه‌کار کرسی‌های برخی مناطق نفوذ سنتی حزب کارگر را هم تصاحب کرد.

انتخابات جدید بریتانیا در حالی برگزار شد که این کشور به لحاظ سیاسی دچار اختلافات و شکاف‌های عمیقی شده بود. دولت بوریس جانسون با اتحادیه اروپا به توافقی درباره برگزیت دست یافته بود، اما این توافق باید در پارلمان تصویب می‌شد. ولی از آنجا که حزب محافظه‌کار اکثریت پارلمان را در اختیار نداشت، نخست وزیر نتوانست توافق یادشده را به تصویب پارلمان برساند. در این میان، برخی محافل سیاسی، خواستار برگزاری مجدد همه پرسی درباره خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شده بودند.

در چنین شرایطی جانسون اواخر ماه اکتبر برای حل معضل برگزیت، از پارلمان خواست با انتخابات زودهنگام موافقت کند. در همین ماه، پارلمان با اکثریت قاطع آرا، پیشنهاد دولت جانسون برای برگزاری انتخابات زودهنگام در ۱۲ دسامبر را تصویب کرد. انتخابات برگزار شد و حزب محافظه کار به پیروزی بزرگی دست یافت که در ۳۰ سال گذشته، بی‌سابقه بود. در همین انتخابات، حزب کارگر بدترین شکست خود از سال ۱۹۳۵ به این سو را تجربه کرد به نحوی که جرمی کوربین گفته دیگر در هیچ انتخابات عمومی دیگری این حزب را رهبری نخواهد کرد.

همه راه‌ها به برگزیت ختم می‌شوند
در سه سال گذشته، برگزیت یکی از مهمترین و بحث‌برانگیزترین مسائل سیاسی بریتانیا بود که جدال سیاست‌مداران بر سر آن، بسیاری از مردم عادی بریتانیا را خسته کرد. جانسون با استفاده از این خستگی، خود را به عنوان فردی مطرح کرد که می‌تواند با خارج کردن بریتانیا از اتحادیه اروپا، به این جدال پایان دهد. او با شعار «برگزیت را عملی کنید» وارد انتخابات شد و مردم به حزب او رای دادند. این شعار موجب شد که حتی برخی از حوزه‌های انتخابی که به طور سنتی پایگاه حزب کارگر به شمار می‌رفتند، به رقیب این حزب رای بدهند.

اکنون با به دست گرفتن اکثریت قاطع پارلمان توسط محافظه‌کاران، پیش بینی می‌شود که جانسون برگزیت را راحت‌تر و زودتر عملی کند. قرار است بریتانیا ۳۱ ژانویه سال آینده از اتحادیه اروپا خارج شود. چون جانسون درباره برگزیت با این اتحادیه به توافق رسیده بود. اما این توافق نیازمند تصویب پارلمان است. از حیث نظری، اگر پارلمان توافق یادشده را تصویب نکند، بریتانیا به طور خودکار و بدون توافق از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد.

 

---

در دسامبر ۲۰۱۹، نخست وزیر توافق برگزیت را به پارلمان ارائه می‌دهد. با پیروزی حزب محافظه‌کار، پیش بینی می‌شود که پارلمان این توافق را تصویب کند. در نتیجه، بریتانیا به احتمال زیاد در ۳۱ ژانویه از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. پس از آن، مذاکرات بریتانیا و اتحادیه اروپا درباره روابط تجاری میان دو طرف آغاز خواهد شد. حال اگر، بریتانیا و اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۲۰، درباره مسائل تجاری به توافق برسند، از ژانویه ۲۰۲۱ رابطه جدیدی را آغاز خواهند کرد. اما اگر تا پایان سال ۲۰۲۰، توافقی حاصل نشود، بریتانیا یا بدون توافق تجاری از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد یا اینکه طرفین، مدت مذاکرات را تمدید خواهند کرد.

مذاکرات برگزیت، آسان نخواهد بود، اما پیروزی تاریخی حزب محافظه کار، شرایط موافقیت آن را مهیا کرد. حال، بوریس جانسون می‌تواند با خیالی آسوده نتایج مذاکراتش با اتحادیه اروپا را به پارلمان ببرد و تصویب کند. بدون اینکه از مخالفت حزب کارگر واهمه‌ای داشته باشد. او صبح روز جمعه گفت: «با این اختیار و این اکثریت، ما بالاخره قادر خواهیم بود تا برگزیت را عملی کنیم. چون این انتخابات به این معناست که عملی کردن برگزیت، هم اکنون، تصمیم غیرقابل انکار، مقاومت‌ناپذیر و بی‌چون و چرای مردم بریتانیاست و فکر می‌کنم با این انتخابات، ما به همه آن تهدیدات نگون بخت درباره (برگزاری) یک همه پرسی دیگر پایان دادیم.»

 

انتخابات بریتانیا و "پیروزی آینده ترامپ"
اما انتخابات بریتانیا ظاهرا پیامد‌هایی فراتر از برگزیت دارد. پیروزی بزرگ بوریس جانسون، که به «ترامپ بریتانیا» معروف است، به سرعت توجه ناظران را به انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا جلب کرد. رسانه‌های عمده آمریکا، خصوصا آن‌هایی که طرفدار دونالد ترامپ هستند، انتخابات بریتانیا را از منظر تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا بررسی می‌کنند.

به طور کلی، ترامپ و طرفدارانش از پیروزی حزب محافظه کار در بریتانیا خوشحال هستند و آن را نشانه خوبی برای موقعیت خود در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا می‌بینند. ترامپ در توئیتی از پیروزی جانسون، ابراز خرسندی کرد و نوشت: «تبریک به بوریس جانسون به خاطر پیروزی بزرگش! الان دیگر بریتانیا و ایالات متحده برای امضای یک توافق تجاری بزرگ و جدید بعد از برگزیت آزاد خواهند بود. این توافق پتانسیل این را دارد که از هر توافق دیگر که ممکن است با اتحادیه اروپا امضا شود، بسیار بزرگتر و سودآورتر باشد. جشن بگیر بوریس!»

محافل رسانه‌ای نزدیک به دولت ترامپ، پیروزی جانسون را فقط یک پیروزی انتخاباتی نمی‌بینند. بلکه از نظر آنها، پیروزی حزب محافظه کار به معنای شکست دو فلسفه رقیب، یعنی چپ گرایی و جهانی‌گرایی (گلوبالیسم)، است که البته از میان این دو، ضربه‌ای که چپ گرایی خورد، بزرگتر و دردناک‌تر بود. شورای سردبیری روزنامه نیویورک‌پست، در سرمقاله این روزنامه، با اشاره به این دو فلسفه، جرمی کوربین را با برنی سندرز مقایسه کرد و نوشت چپ‌گرایی مدرن در بریتانیا هم مانند آمریکا، از ملی‌گرایی متنفر است. از دیدگاه این روزنامه، پیروزی حزب محافظه کار در برخی حوزه‌های نفوذ حزب کارگر، یادآور پیروزی ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ در میشیگان، پنسیلوانیا و ویسکانسن است. چرا که هر دو توانستند آرای طبقه کارگر را از آن خود کنند. امری که نشان دهنده تغییر مواضع این طبقه است. به گفته نیویورک پست، ترامپ و جانسون، به رغم همه تفاوت‌هایشان، «دو چهره پیروز» این تغییر هستند.

سوای رسانه‌های نزدیک به دولت ترامپ مانند فاکس نیوز، که از «دریده شدن» حزب جرمی کوربین ابراز شادمانی می‌کنند، حتی رسانه‌هایی که میانه خوبی با ترامپ ندارند هم پیروزی جانسون را زنگ خطری برای دمکرات‌های آمریکا می‌دانند.

در همین رابطه، روزنامه نیویورک تایمز در یادداشتی به قلم راجر کوهن، ستون‌نویس این روزنامه، با اشاره به پیروزی جانسون، از «پیروزی آینده ترامپ در ۲۰۲۰» خبر داد. از دیدگاه کوهن، همانطور که کارگران در بریتانیا به بوریس جانسون پیوستند، در آمریکا نیز یقه آبی‌های دمکرات، هم به دونالد ترامپ روی می‌آورند. علاوه بر این، کوهن به شباهت دیگری میان جانسون و ترامپ اشاره کرد. به نوشته این تحلیلگر، جانسون همه طرفداران برگزیت را متحد کرد. در حالی که مخالفان برگزیت، بین چند حزب دیگر، مانند حزب کارگر و حزب ملی اسکاتلند، تقسیم شده بودند. در آمریکا نیز وضع مشابهی وجود دارد. حزب دمکرات، اتحاد ندارد، ولی جنبش ترامپ متحد است.

نشریه نیوزویک نیز نوشت: «نتایج انتخابات بریتانیا، زنگ خطری برای ترقی‌خواهان آمریکاست. بین کسانی که استدلال می‌کنند فقط یک میانه‌رو می‌تواند ترامپ را شکست دهد و دیگرانی که می‌گویند یک برنامه جایگزین رادیکال، طرح مناسبی برای پیروزی در (انتخابات) ۲۰۲۰ است، بحث و جدل وجود دارد.»

منتقدان جانسون، تبلیغات انتخاباتی او را ترامپی توصیف می‌کردند. با این حال، جانسون به رغم مخالفت شدید اپوزیسیون ترقی‌خواه، پیروزی بزرگی بدست آورد. رابرت سینگ، استاد مطالعات آمریکا در دانشگاه لندن، به نیوزویک گفت: «در یک سطحی، این (انتخابات) نشان می‌دهد که پوپولیسم چقدر می‌تواند انعطاف‌پذیر باشد؛ به رغم اینکه به نظر می‌رسید جانسون تبلیغات ملال آوری داشت. بخش بزرگی از این انتخابات، بیش از این به اقتصاد مربوط باشد، به هویت مربوط بود. آمریکا ممکن است بار دیگر این شباهت را ثابت کند.»

جو بایدن، رقیب اصلی ترامپ از حزب دمکرات، درباره شکست جرمی کوربین هشدار داد. او پنج شنبه شب در سانفرانسیسکو گفت: مردم شوکه خواهند شد از اینکه جانسون که از نظر فیزیکی و عاطفی نسخه دیگری از ترامپ است، بتواند در انتخابات پیروز شود. جانسون پیروزی چشمگیری به دست آورد، حال باید دید دمکرات‌ها برای جلوگیری از پیروزی ترامپ چه خواهند کرد.