تخریب چهره روحانی در «مه‌شکن»‌!

حسن روحانی این‌روز‌ها در شرایط سختی به سر می‌برند؛ از سویی مردم از لحاظ اقتصادی در مشکلات به سر می‌برند و از سوی دیگر اتفاق‌های به‌وجود‌آمده بعد از گرانی بنزین و اعتراض‌های آبان، از محبوبیت او و دولتش کم کرده است. شاید همین‌ها باعث شده تا صداوسیما که در شش سالی که روحانی رئیس‌جمهور است، روی خوشی به او نشان نداده، از فضای موجود بهره ببرد و تلاش کند در مستندی، به سابقه سیاسی و تاریخی او حمله کند. مستند «مه‌شکن» از برنامه‌های تاریخی است که از شبکه خبر تلویزیون پخش می‌شود و ادعا دارد قرار است آرشیو کاملی از اتفاق‌های اوایل انقلاب تا پایان دهه ۶۰ را به نمایش بگذارد.

به گزارش شرق، در قسمت ۳۳ این مستند، به «کودتای نوژه» پرداخته شده است و در آن به یکی از جلسات مجلس اول شورای اسلامی که به این واقعه می‌پردازد، اشاره کرده است. حسن روحانی، رئیس‌جمهور فعلی که در آن زمان نماینده مجلس بود، درباره این واقعه نطقی انجام می‌دهد؛ اما سخنان او در این مستند که ۱۳ بار نیز تکرار شده، تقطیع شده پخش شده است.

همین سانسور صداوسیما باعث شده ماجرا طوری نشان داده شود که گویی بین حسن روحانی و مصطفی چمران که در آن مقطع وزیر دفاع بود، اختلافاتی وجود دارد. در این مستند، این‌گونه القا شده که روحانی تلاش دارد ارتش را منحل کند و خواهان اعدام ارتشیان در ملأ عام است. آن‌طور که در جوابیه تصویری دولت آمده است، حسن روحانی در ابتدای نطق خود گفته: «مبادا در بررسی حادثه کودتای نوژه دچار شتاب‌زدگی و سهل‌انگاری شویم که در حادثه طبس اتفاق افتاد»؛ اما این قسمت در مستند «مه‌شکن» حذف شده است؛ درحالی‌که او دقت در بررسی به این پرونده را به سرعت ترجیح داده است. همچنین این جمله حسن روحانی نیز از این مستند حذف شده است: «نکته دیگر این است که دادگاه انقلابی مجلس که برای توطئه‌گران تشکیل می‌گردد، در کارش عجله نکند و تحقیقات را در حد وسیع ادامه بدهد و کاملا ریشه‌یابی کند ولو اینکه اعدام افراد توطئه‌گر هم دو هفته، سه هفته، یک ماه عقب بیفتد، هیچ عجله‌ای در اعدام توطئه‌گران نیست». نکته جالب اینکه راوی مستند «مه‌شکن» حرف‌های حسن روحانی را این‌گونه تغییر می‌دهد: «روحانی پیشنهاد‌های خاصی می‌دهد از‌جمله اعدام توطئه‌گران در ملأ عام و نمازجمعه و نیز محدود‌کردن حقوق برخی بازنشستگان ارتش». همین نشان می‌دهد که این مستند سعی دارد برخلاف سخنان روحانی، او را شخصیتی نشان دهد که بر اعدام اصرار دارد.

در این مستند طوری القا می‌شود که حسن روحانی خواهان انحلال ارتش است؛ این در حالی است که او در سخنرانی خود در مجلس گفته بود: «انحلال به معنای اخراج نیست، می‌شود آن‌ها را به واحد‌های دیگر منتقل کرد».

روحانی البته وزارت دفاع را به سهل‌انگاری متهم می‌کند که چرا در قبال چنین اتفاقاتی مانند حادثه پارچین یا واقع طبس عکس‌العمل خوبی نشان نمی‌دهند. او همچنین می‌گوید پیشنهاداتی دارد که با مسئولان در میان خواهد گذاشت. یدالله سحابی در جایگاه رئیس مجلس، به روحانی تذکر می‌دهد که از سخنانش سوءتعبیر و سوءاستفاده خواهد شد؛ اما مستند «مه‌شکن» ادامه سخنان روحانی را پخش نمی‌کند؛ آنجا که او خطاب به مرحوم سحابی می‌گوید: «جناب دکتر سحابی، چه سوءاستفاده‌ای می‌شود؟ این مردم ما هستند که انقلاب کردند، این مردم هستند که حافظ انقلاب هستند، به خدا مردم هستند که حافظ انقلاب‌اند...». او ادامه می‌دهد: «خواهش ما این است که تحقیقاتی که انجام گرفته و به همه ریزه‌کاری‌هایی که دست یافته‌اند، به اطلاع مردم برسانند؛ چون تا حدی که ما در کار بودیم و تحقیق کردیم، جواب‌ها قانع‌کننده نبود و اگر مسئله طبس دقیقا دنبال می‌شد، شاید همان موقع همه مسائل کشف می‌شد و به امروز منتهی نمی‌شد» که این قسمت نیز در مستند حذف شده است.

واکنش دولت
پخش تقطیع‌شده نطق حسن روحانی در مجلس اول شورای اسلامی، با واکنش دولت مواجه شده و پایگاه اطلاع‌رسانی نمایندگی قوه مجریه در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما، درباره مطالب مطرح‌شده در مستند «مه‌شکن» اطلاعیه صادر کرد. در این اطلاعیه آمده است: «بر اساس قانون الحاق یک ماده و دو تبصره به قانون اساسنامه سازمان صداوسیما، چنانچه در برنامه‌های پخش‌شده سازمان، مطالبی مشتمل بر توهین، افترا یا خلاف واقع نسبت به هر شخص حقیقی یا حقوقی پخش شود و یا به هر نحوی اظهارات اشخاص تحریف گردد، حداقل دو برابر زمان اصل مطلب جهت پاسخ‌گویی به شخص شاکی اختصاص می‌یابد. در مستند «مه‌شکن» با تقطیع صحبت‌های حسن روحانی و نیز حذف برخی جملات سایر نمایندگان، تلاش می‌شود تا میان روحانی و وزیر دفاع وقت (مصطفی چمران)، تقابلی ایجاد و روحانی را فردی معرفی کند که خواهان انحلال کل ارتش و اعدام ارتشیان در ملأ عام است. «مه‌شکن» با برجسته‌کردن یک جمله از روحانی و با حذف‌کردن جملات قبل و بعد آن، روحانی را خشن و بی‌منطق تصویر می‌کند».

در ادامه این اطلاعیه آمده است: «روایت تاریخ نیازمند نگاهی جامع، بی‌طرفانه و مستند به منابع معتبر و متعدد و سرشار از دقت و حساسیت نسبت به تمام جزئیات است. اما آنچه در مستند مه‌شکن تصویر شده روایت جانبدارانه، عجولانه، جناحی، سیاست‌زده و غیرصادقانه از تاریخ معاصر ایران است. به‌نظر می‌رسد برآیند پخش ۱۳ باره مستند مه‌شکن، تخریب رئیس‌جمهور منتخب مردم و روایت مغشوش تاریخ با اهداف سیاسی و انتخاباتی است».

در پایان آمده است: «این جوابیه تصویری برای سازمان صداوسیما ارسال شده است، اما این سازمان همچون جوابیه تصویری اول درباره دختر آبی، از پخش جوابیه دوم نیز امتناع کرده است. لازم است یادآوری شود صداوسیما طبق قانون موظف به پخش این جوابیه است؛ هرگونه امتناع از پخش جوابیه دولت به اتهامات مطرح‌شده «غیرقانونی» است».

ربیعی: هدف شخص حسن روحانی است
در این جوابیه تصویری، مصاحبه‌ای نیز با سخنگوی دولت و دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری صورت گرفته است. علی ربیعی درباره این موضوع با اشاره به نظریه «بازنمایی» گفت: «بر اساس نظریه بازنمایی افراد معمولا آنچه را که دل‌شان می‌خواهد، به جامعه نشان می‌دهند و از میان متنی طولانی بخشی را انتخاب می‌کنند و درواقع بخشی از واقعیت را به جامعه نشان می‌دهند و القا می‌کنند».

او افزود: «سازندگان این مستند مبتنی‌بر نظریه بازنمایی خواسته‌اند وجهی را که دکتر روحانی در سال‌های حضور خود در کنار افرادی مانند شهید ستاری، بابایی و لشگری داشته‌اند، نادیده بگیرند. اگر بیننده‌ای به صورت ابتدایی این مستند را می‌دید، به نظرش می‌آمد که هدف از ساخت این مستند اطلاع‌رسانی نبوده، بلکه آقای روحانی بوده است».

‌آشنا: نباید به موضوعات ملی سَرسری نگاه کنیم
مشاور رئیس‌جمهوری و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری نیز در بخش‌هایی از جوابیه تصویری دولت به صداوسیما با تأکید بر اینکه موضوعات و وقایع اصلی تاریخ انقلاب جمهوری اسلامی محدود، ولی بسیار تأثیرگذار هستند، گفت: «مردم درباره موضوعاتی از جمله کودتای نوژه ۱۰ مرتبه یک فیلم یا مستند را نگاه نمی‌کنند؛ در همین راستا ما باید یک مستند درباره هر موضوع بسازیم که کسی روی دست آن مستند نسازد».

حسام‌الدین آشنا ادامه داد: «موضوعاتی نظیر کودتای نوژه موضوعات ملی هستند و نباید برای اینکه یک نفر را تخریب و به او حمله کنیم و حال او را بگیریم به موضوعات ملی سَرسری نگاه کنیم؛ چراکه نتیجه این اقدامات چیزی می‌شود که در پایان این مستند‌ها مردم بگویند این بود؟! محققان اطلاعاتی، بازجویان، بازپرسان و قضات آن موضوع (واقعه کودتای نوژه) هنوز زنده هستند و در مستندی که تهیه شده، جای خالی آن‌ها را مشاهده می‌کنیم که به ما بگویند این ماجرا چگونه کشف شد و چه ابعادی داشت».

او با تأکید بر اینکه مهم‌ترین بخش‌های کودتای نوژه در مباحثات مجلس شورای اسلامی وجود ندارد، بلکه در جا‌های دیگری است، عنوان کرد: «حسن روحانی در مجلس شورای اسلامی اظهارات بسیاری داشته است؛ اجازه دهیم یک مستند نیز با عنوان «حسن روحانی به مثابه نماینده مجلس» ساخته شود تا طی آن طول دوران نمایندگی او را آنالیز کنیم».

ماجرای کودتای نوژه
«نوژه» کودتایی است که قرار بود منجر به سقوط جمهوری اسلامی و بازگرداندن شاپور بختیار، آخرین نخست‌وزیر قبل از انقلاب شود. هدف نخست کودتا، حمله هوایی به منزل امام خمینی در تهران و سپس حمله به برج مراقبت فرودگاه مهرآباد و در نهایت شکستن دیوار صوتی از طریق هواپیما‌ها بود. همچنین قرار بود ساختمان مجلس و مراکز رادیو و تلویزیون تسخیر شده و بسیاری از مسئولان جمهوری اسلامی بازداشت شوند. طراحی این عملیات چنان دقیق بود که حتی اعلامیه‌های جشن پیروزی نیز آماده شده بودند و گردانندگان کودتا اعلامیه‌های پیروزی خود را هم آماده کرده بودند. کودتای نوژه از وجوه مختلف محل ابهام است؛ زیرا هیچ‌گاه معلوم نشد تعداد افراد دستگیرشده و اعدامی‌های کودتا چقدر بوده یا هیچ روایت دقیقی از نحوه افشای کودتا در دست نیست و شخصیت‌های سیاسی هر یک از دید خود آن را روایت می‌کنند یا برخی می‌گویند آیت‌الله محمدکاظم شریعتمداری با عوامل کودتا ارتباط داشت و برخی دیگر طرح ربایش این روحانی را مطرح می‌کنند. محمد ری‌شهری، رئیس وقت دادگاه انقلاب ارتش، در خاطرات خود درباره چگونگی کشف کودتای نوژه، این‌گونه می‌نویسد: «نزدیک غروب آفتاب روز ۱۷ تیر ۵۹، آقای سعید حجاریان که با کمیته اداره دوم ارتش همکاری داشت، به دفترم آمد و هیجان‌زده گفت: کار خصوصی دارم. ظاهرا چند نفر در دفتر بودند، به من نزدیک شد و گفت: امشب قرار است کودتا شود».

مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی نیز چند روز پس از دستگیری عوامل کودتا، در گفت‌وگویی با رادیو این‌گونه گفت: «از یک‌ماه‌ونیم پیش اطلاع کسب کرده بودیم که عوامل بختیار در ایران و شبکه نظامی باقی‌مانده از نظام قبل، بر حجم تبلیغات خود افزوده‌اند؛ برنامه‌های تبلیغاتی و نظامی آن‌ها مشخص بود و گزارش شد چه‌وقت می‌خواهند توطئه را شروع کنند. من این مسئله را در شورای انقلاب مطرح کردم. آقای بنی‌صدر هم از کانال دیگری آگاه شده بود. شورای انقلاب، سپاه را مسئول کرد که به‌همراه نیرو‌های ویژه‌ای از ارتش، این جریان را تحقیق کنند و آن‌ها را تعقیب کردند و وضعیتی پیش آمد که یک بازداشت صورت گرفت و عده‌ای از عوامل بختیار بازداشت شدند و این باعث شد برنامه کودتا به‌هم بخورد و برای مدت نامعلومی به تأخیر بیفتد؛ ولی شورای انقلاب در جریان بود».

ابوالحسن بنی‌صدر که در آن زمان رئیس‌جمهور بود، در یک سخنرانی نحوه اطلاع خود از کودتا را این‌گونه بیان کرده بود: «فرمانده سابق نیروی هوایی یک‌ماه‌و‌اندی پیش اطلاع داد در نیروی هوایی مثلا در میان چترباز‌ها شاید هم به‌صراحت از نوژه حرف زد که یک تشکل‌هایی در حال انجام است. این خبر را ما به دستگاه اطلاعاتی برای تحقیق و پیگیری دادیم تا اینکه حدود سه هفته پیش از این معلوم شد اینها همان کودتاگرانند. آن‌وقت نیروی آن‌ها حدود ۷۰، ۸۰ نفر ارزیابی می‌شد و ۱۰ نفر از آن‌ها هم آن‌موقع برای ما شناخته‌شده بودند».