محمد توفیق العلاوی کیست؛ آیا «العلاوی» نخست وزیر می‌شود؟

فرارو- برخی منابع مسوول و رسانه‌ای از معرفی «محمد توفیق العلاوی» به عنوان نخست وزیر جدید عراق خبر می‌دهند با این همه برخی مقامات رسمی این کشور معتقدند، انتخاب نخست وزیر جدید، زودتر از زمان بازگشت برهم صالح از نشست داووس نخواهد بود. 

به گزارش فرارو، برخی منابع در عراق امروز مدعی شدند که «برهم صالح» رئیس جمهور عراق، در پایان نشستی که ساعتی پیش به پایان رسید، العلاوی را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور معرفی خواهد کرد. ساعاتی پیش همین منابع خبر دادند که «محمد توفیق علاوی» سرانجام پس از هفته‌ها کش و قوس به سمت نخست وزیر جدید عراق معرفی خواهد شد.

محمد توفیق العلاوی متولد ۱۹۵۴ در شهر بغداد است. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در همین شهر به پایان رساند و سپس در دانشکده معماری دانشگاه بغداد مشغول به تحصیل شد. با این همه العلاوی در سال آخر دانشگاه به علت آغاز دستگیری‌های گسترده مخالفان حزب بعث، به علت نزدیکی به آیت الله محمد باقر صدر، مجبور به ترک دانشگاه و مهاجرت به لبنان شد. العلاوی در لبنان وارد دانشگاه آمریکایی بیروت شد و موفق به اخذ لیسانس معماری از این دانشگاه در سال ۱۹۸۰ شد.

محمد العلاوی در ابتدا جزو حزب «الدعوه الاسلامیه» عراق و از نزدیکان به آیت الله صدر بود، اما پس از مدتی به علت اعتراض بسیاری از گروه‌های سیاسی به نزدیکی او با گروه‌های اسلامی، از این حزب خارج شد. وی پس از مدتی در تمایز بین سیاست و دین از مفهوم «دولت مدنی» حمایت کرد و به همین دلیل در فهرست ائتلاف ملی وارد لیست لیبرال دولت «ایاد العلاوی» شد.

 

 

محمد العلاوی نخستین مقام رسمی سیاسی خود را با ورود به پارلمان عراق در سال ۲۰۰۶ به دست آورد. در اواخر سال ۲۰۱۰ هنگامی که نماینده پارلمان بود به عنوان وزیر ارتباطات در دولت «نوری المالکی» منصوب شد، اما به دلیل اختلاف با نخست وزیر در پایان سال ۲۰۱۲ از مقام خود استعفا داد.

از جمله اقدامات او در دوران وزارت، ارائه یک طرح امنیتی یکپارچه برای محافظت از شهر بغداد و شهر‌های مهم از بمب گذاری‌های تروریستی و محافظت از مرز‌های عراق و سوریه در برابر ورود تروریست‌ها به کشور بود که در سال ۲۰۰۷ مطرح شد. اگر چه این طرح در جلسه هیت وزیران به تصویب رسید و قرار شد کمیته‌ای مرکب از ۲۲ نفر و از پنج وزارت خانه در آن مشارکت داشته باشند، اما با استعفای العلاوی از سمت خود نا تمام ماند.

 

 

اختلاف محمد توفیق العلاوی با نوری المالکی به حدی بود که وی در جریان نشست‌هایی در اربیل و نجف، تلاش کرد تا دولت نوری المالکی را ناکارآمد نشان دهد. این اقدامات توفیق محمد توفیق العلاوی منجر به تشکیل کمیسیون‌های تحقیقاتی علیه وی شد که در نهایت دستگاه قضایی وی را به اتهام اتلاف بیت المال به هفت سال زندان محکوم کرد. اما این حکم در نهایت در سال ۲۰۱۴ نقض و توفیق العلاوی که در خارج به سر می‌برد، از تمام اتهامات تبرئه شد.

 

دیدگاه‌های توفیق العلاوی را می‌توان بر اساس نوشته‌های وی در نشریات مختلف به دست آورد. در زمینه اقتصاد وی مقالات متعددی را در رسانه‌های مختلف منتشر کرده است که در آن از آینده خطرناک و ناشناخته اقتصاد عراق به دلیل افت قیمت نفت ابراز نگرانی می‌کند. وی معتقد است که عراق می‌تواند از طریق موقعیت جغرافیایی خود، درآمد‌های بالایی را به دست آورد.

در این خصوص توفیق العلاوی سه پروژه مهم را به دولت این کشور ارائه داد که به علت استعفای او هنوز به مرحله اجرا در نیامده است. نخست پروژه «کابل نوری» بود که کشور‌های نیم کره شرقی (چین، هند، استرالیا، کره، پاکستان، و غیره) را به کشور‌های غربی به ویژه اروپا و آمریکا وصل می‌کند. وی معتقد بود عراق از این پروژه می‌تواند سالانه حدود دویست میلیون دلار درآمد کسب کند.

طرح‌های بعدی محمد توفیق العلاوی برای عراق، پروژه «کانال خشک» و پروژه «جاده ابریشم» بود که هر دو به توسعه ریلی این کشور وابسته است. این دو پروژه علاوه بر منافع مستقیم آن‌ها در پیوند دادن شهر‌های عراق و توسعه حمل و نقل عمومی و کالا‌ها در این کشور، می‌توانند سود‌های کلانی را برای عراق به دست آورند که سالانه بین شش تا هشت میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

برخی از ناظران توفیق العلاوی را فردی فرا قومیتی و فرا فرقه‌ای می‌دانند. این ناظران تاکید دارند که وی در زمان ریاست خود بر وزارت ارتباطات، ارزیابی کارکنان این وزارتخانه را به دور از وابستگی‌های مذهبی، فرقه‌ای یا قومی انجام داد.

 

با این همه اعلام اسامی گزینه‌های پست نخست وزیری، واکنش‌هایی را نیز در عراق به دنبال داشت. انتشار نام گزینه‌هایی همچون «علی یوسف الشکری» و محمد توفیق العلاوی به ویژه با مخالفت گروهی از معترضان روبرو شد. در فضای مجازی و در خیابان‌های عراق، عکس‌هایی از این دو نفر منتشر شد که در ذیل آن عبارت «رد شده» درج شده بود.

 

با این حال برخی رسانه‌ها اعلام کردند که، نامزد نخست وزیری عراق تا زمان بازگشت برهم صالح از نشست داووس مشخص نخواهد شد. یک منبع ریاست‌جمهوری عراق هم گفت، احتمالا تعیین پرونده نخست وزیری عراق به ابتدای هفته آتی موکول شود.

بهاء الاعرجی، معاون نخست‌وزیر سابق عراق نیز تاکید کرد: به رغم اینکه هیچ نامزد رسمی از سوی فراکسیون اکثریت (بزرگترین فراکسیون پارلمانی) مطرح نشده انتظار همه از رئیس‌جمهوری برای تعیین نامزد عجیب است. در عین حال امیر الکنانی، مشاور رئیس‌جمهوری عراق امروز (سه‌شنبه) گفت، وجود هرگونه مذاکره با محمد توفیق علاوی را تکذیب کرد و چنین شایعاتی را از جمله داستان‌های «هزار و یک شب» دانست.

وی به سومریه نیوز گفت، هیچ صحبتی یا نشستی با محمد توفیق علاوی به عنوان نامزد نخست‌وزیری عراق انجام نشده است. الکنانی تصریح کرد: این حرف‌ها صحت ندارند و محمد علاوی همکار ما در دوره پارلمانی دوم قبل از تصدی پست وزارتی بود و ما از سال‌ها پیش او را ندیده‌ایم.

این در حالی است که برخی منابع سیاسی در بغداد فاش کردند، در میان این سه چهره، علاوی با برخورداری از حمایت ائتلاف الفتح به ریاست هادی العامری در برخی موضوعات از جمله اخراج نیروهای بیگانه از خاک عراق و تکمیل اقدامات عادل عبدالمهدی، نخست وزیر موقت درباره توافقنامه چین، شانس بیشتری برای رسیدن به این کرسی دارد.

به ادعای یک منبع که خواست نامش فاش نشود، توافقی میان مقتدی صدر (رهبر جریان صدر عراق) و العامری از یک سو و علاوی از سوی دیگر انجام شده است.