چهار نکته درباره سخنان روحانی درباره انتخابات

فرارو- پس از ردصلاحیت‌های گسترده فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و میانه‌رو برای انتخابات مجلس شورای اسلامی فضای سیاسی کشور نگران روند انتخابات مجلس شورای اسلامی است. بسیاری معتقدند که ردصلاحیت‌ها سختگیرانه بوده است. حتی چهره‌های اصولگرایی همچون محمدرضا باهنر و عزت الله ضرغامی نیز از این وضعیت ناراضی اند.

به گزارش فرارو، حسن روحانی رییس جمهور امروز در سخنانی مهم از روند برگزاری انتخابات مجلس ابراز نارضایتی کرد. این نارضایتی به ویژه از وضعیت ردصلاحیت‌های نامزد‌های انتخابات است. روحانی می‌گوید "بزرگترین خطر برای دموکراسی و حاکمیت ملی را تبدیل انتخابات به تشریفات است."

رییس جمهور که در همایش استانداران و فرمانداران سراسر کشور سخن می‌گفت، عنوان کرد انتخابات پس از انقلاب مشروطه به انحراف کشیده شد و "استبداد گران" مسلط شدند و انتخابات "تشریفاتی"شد.

او گفت "بزرگترین خطر برای دموکراسی و برای حاکمیت، روزی است که انتخابات تشریفات شود جای دیگری انتصاب فرمایند، بعد مردم پای صندوق بروند تشریفات انتخابات را انجام دهند. خدا نکند چنان روزی برای کشور ما پیش بیاید."

حسن روحانی تاکید کرد که همه سلیقه‌های باید در انتخابات حضور داشته باشند. او گفت: "بسیار مهم است که مردم احساس کنند باید میان چند نمونه یکی را برگزینند."

اصل کلام روحانی انتقاد از ردصلاحیت هاست، اما در لابه لای سخنانش نکات جالب توجهی دارد.

 

---

نکته اول این است که روحانی نگران چیست و چرا هشدار می‌دهد؟ اصولگرایان معتقدند که روحانی بازی انتخاباتی را کلید زده و به دنبال آن است که با ایجاد فضای دو قطبی شرایط را برای پیروزی اصلاح‌طلبان و میانه‌رو‌ها آماده کند. حتی سخنگوی شورای نگهبان معتقد است که روحانی به خاطر ردصلاحیت برخی نزدیکانش ناراحت است! شاید این ادعا‌ها درست باشد، اما از زاویه دیگری هم می‌توان تلاش روحانی و اظهارات انتخاباتی او را مورد بررسی قرار دارد. زوایه‌ای که در اظهارات رییس جمهور دیده می‌شود، اینکه رقابت سالم انتخاباتی به جمهوریت نظام کمک می‌کند. روحانی گفت: «بیاییم پاسدار جمهوریت هم باشیم. کلمه "جمهوری" در قانون اساسی ما هست. نگران هستم روزی کلمه جمهوری به جرم تبدیل شود.»

روحانی نگران "کاهش مشارکت مردم در انتخابات" است.

او در سخنان امروز خود گفت: «مشارکت‌های انتخابات در دوره‌های قبل معمولا میان ۵۰ تا ۷۰ درصد بوده است، البته در انتخابات ریاست جمهوری کمی بالاتر می‌رود، نگذاریم مشارکت حداقل آرا باشد.»

روحانی در جای دیگر از سخنانش خطاب به برخی از مدعیان برنده شدن صد در صدی در انتخابات گفت: "شما که در جلسات خصوصی در اتاق فکرتان می‌گویید «مجلس بعدی برای ما است»، پس چرا غصه می‌خورید؟ اگر مطمئن هستید پس بگذارید رقابت انتخاباتی شکل بگیرد و مشارکت هم بالا رود و مجلس برای شما باشد نوش جانتان؛ ما با این موضوع مشکلی نداریم؛ بگذارید رقابت سالم باشد و تلاش کنیم مشارکت در انتخابات نیز افزایش پیدا کند."

اما روحانی نگرانی دیگری هم دارد، فشار‌های خارجی به کشور افزایش یافته و اگر مردم نیز در انتخابات شرکت نکنند دشمنان ایران جری‌تر خواهند شد. او قدرت اصلی را "مردم " می‌داند و با اشاره به تحریم‌های سخت می‌گوید "امروز روز ساده‌ای نیست." روحانی در این باره مثال اتفاقات دی ماه سال ۹۶ را مطرح کرده است. به گفته او "۹۶ جزو روز‌های تلخ تاریخ ماست که هیچ وقت از یادم نمی‌رود و این ۹۶ بود که ترامپ را پررو کرد و به آمریکا برابر ایران قدرت داد."

نکته دوم سخنان روحانی انتقاد از کاهش اختیارات دولت در اجرای انتخابات است. روحانی با اشاره به روند اجرای انتخابات گفت: «یک دستگاهی در کشور مجری انتخابات است و بار انتخابات بر دوش اوست، مردم باید به این گروه اعتماد کنند و یک گروه هم آن بالا نظارت می‌کنند که خلافی صورت نگیرد و اگر در جایی خلافی صورت گرفت اعلام کنند.»

او در ادامه تاکید کرد: "حالا برعکس شد، ناظر شد مجری، و مجری شد لجستیک (تدارکات)." این اظهار نظر روحانی یادآور اظهار نظرمحمد خاتمی در دوران اصلاحات است که گفته بود دولت "تدارکاتچی" است.

روحانی می‌گوید شورای نگهبان دیگر فقط یک ناظر نیست و حالا در اجرا هم دستی دارد و دولت فقط تدارکات اجرا را فراهم می‌کند. این هشداری مهم است که باید جدی گرفته شود و البته اگر اینگونه باشد خلاف قانون اساسی است.

نکته سوم درباره سخنان روحانی این است که او برخلاف دو سال اخیر دوباره با صراحت سخن می‌گوید و مواضع سیاسی خود را روشن می‌کند. حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهور عقب‌نشینی آشکاری از مواضع دوران انتخابات داشت. تحلیل‌های بسیاری در این مورد وجود دارد که چرا روحانی عقب نشست؛ البته او و نزدیکانش این موضوع را تائید نمی‌کنند و می‌گویند که او بر سر وعده هایش ایستاده است.

 

با این وجود می‌توان گفت روحانی امروز در قیاس با دو سال گذشته بیشترین شباهت را به روحانی سال ۹۶ و پیش از آن دارد. او حالا به صراحت همان موقع سخن می‌گوید. شاید این چرخش در مواضع از جهاتی قابل تائید باشد، اما نمی‌تواند برای رییس جمهور امتیاز به حساب آید. چرا که عقب نشینی‌ها روحانی در دو سال گذشته باعث ریزش شدید هوادارانش شده است و به نظر نمی‌رسد با اظهاراتی این چنین، روحانی به اعتبار زمان انتخابات ریاست جمهور باز گردد.

نکته چهارم این است که سخنان امروز روحانی در شرایطی مطرح می‌شود که در روز‌های اخیر اخباری از ضیافت شام او با علی اکبرناطق نوری، محمد خاتمی و برخی دیگر از چهره‌های سیاسی منتشر شده است، ضیافتی که شایعات زیادی پیرامون آن وجود دارد. اصلاح طلبان، دولتی‌ها و دفتر ناطق نوری اصرار دارند که این ضیافت ارتباطی به انتخابات و ردصلاحیت‌ها نداشته است. به هر صورت تائید برگزاری این دیدار به گمانه‌زنی‌ها پیرامون جزییات آن دامن زده است و قطعا یکی از جدی‌ترین گمانه زنی‌ها همان بحث انتخابات است.