اشخاص و جریانهای مهمی برای بازگرداندن عادل فردوسیپور به تلویزیون در حال رایزنی و تلاش هستند. تقابل دو طیف موافق و مخالف ۹۰ و رایزنی بین آنها، شاید در آینده فضایی مهیا کند تا عادل دوباره در تلویزیون دیده شود؛ بهویژه این که بعد از ۹۰، برنامهای به آن پرمخاطبی هرگز تولید نشده است.
«شعار مجلس یازدهم شفافسازی است. برنامه ۹۰ هم برنامهای بود که بسیاری از مشکلات و معضلات و زدوبندها در فوتبال را آشکار میکرد و مردم هم از آن رضایت داشتند. با توجه به مطالبه مردمی، ما به دنبال رایزنی با مدیران صداوسیما هستیم تا مجددا این برنامه پرمخاطب با مجریگری شخص آقای فردوسیپور به آنتن برگردد.» این جملات بخشی از صحبتهای محمدمهدی فروردین، رئیس فراکسیون ورزش مجلس است که روز گذشته در گفتگو با ایسنا مطرح کرده است. فروردین میگوید قرار است جلسهای با رئیس سازمان صداوسیما برگزار شود تا با رصد نقطهضعفهای برنامه ۹۰ بشود این برنامه را در آیندهای نزدیک دوباره از تلویزیون دید.
اگرچه این اولین بار نیست که نمایندگان مجلس به ماجرای حذف برنامه ۹۰ و عادل فردوسیپور واکنش نشان داده و انتقاد میکنند، ولی پیگیریهای اینچنینی، هرازگاهی، امیدی اندک در دل هواداران پربینندهترین برنامه تلویزیون در یکی - دو دهه اخیر به وجود میآورد که آن برنامه با مجری محبوبش دوباره در قاب تلویزیون به تصویر کشیده شود. با این حال به غیر از نمایندگان مجلس، سیاسیون دیگری هم وارد کارزار حذف ۹۰ و عادل فردوسیپور شدهاند که اظهارات آنها بهویژه در یک سال اخیر، سروصدای زیادی به همراه داشته است. قبل از ورود به واکنشهای سیاسیون درباره حذف ۹۰ و تلاش آنها برای بازگرداندن عادل به تلویزیون، بهتر است خیلی مختصر از جایی شروع کرد که ۹۰ و عادل از تلویزیون کنار گذاشته شدند.
کت تن کیست؟
عادل فردوسیپور و برنامه ۹۰ اسفند ۱۳۹۷ از تلویزیون و شبکه سه سیما کنار گذاشته شدند. پیشتر درباره چرایی حذف عادل و برنامهاش مطالب زیادی به رشته تحریر درآمده است. با این حال به طور مختصر میشود به موضوع از چند زاویه نگاه کرد. یکی جنبه صوری و دیگری، واقعیتی که هنوز هم بر خیلیها پوشیده است. ماجرا برای عادل فردوسیپور از جایی شروع شد که علی فروغی، کسی که سابقه ریاست بسیج صداوسیما را در کارنامه داشت، بهعنوان مدیر شبکه سه سیما مشغول به کار شد. پیشتر شایعه شده بود که اگر فروغی مدیر شود، عادل فردوسیپور و برنامهاش را کنار خواهد گذاشت. با ورودش به شبکه سه سیما، نکتهسنجیها درباره عادل و برنامهاش افزایش یافت و هر بار به دلیل و بهانهای، سعی شد به این برنامه تذکر داده شود و کار تا جایی پیش رفت که در پاییز همان سال، برای اولین بار در طول دو دهه، برنامه ۹۰ به مدت سه هفته اجازه پخش پیدا نکرد. میگفتند، چون عادل فردوسیپور به حرفهای فروغی گوش نکرده، او اجازه پخش برنامه را نداده است. به عادل حتی اجازه اجرای برنامه با کارلوس پویول هم داده نشد و عنوان شد که دلیلی ندارد برای گفتگو با این ستاره اسپانیایی هزینه هنگفتی شود. یک بار هم که به صورت کاملا ناشیانهای، پخش یکی از دیدارهای فوتبال اروپایی را بهانه کردند و اجازه ندادند ۹۰ روی آنتن برود.
به ظاهر اینطور عنوان شده بود که فروغی، فارغالتحصیل کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه امام صادق، در پی تفهیم جایگاه عادل فردوسیپور است و این کارها را میکند تا نشان دهد رئیس کیست و به عبارت دیگر، کت تن کیست! دست آخر، اما به بهانه این که عادل فردوسیپور چارچوبها را رعایت نکرده و هر بار به مسائل غیر فوتبالی میپردازد، تصمیم به قطع این برنامه و ممنوعالتصویری عادل فردوسیپور گرفته شد. با همین فرمان بود که ۹۰، برنامهای که قریب به دو دهه پربینندهترین برنامه تلویزیونی صداوسیما بود، از شبکه سه حذف شد؛ حذفی که البته با ریزش زیادی از مخاطبان تلویزیون همراه شد و واکنشهای زیادی را هم در پی داشت.
دلیل دیگر برای حذف عادل
محمد سرافراز، رییس پیشین صداوسیما، اما دلیل فشارها برای حذف «نود» را مصاحبه «عادل فردوسیپور»، مجری این برنامه با «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه عنوان کرده است. او در این مورد میگوید: «برنامه ۹۰ یک برنامه ورزشی و محور اصلی آن فوتبال است. نباید مجری در این برنامه به همه مسائل کشور بپردازد و اظهار نظر کند. در ماههای اول چند بار شفاهی و بعد کتبی تذکر دادم... وقتی پس از صحبت حضوری و تذکر کتبی رئیس سازمان باز هم مصاحبهای غیر مرتبط با موضوع برنامه ۹۰ انجام شد، رئیس سازمان نباید میپذیرفت. برنامه ۹۰ پخش شد، اما مصاحبه غیر مرتبط پخش نشد.... این مصاحبه درباره فوتبال نبود، این مصاحبه فوتبالمالی شده بود.»
او درباره شائبه سیاسیبودن این تصمیم نیز میگوید: «همان موقع برخی از رسانهها تحلیل کردند که، چون آقای ظریف احتمال دارد کاندیدای ریاستجمهوری شود، با پخش این مصاحبه مخالفت شده است. این تحلیل اشتباه بود و به آقای ظریف وقت مصاحبه در برنامههای مختلف داده شده بود.»
سرافراز در ادامه میگوید بعد از این اتفاقات بود که یکی از نهادها درخواست تعطیلی برنامه ۹۰ را مطرح کرد، اما «من زیر بار آن نرفتم.»
از همان روزهای نخست با حذف عادل فردوسیپور و برنامه ۹۰، چهرههای سیاسی رفتهرفته نسبت به آن موضع گرفتند؛ اگرچه عدهای تلاش میکردند با محافظهکاری نسبت به این حذف واکنش نشان دهند، ولی چهرههای دیگری ازجمله علی مطهری، نسبت به حذف برنامه ۹۰، ایده شفافی داشتند و از همان ابتدا نسبت به آن انتقاد شدیدی داشتند. مطهری، نماینده پیشین مجلس، حتی واکنشی هم نسبت به صحبتهای سرافراز داشت و گفت دلیلی نمیبیند بیت رهبری دخالتی در حذف برنامه ۹۰ داشته باشد. او در پستی اینستاگرامی نوشت: «برکناری فردوسیپور، چرا؟! کنارگذاشتن آقای عادل فردوسیپور از برنامه نود، آنهم دزدانه و در آستانه سال نو، یک بدسلیقگی و بیاعتنایی به نظر مردم بود. همه میدانیم که این حذف یک اجرای دستور بوده؛ ولی وقتی که مقام معظم رهبری میگویند من فقط رئیس صداوسیما را تعیین میکنم و وارد جزئیات نمیشوم، قاعدتا این دستور از ناحیه رهبری و بیت ایشان نیست. پس اینگونه دستورات که رئیس سازمان هم از آن راضی به نظر نمیرسد، از کجا صادر میشود؟»
علی مطهری بعدها در گفتوگویی تصویری، انتقادهای تندوتیزتری نسبت به حذف برنامه نود و شخص عادل فردوسیپور داشت و رفتار صداوسیما را نوعی دهنکجی به مردم دانست. او البته با انتقاد از علیعسگری، رئیس صداوسیما، او را در تصمیمگیریهای مدیریتیاش ناتوان توصیف کرد و معتقد بود از بیرون سازمان صداوسیما دستور میگیرد.
جرم محبوبیت!
دیگر واکنشی که از سوی سیاسیون نسبت به حذف عادل فردوسیپور صورت گرفت و سروصدای زیادی به پا کرد، اظهارنظرهای حشمتالله فلاحتپیشه، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس قبل بود. او در صحبتهایی جنجالی عنوان کرد که «جرم فردوسیپور فقط محبوبیت است!» فلاحتپیشه گفت به مدیر آقای فردوسیپور در صداوسیما زنگ زده و او در پاسخ گفته «دخالت نکن! هشت ماه برنامهریزی کردیم تا او را کنار بگذاریم.» حشمتالله فلاحتپیشه، همچنین گفت پرسیده بود که مشکل آقای فردوسیپور چیست و آنها «خیلی راحت جواب دادند فقط محبوبیت.»
معاون رئیسجمهور هم به میدان آمد
بعد از واکنش یکی، دو نماینده مجلس نسبت به حذف عادل فردوسیپور این بار به بهانه مهاجرت مزدک میرزایی، دیگر گزارشگر مطرح تلویزیون به انگلیس، نوبت به حسامالدین آشنا، مشاور رئیسجمهور و نماینده قوه مجریه در شورای نظارت بود تا در نامهای خطاب به حجتالاسلاموالمسلمین محسنیاژهای خواستار بررسی مجدد موضوع عادل فردوسیپور و برنامه نود در شورای نظارت بر سازمان صداوسیما شود. او در بخشی از نامهاش نوشت: «برنامه هتتریک با توجه به خلأ ایجادشده در شبکه سه، میتواند مخاطبی گسترده جذب کند. این در حالی است که با وجود برنامه ۹۰، سالها هیچ شبکه ماهوارهای فارسیزبانی توان رقابت با آن را نداشت؛ اما در اسفند ۱۳۹۷ با بیتدبیری مدیران سازمان صداوسیما، بدون ارائه هیچ ادله مشخصی، بهترین برنامه تلویزیون از نگاه داوران جشنواره جام جم و بهترین برنامه تلویزیون از نگاه مخاطبان، تعطیل شد و یکی از بهترین برنامهسازان و مجریان تلویزیون خانهنشین شد. در حال حاضر عادل فردوسیپور نهتنها اجازه اجرای زنده در هیچیک از شبکههای تلویزیون را ندارد و حتی گزارش بازیهای فوتبال نیز از او گرفته شده است؛ بلکه شواهد متعددی نشان میدهد که امکان اجرای زنده او در آیپیتیویها و فضای مجازی نیز به صورت غیر رسمی ممنوع شده است.»
آشنا نسبت به عملکرد شورای نظارت و سیاسیکاری این شورا در موضوع تعطیلی برنامه نود هم انتقاد کرد و نوشت: «متأسفانه در وقوع این اتفاق، عملکرد شورای نظارت بر سازمان صداوسیما هم تسهیلکننده بود. ناکارآمدی این شورا و اتخاذ رویکرد سیاسی در برابر تعطیلی برنامه ۹۰، به تصمیم غلط مدیران سازمان مشروعیت بخشید.»
به غیر از چهرههای سیاسی که در بالا مواضعشان نسبت به حذف عادل و برنامه ۹۰ مطرح شد، چندین نماینده مجلس قبل هم در صحن مجلس از چنین تصمیمی انتقاد کردند. مصطفی کواکبیان نماینده پیشین مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس گفت: مردم صدای ربنای شجریان را دوست دارند، ولی پخش نمیشود، برنامه عادل فردوسیپور را دوست دارند، ولی شورای نظارت بر صداوسیما که از دوستان ما هم هستند، اختیار را به مدیران صداوسیما میدهند، چرا به علایق مردم توجهی نمیشود؟ بیتالله عبداللهی، نماینده مردم اهر، هم با انتقاد به عملکرد صداوسیما در توقف تولید برنامه ۹۰ گفت: این برنامه مورد توجه ورزشدوستان، جوانان و مردم بود. چرا صداوسیما به جای اصلاح اشکالات این برنامه پرمخاطب، صورتمسئله را پاک کرد؟ برنامه ۹۰، ورزش کشور را نقد میکرد و موجب کاهش فساد و رانت در جامعه ورزشی میشد. انتظار است این برنامهها تقویت و ضعف آنها اصلاح شود. احمد مرادی، نماینده مردم بندرعباس، هم دیگر چهره سیاسی بود که به انتقاد از حذف عادل پرداخت: «دولت باید درخصوص برخورد با فساد کاری کند. نقد منصفانه را بپذیرد. اگر چهرههای صادقی مانند عادل فردوسیپور در برنامه ۹۰ و مهران مدیری در برنامه دورهمی درصدد هستند تا رانتخواریها را برملا کنند، برخی تلاش نکنند که آنها را حذف کنند.»
تلاش سیاسیون نتیجه میدهد؟
با خواندن همین مطلب، تقریبا میشود به چندین موضوع پی برد که به نظر میرسد حذف عادل فردوسیپور و برنامه ۹۰ فقط تصمیم یک شخص و یک جریان نیست. البته اشخاص و جریانهای مهمی هم برای بازگرداندن عادل فردوسیپور به تلویزیون در حال رایزنی و تلاش هستند. تقابل این دو طیف موافق و مخالف و رایزنی بین آنها، شاید در آینده فضایی مهیا کند تا عادل دوباره در تلویزیون دیده شود؛ بهویژه این که بعد از ۹۰، برنامهای به آن پرمخاطبی هرگز تولید نشده است.»