عراقچی: هیچ حسابی روی اینستکس باز نکردیم

معاون سیاسی وزیر خارجه با بیان اینکه هیچ حسابی روی اینستکس باز نکردیم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و این سازوکار نداریم، گفت: اولین تبادل مالی از طریق اینستکس صورت گرفته و چند تبادل مالی دیگر در دستورکار قرار دارد، ولی بسیار کمتر از انتظارات ما بوده است.

به گزارش فارس، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بعد از نشست امروز (سه‌شنبه) کمیسیون مشترک برجام عنوان کرد: همانگونه که قبلا نیز گفته بودم و انتظار هم می‌رفت مهمترین موضوع بحث کمیسیون به اقدامی که آمریکا در نیویورک و شورای امنیت و تقاضا برای بازگرداندن قطعنامه‌های گذشته یا استفاده از مکانیسم ماشه مربوط می‌شد.

وی افزود: این تحول بسیار مهمی است. اعضای برجام به اضافه اکثریت اعضای شورای امنیت در نیویورک، مواضع قاطعی را اتخاذ کرده بودند، هم زمانی که آمریکا قطعنامه تمدید تسلیحاتی را مطرح کرد یکپارچه رای منفی دادند و هم زمانی که سعی کرد این مکانیسم را فعال کند، با ارسال نامه یکپارچه مخالفت کردند.

این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: طبیعتا در این جلسه این موضوع مهمترین محور بحث بود و یک بار دیگر همه اعضای برجام بر اینکه آمریکا را به عنوان کشور عضو و مشارکت کننده در برجام نمی‌شناسند و حقی برای آن کشور قائل نیستند که از سازوکار‌های درون برجام یا درون قطعنامه ۲۲۳۱ که مرتبط با برجام است، بتواند استفاده کند؛ بنابراین تلاش این کشور را در نیویورک غیرقانونی می‌دانند و تقاضای آن کشور برای به اصطلاح شروع مکانیسم را بلااثر می‌دانند و معتقدند این نمی‌تواند موثر واقع شود و جلو برود.

عراقچی با بیان اینکه این موضع یکپارچه بود، اظهار داشت: به نظرم پیام بسیار مهمی بود که اعضای یک شکل و یکپارچه به جهانیان دادند که همه بدانند موضع کشور‌های عضو برجام چیست. این موضع البته موضع اکثریت قاطع جامعه بین‌الملل است در داخل شورای امنیت نیز همین طور است.

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه در ابعاد مختلفی این موضوع بحث شد، اظهار داشت: اقداماتی که ممکن است آمریکا در آینده انجام دهد بحث و بررسی صورت گرفت. همه اعضا متفق القول هستند که برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماسی است و باید حفظ شود و همه اعضا اراده خود را یک بار دیگر اعلام کردند که می‌خواهند برجام را حفظ کنند، ارزش برجام را می‌فهمند و با هرگونه تضعیف آن موافق نیستند و خواهان اجرای کامل برجام هستند.

وی گفت: طبیعتا هم ما خواهان آن هستیم که آن‌ها به تعهداتشان در خصوص رفع تحریم‌ها به طور کامل عمل کنند و هم آن‌ها درباره کاهش تعهدات ایران به هر حال نکته دارند. در این زمینه طبیعتا اختلاف نظر در داخل برجام ادامه دارد، ولی در جلسه امروز تصمیم بر این شد وارد این موضوعات اصلا نشویم و به موضوع اصلی که حفظ برجام در نیویورک است بپردازیم و الحمدالله موضع بسیار خوبی هم اتخاذ شد.

عراقچی همچنین بیان کرد: همه اعضای برجام و قاطبه اعضای جامعه بین‌الملل مخالف سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا هستند و مخالف سیاست آمریکا برای تضعیف چند جانبه‌گرایی، سازمان‌های بین‌المللی و رویکرد‌های چند جانبه در روابط بین‌الملل هستند. همه از اقداماتی که آمریکا برای از بین بردن نهاد‌های بین‌المللی انجام می‌دهد، شاکی هستند.

معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: آمریکا فقط از برجام خارج نشد از سازمان جهانی بهداشت، یونسکو، از موافقتنامه آب و هوایی پاریس، پیمان موشکی با روسیه خارج شد و تضعیف نهاد‌ها و نرم‌های بین‌المللی و تضعیف چند جانبه گرایی و تضعیف حل و فصل مسائل بین‌المللی از طریق همفکری و تصمیمات دسته جمعی و اینکه آمریکا خلاف همه این‌ها عمل می‌کند و می‌خواهد اراده خود را بر همه دنیا تحمیل کند، همه کشور‌ها با این روند مخالف هستند.

وی افزود: در قضیه برجام به شکل دیگری خودش را نشان داده است، موضع یکپارچه اعضای برجام در مخالفت با آنچه آمریکا به عنوان کشوری خارج از برجام می‌خواهد به کشور‌های داخل برجام تحمیل کند، وجود داشت، همه مخالفت کردند.

عراقچی درباره اینکه همچنین درباره اینکه در ادامه مسیر چگونه می‌خواهد هماهنگی شود، خاطرنشان کرد: در این زمینه ایده‌هایی مطرح و مشورت‌هایی صورت گرفت، اعضای دائم، چین و روسیه و انگلیس و فرانسه یک جور با هم در تماس هستند به اضافه آلمان جور دیگری با هم رایزنی و مشورت دارند و با بقیه اعضای شورای امنیت به شکل دیگری رایزنی دارند. با ما به عنوان عضو برجام رایزنی ها‌ی خاص خودمان را داریم.

وی گفت: همه مصمم هستند اجازه ندهند آمریکا اراده خودش را تحمیل کند و توافقی که مورد حمایت جامعه بین‌الملل و شورای امنیت است را یکجانبه از بین ببرد.

معاون وزیر خارجه همچنین عنوان کرد: اینستکس سازوکاری بود که اروپایی‌ها ایجاد کردند برای اینکه بتوانند با تحریم‌های آمریکا علیه ایران به شکلی مقابله و تجارت ایران و اروپا را به شکلی ساماندهی کنند که برقرار باشد. الان دو سال است از شروع این ایده گذشته و اینستکس الان وجود دارد و اولین تبادل مالی صورت گرفته و چند تبادل مالی دیگر در دستورکار قرار دارد، ولی واقعیت این است که بسیار کمتر از انتظارات ما توانسته موثر واقع شود.

وی بیان کرد: خود اروپایی‌ها نیز این را قبول دارند، به خاطر اینکه تاثیرگذاری اینستکس را بیشتر کنند در حال انجام کار درباره چند ایده هستند، یکی از آن‌ها این است که اینستکس را به روی چین و روسیه باز کنند و این دو کشور بتوانند تبادلات خود را از این طریق انجام دهند. ایده دیگر این است که تعداد سهامداران را بیشتر کنند. موانع اداری موجود را رفع کنند و اگر بتوانند یکسری منابع مالی جدید برای اینستکس تامین کنند که اصرار ما نیز هستند که بتواند فعال‌تر نقش خود را ایفا کند.

عراقچی خاطرنشان کرد: امیدواریم اینستکس به آن مرحله برسد. البته هیچ حسابی روی آن باز نکردیم و هیچ اتکا و اعتمادی به اروپایی‌ها و اینستکس و ... نداریم. سیستم تجاری و بازرگانی کشور کار خودش را به روش‌هایی که بلد هستند و می‌دانند، کار خود را انجام می‌دهد. اگر بتوانیم از مسیر اینستکس کمکی به تجارت کشور کنیم انجام خواهیم داد، ولی هیچ اتکا و اعتمادی به این سیستم نیست.

معاون وزیر خارجه همچنین درباره دیدارش با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عنوان کرد: یکی از مباحثی که در نشست امروز کمیسیون مشترک بود همین همکاری اخیر ایران و آژانس و بیانیه مشترک صادر شده بود.

وی افزود: همه از این بیانیه تقدیر کردند و اینکه ایران و آژانس موفق شدند در یک راه‌حل مورد توافق دوجانبه که رضایت هر دو طرف را جلب کند، مشکلاتی که اخیرا پدید آمده بود را حل کنند همه اعضا قدردانی کردند و به عنوان تحول مثبت نام بردند. به عنوان تحولی که به نوعی آمریکا را در نیویورک خلع سلاح کرد که بتواند هجمه بیشتری را علیه ایران و برجام صورت دهد، همه تقدیر کردند.