مسابقه ندادن با اسرائیلی ها؛ این بار تعلیق فدراسیون شطرنج؟

ورزش ایران در تنگنای عجیبی قرار گرفته است؛ اگر مشکلات مالی و معضلات ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران نادیده گرفته شود، تعلیق‌هایی که جدیدا از سوی فدراسیون‌های جهانی رشته‌های ورزشی علیه همتایان ایرانی اعمال شده یا می‌شود، بحران و خطر را دوچندان کرده است.

موضوع جدیدی که چندماهی می‌شود دستمایه فدراسیون‌های جهانی شده، رقابت‌نکردن ورزشکاران ایران با ورزشکاران اسرائیلی است. اوج این بحران را می‌شود در فدراسیون جودو دید که فعلا و به صورت موقتی از سوی فدراسیون جهانی جودو تعلیق شده است. در واقع بعد از پناهنده‌شده سعید ملایی به مغولستان و زندگی در آلمان، فدراسیون جهانی جودو، فدراسیون جودوی ایران را موقتا تعلیق کرد. دلیل آن‌ها این بود که مسئولان ورزش ایران، ورزشکاران را تحت فشار می‌گذارند تا از رویارویی با رقبای اسرائیلی سر باز بزنند. این موضوع در حالی عنوان شد که مسئولان ورزش ایران چنین ادعایی را رد می‌کنند و می‌گویند موضوع تقابل با ورزشکاران اسرائیلی یک اعتقاد فردی است و این تصمیم خود ورزشکار است که با رقبای اسرائیلی‌اش بازی نکند؛ مسئولان فدراسیون جودو با تأکید بر همین موضوع، پرونده تعلیق را به دادگاه حکمیت ورزش کشاندند و در آنجا به گفته خودشان دفاع خوبی کردند به این امید که تعلیق جودو برداشته شود.

اگرچه قرار بود قریب به ۱۰ روز قبل، رأی دادگاه حکمیت ورزش درباره پرونده جودو و تعلیق یا رفع تعلیقش اعلام شود، هنوز خبری از این رأی نیست و فدراسیون جودوی ایران همچنان به صورت موقت تعلیق است.

تعلیق فدراسیون جودوی ایران به دلیل امتناع جودوکاران ایرانی از مسابقه با رقبای اسرائیلی کم بود که حالا خبر می‌رسد فدراسیون جهانی شطرنج، فیده، هم قرار است به زودی فدراسیون شطرنج ایران را تعلیق کند! این خبر در حالی در رسانه‌های خارجی منتشر شده که دلیل آن‌ها برای انجام چنین کاری، دقیقا شبیه به دلیل فدراسیون جهانی جودو برای تعلیق‌کردن طرف ایرانی‌اش است. حالا فیده هم با این ادعا که شطرنج‌بازان ایرانی تحت فشار از مقابله با رقبای اسرائیلی سر باز می‌زنند، ایران را تهدید به تعلیق کرده است.

در همین راستا و در تازه‌ترین اقدام، نایجل شورت، نایب‌رئیس فیده که دست بر قضا چندصباحی هم به عنوان مربی تیم ملی شطرنج ایران فعالیت کرده، قطع‌نامه‌ای را ترتیب داده که قرار است پیش از مجمع عمومی فیده ارائه شود. این اقدام در حالی صورت گرفته که به نظر می‌رسد با تهیه و جمع‌آوری مدارک زیاد، کار برای فدراسیون شطرنج ایران جهت دفاع از ورزشکارانش حسابی سخت شده است.

در این قطع‌نامه به طور مشخص از سرباززدن شطرنج‌بازان ایرانی از مقابله با اسرائیلی‌ها سخن به میان آمده و حتی عنوان شده همین سال گذشته، ۱۲ مورد وجود داشته که شطرنج‌بازان ایرانی به بهانه‌های مختلف از رقابت با شطرنج‌بازان اسرائیلی طفره رفته‌اند. در این قطع‌نامه عنوان شده با حفظ همین روند از سوی فدراسیون شطرنج ایران، با توجه به اخطار‌های قبلی که در این زمینه گرفته‌اند، قطعا تعلیق می‌شوند.

اشاره به اخطار‌های قبلی مربوط به نامه ماه جولای، آرکادی دوورکوویچف رئیس فیده به فدراسیون شطرنج ایران است که در آن، فرهاد نیکوخصال، سرپرست این فدراسیون را مورد خطاب قرار داده است. آرکادی دوورکوویچ به فدراسیون هشدار داده که طفره‌رفتن از رقابت با ورزشکاران اسرائیلی مصداق بارز تبعیض در ورزش است و اگر چنین رفتاری ادامه داشته باشد، او نمی‌تواند مانع از تعلیق فدراسیون شطرنج ایران شود.

این در حالی است که نیکوخصال در پاسخ به آن نامه عنوان کرده از آنجا که ورزشکاران خودشان عهده‌دار پرکردن فرم‌های مربوطه در رقابت‌های مختلف هستند در نتیجه حضور یا عدم حضورشان در تورنمنت‌ها به خودشان بستگی دارد و فدراسیون و مسئولان ورزش ایران هیچ دخل و تصرفی در این موضوع ندارند. نیکوخصال همچنین از اهمیت این ورزش در ایران نوشته و مصداقش را ۴۴ هزار شطرنج‌باز ایرانی دانسته که به صورت حرفه‌ای شطرنج را در ایران دنبال می‌کنند.

با این حال و به زعم نایجل شورت، نایب‌رئیس فیده، این توضیحات توجیه اتفاقاتی است که پس پرده رخ می‌دهد؛ او برای این موضوع، پناهندگی شطرنج‌بازان ایرانی را مثال می‌زند و از رفتن علیرضا فیروزجا به فرانسه به عنوان بارزترین نمونه یاد می‌کند. شورت پیش از این در مصاحبه‌ای عنوان کرده بود که فدراسیون ایران «روی یک نخ نازک قدم برمی‌دارد» و به زودی باید تصمیم مهمی در این مورد گرفته شود.

فیده البته به بهانه‌ای دیگر، ایران و فدراسیون شطرنج را زیر سؤال برده؛ به عقیده این نهاد، شطرنج تلاش زیادی می‌کند وارد بازی‌های المپیک شود، ولی اقدامات تبعیض‌آمیز فدراسیون ایران مانع از تحقق چنین رؤیایی شده است و با تعلیق این فدراسیون، شانس المپیکی‌شدن شطرنج هم بیشتر می‌شود. مسئولان فیده عقیده دارند شطرنج‌بازان ایرانی با فشار مسئولان از رقابت با رقبای اسرائیلی سر باز می‌زنند؛ آن‌ها عدم حضور این شطرنج‌بازان در رقابت‌های اخیر را هم به این مورد ربط می‌دهند و می‌گویند از آنجا که احتمال برخورد شطرنج‌بازان این دو کشور وجود دارد فدراسیون مانع از اعزام‌ها می‌شود تا به این ترتیب بهانه‌ای دست فدراسیون جهانی شطرنج ندهد.

طرف ایرانی، اما با این توضیح که چنین مواردی خواست خود ورزشکاران است، ادعای مطروحه را رد می‌کند. فیده، اما می‌گوید این حربه ایران هم نخ‌نما شده است و دیگر نمی‌تواند با اتکا به چنین موردی، اقدام تبعیض‌آمیزش را توجیه کند.

نایجل شورت حالا رسما ایران را تهدید کرده و در صحبت‌هایی که با سایت شطرنج ۲۴ داشته می‌گوید: «در حال افزایش فشار بر ایران برای پیروی از قانون هستیم و در صورت عدم موافقت، فدراسیون ایران عواقب آن را خواهد دید». نایجل شورت که در سال ۲۰۰۷ عهده‌دار مربیگری تیم ملی شطرنج ایران بوده، می‌گوید می‌داند که ورزشکاران ایرانی به دلیل اختلافات سیاسی با اسرائیلی‌ها روبه‌رو نمی‌شوند؛ او می‌گوید حتی این را می‌داند که ورزشکاران ایرانی پیش‌تر برای روبه‌رونشدن با اسرائیلی‌ها پاداش هم می‌گرفتند.

سناریوی جدید در حالی به راه افتاده که پیش‌تر پرهام مقصودلو، قهرمان سابق نوجوانان جهان و امین طباطبایی در رویدادی که بخشی از جشنواره شطرنج اسپانیا بود، مقابل رقبای اسرائیلی بازی کردند و برنده شدند، ولی بعد‌ها عنوان شد که آن‌ها از ملیت رقیب خبری نداشته‌اند.

زنگ خطر برای فدراسیون شطرنج ایران در حالی به صدا درآمده که پرونده تعلیق فدراسیون جودو به دلیل عدم مواجهه با ورزشکاران اسرائیلی هنوز باز است و آن‌طور که پیش‌تر هم عنوان شده بود، فدراسیون کشتی ایران هم به زودی وارد چنین چالشی خواهد شد.