گزینه جدید در میان اصولگرایان

رقابت و اختلاف اصولگرایان برای انتخابات ۱۴۰۰ جدی‌تر شده است. از یک سو کاندیدا‌هایی متعدد در میدان دارند که هیچ‌کدام هم قصد ندارند حتی یک گام عقب بنشینند و از آن سو برای خود وحدت به تعداد چهره‌های شاخص این جریان سیاسی، مدعی دارند و هر روز هم یکی، نظریه‌ای ارایه می‌کند که به زعم او، یگانه راه نیل به وحدت است و بس! همزمان نهاد‌های بالادستی که قرار بود برای اصولگرایان وحدت به ارمغان بیاورند، خود به محور اختلاف تبدیل شده‌اند. اصولگرایان با وجود اینکه خود را در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ بی‌رقیب می‌بینند، اما دچار کشمکشی جدی میان نیرو‌ها و طیف‌های رنگارنگ خود شده و در این بین پایدرای‌ها نیز همچون همیشه، ساز مخالف خود را کوک کرده و اگرچه در اقلیتند ولی صدای سازشان آن قدر بلند هست که نوای اصولگرایان را ناموزن جلوه دهد.

مدت‌هاست که همه می‌دانستند تحمل جبهه پایداری حتی برای اصولگرایان هم سخت شده؛ چه آنکه پایداری‌ها در هر بزنگاه حساس به راه خود رفته و ساز جدایی کوک کرده‌اند. از جمله در یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی بیشترین تلاش اصولگرایان صرف تهیه لیستی شد که هر بار پایداری‌ها برای آن یک دردسر درست می‌کردند و جالب آنکه در نهایت این بزرگان اصولگرا بودند که عقب نشستند.

حال در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نیز پایداری‌ها باز بر پایه روش همیشگی گام برمی‌دارند و درحالی که جمعی با عنوان شورای وحدت با محوریت جامعه روحانیت مدتی است که در حال رایزنی با احزاب و چهره‌های مختلف اصولگرایی است، اما از همان بدو امر غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت اعلام کرد که همه می‌آیند به جز پایداری‌ها. تا الان هم معلوم شده که پایداری‌ها قصد حضور در هیچ جلسه وحدت‌بخش را ندارند و احتمالا بخواهند که با چهره‌ای مستقل وارد انتخابات شوند.

در این میان چندی پیش که تغییر و تحولی هم درون جبهه پایداری رخ داده و صادق محصولی به جای مرتضی آقاتهرانی، دبیرکل این تشکیلات سیاسی شده است. تحولی که از همان ابتدا پیامی روشن داشت و آن اینکه پایداری می‌خواهد فاز اجرایی و عملیاتی خود را دوچندان کند. چراکه به گفته بسیاری از اصولگرایان، محصولی در فعالیت‌های اجرایی به مراتب صریح‌تر و پویاتر از آقاتهرانی است.

حمیدرضا ترقی در این باره گفته: «شاید نوع روش آقای آقاتهرانی اخلاقی‌تر است و آقای محصولی تا حدودی شفاف‌تر و اجرایی‌تر و عملیاتی‌تر برخورد می‌کند، اما تفاوتی در مواضع ندارند.» با این حال همه بر این نکته تاکید دارند که با آمدن محصولی تغییری در مواضع پایداری‌ها رخ نمی‌دهد بلکه تنها علمیاتی‌تر می‌شوند. اما ماجرا صرفا به رویکرد پایداری محدود نیست؛ چراکه حالا برخی گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال کاندیداتوری خود صادق محصولی بیشتر شده است. تا پیش از این سعید جلیلی یکی از کاندیدا‌های مطرح جبهه پایداری بود. برخی منابع هم از تشدید فعالیت‌های انتخاباتی او خبر داده بودند. اما حالا گویا صادق محصولی به عنوان دبیرکل جبهه پایداری راسا وارد میدان شود و با آمدن احتمالی او، کار هم برای جلیلی و هم برای جریان اصولگرایی دشوارتر می‌شود. چراکه جلیلی پایگاه مهم سیاسی خود یعنی پایداری را از دست می‌دهد و از طرف دیگر رسیدن به اجماع برای اصولگرایان وارد مراحلی پیچیده‌تر می‌شود. با این حال برخی معتقدند که محصولی نمی‌تواند از سد شورای نگهبان بگذرد.

دیروز نقوی‌حسینی، کنشگر سیاسی اصولگرا که در مقطعی ریاست ستاد انتخاباتی سعید جلیلی را نیز برعهده داشت، گفته است: «کاندیداتوری آقای محصولی اتفاق عجیب و غریبی است. از نگاه من او رجل سیاسی و مذهبی نیست در مجموع نامزدی او در انتخابات پیش رو خیلی بعید به نظر می‌رسد.»

موضوع در این جریان سیاسی، اما فقط صادق محصولی نیست. محمدباقر قالیباف رییس مجلس، سیدابراهیم رییسی رییس قوه قضاییه، سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، عزت‌الله ضرغامی رییس سابق صداوسیما، محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و سعید محمد رییس قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا تنها بخشی از چهره‌های مطرح اصولگرایند که قصدشان برای انتخابات ۱۴۰۰ جدی است و همه هم به نوعی مقابل یکدیگر ایستاده‌اند.

نقوی‌حسینی در تحلیل خود از پازل انتخاباتی این جریان سیاسی معتقد است: «هم‌اکنون دو دیدگاه در جریان اصولگرایی وجود دارد که باید منتظر بمانیم و ترکیب نامزد‌های تایید صلاحیت شده را ببینیم بعد درباره آن‌ها تصمیم‌گیری شود، اما دیدگاه دیگر معتقد است همین الان تصمیم‌گیری شود تا افراد دیگر ثبت‌نام نکنند، چون هر کدام تایید صلاحیت شوند بعد خیلی سخت می‌توان آن‌ها را راضی به کنارگیری کرد. اتفاقی که سال ۹۲ افتاد و نامزد‌ها قول دادند تنها یک نفر از آن‌ها در صحنه بماند و بقیه انصراف دهند، اما نهایتا برخی‌ها انصراف ندادند.»

با توجه به تلاش‌های انتخاباتی که در این جبهه سیاسی در جریان است به نظر می‌رسد که دیدگاه اول قوت بیشتری دارد و احتمالا در سال آینده شاهد باشیم بسیاری از چهره‌های مطرح آنان در انتخابات نام‌نویسی کنند.

با وجود اینکه چند وقتی است برخی می‌گویند احتمال کاندیداتوری رییسی ضعیف شده نقوی‌حسینی، اما بار دیگر در مصاحبه اخیر خود از او نام برده و گفته است: «اگر آیت‌الله رییسی نامزد انتخابات شود، اجماع کامل اتفاق می‌افتد و سایر گزینه‌ها کنار می‌روند، اما اگر ایشان نیاید، اجماع امکان‌پذیر نیست و وقوع تکثر نامزد‌های اصولگرا اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

نباید آرای آقای جلیلی را در وضعیتی ارزیابی کنیم که نامزد‌های دیگر اصولگرا نیز در صحنه حضور دارند. در آن انتخابات اجماع اتفاق نیفتاد و هر نامزدی بخشی از آرای اصولگرایی را به خودش اختصاص داد. در آن زمان آقای جلیلی خودش با اتکا به حامیان اجتماعی‌اش توانست ۴ میلیون رأی بیاورد. در وضعیتی که رقیب جدید در صحنه انتخابات باشد و اصولگرایان احساس نگرانی کنند و روی آقای جلیلی به اجماع برسند، طبیعی است که آرای او مجموع سبد رأی اصولگرایی می‌شود.»

نکته این است که اختلاف بین اصولگرایان حالا به مرزی نگران کننده برای این جریان سیاسی رسیده؛ چنانکه رسما آن را به زبان می‌آورند و اعلام می‌کنند.

آرزوی چمران
دیروز مهدی چمران هم در مصاحبه‌ای که با ایلنا داشته به این موضوع اشاره کرده است. او در پاسخ به پرسشی درباره احتمال تحقق وحدت در انتخابات ریاست‌جمهوری تحت فعالیت‌های «شورای وحدت» گفته است: «این را نمی‌دانم. آرزو می‌کنم که به تفرق نینجامد و اگر به اینجا برسد، اتفاق خوبی نخواهد بود.»،

اما کنار «شورای وحدت» که جامعه روحانیت آن را به پیش می‌برد، شورایی به نام «ائتلاف» نیز با محوریت حدادعادل در حال فعالیت است. این دو فعالیت موازی را در موضوع انتخابات ۱۴۰۰ ریاست‌جمهوری دنبال می‌کنند هر چند برخی از اصولگرایان می‌گویند این رفتار موازی موقتی است، اما تاکنون که تنها نگرانی‌هایشان بیشتر شده است. به هر حال چانه‌زنی‌های انتخاباتی پشت پرده به شدت در این جریان افزایش داشته است.

چمران در پاسخ به پرسشی درباره دیدار و گفتگو با برخی کاندیدا‌های احتمالی همچون قالیباف و دهقان توضیح داده: «رایزنی به آن معنا که نه! (می‌خندد) با همه افراد سلام و علیک و احوالپرسی و رفت و آمد داشتیم و داریم، با آقای رستم قاسمی هم داشتیم که شما اشاره نکردید.» البته تمرکز اصلی چمران با توجه به سوابقش در شورای شهر تهران، انتخابات شوراهاست. او و دیگر همراهانش با قالیباف در تدارک یک برنامه جدی هستند تا شکست ۴ سال پیش خود را در شورا‌ها جبران کنند و دوباره به ساختمان «بهشت» بازگردند.

او گفته است: «برای انتخابات و تاسیس شورا‌ها در سراسر کشور یک برنامه کاملا حساب شده با بهره‌گیری از تجربیاتی که در انتخابات مجلس کسب شد، داریم و اکنون در مرحله شکل دادن مجامع استانی و انتخاب شورا‌های استانی هستیم. در همین چارچوب تعدادی از شورا‌ها در استان‌ها طی هفته گذشته و تعدادی هم در هفته جاری شکل گرفتند و کار ادامه دارد.» هر چه هست، این طور که رقابت میان اصولگرایان پیش می‌رود شاید بتوان گفت این جریان در مناظره‌های تلویزیونی ۱۴۰۰ احتمالا لحظات تلخی از تقابل چهره‌های مطرح خود را تجربه خواهد کرد.