تکرار مواضع آمریکا درباره ایران و ابتکار جدید برای برجام

فرارو- وزیر امور خارجه آمریکا با تکرار مواضع پیشین ایالات متحده درخصوص گنجانده شدن مسائل دیگر در برجام، گفت تهران ابتدا باید به پایبندی به توافق هسته‌ای بازگردد تا واشنگتن نیز همین کار را انجام دهد. در همین حال رویترز گزارش داده است که دولت جدید آمریکا در حال بررسی گزینه‌های متعددی درخصوص احیای برجام است که یکی از آنها شامل گام‌های کوچک واشنگتن و تهران در جهت پایبندی به تعهدات است. 

«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا بامداد سه‌شنبه در مصاحبه با شبکه «سی‌ان‌ان» گفت: «اگر ایران به الزامات توافق هسته‌ای پایبند شود، ما هم از آن تبعیت می‌کنیم. مشکل که اکنون با آن مواجه هستیم، این است که ایران اخیراََ محدودیت‌ها را یکی پس از دیگری برداشته است».

بلینکن افزود: «اگر ایران به توافق هسته‌ای پایبند شود، آنگاه ما با متحدانمان برای توافقی طولانی‌تر و قوی‌تر همکاری می‌کنیم. ما همچنین مسئله موشک‌های ایران و رفتار ثبات‌زدای تهران در منطقه را مطرح خواهیم کرد».

او با اذعان به اینکه بعد از خروج آمریکا از برجام بود که ایران لغو محدودیت‌های برجامی را شروع کرد، مدعی شد: «نتیجه این شد که آنها (ایران) اکنون بیش از گذشته به داشتن توانمندی تولید مواد شکافت‌پذیر برای سلاح اتمی در کوتاه‌مدت، نزدیک شده‌اند. توافق [هسته‌ای] این زمان را به یک سال عقب رانده بود اما بر اساس گزارش‌ها، اکنون سه یا چهار ماه زمان باقی است».

وزیر خارجه آمریکا در ادامه اظهارات خود افزود: «اولین چیزی که بسیار حیاتی است، بازگشت ایران به پایبندی به الزاماتش است. آنها فاصله زیادی با این امر دارند اما اگر این اتفاق بیافتد، دیپلماسی وجود دارد و ما آن مسیر را می‌پیماییم».

بلینکن در پاسخ به این سوال مجری سی‌ان‌ان که «پس ایران باید گام اول را بردارد تا آمریکا پاسخ دهد؟»، گفت: «این چیزی است که رئیس‌جمهور (بایدن) درباره آن صریح بوده است. لازم است آنها به پایبندی (به برجام) بازگردند و اگر این کار را کنند، ما نیز انجام می‌دهیم».

همچنین جن ساکی سخنگوی کاخ سفید نیز روز گذشته همین موضع را تکرار کرد. او گفت: «اگر ایران به پایبندی کامل به تعهدات خود تحت برجام بازگردد، آمریکا اقدام مشابه انجام خواهد داد و سپس از آن، به عنوان پلتفرمی برای ایجاد توافقی بزرگتر و قدرتمند استفاده خواهد شد که به دیگر حیطه‌های نگران کننده رسیدگی می‌شود.»

مقامات آمریکایی در روزهای اخیر دیپلماسی فعالی را در قبال ایران دنبال می‌کنند هفته گذشته وزرای خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی درباره برجام گفت‌وگو کردند، روز گذشته نیز بلینکن با گابی اشکنازی وزیر خارجه اسرائیل مذاکره کرد. 

همچنین رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با وزرای خارجه امارات و قطر گفت و گو کرده است.

موضع دولت بایدن درباره برجام در حالی برای چندمین بار تکرار می‌شود که رهبر انقلاب روز یکشنبه در دیدار جمعی از فرماندهان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش با تاکید بر اینکه آن طرفی که حق دارد شرط معین کند، ایران است خاطرنشان کردند: «اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد آمریکا بایستی تحریم‌ها را کلا در عمل لغو کند و ما بعد راستی‌آزمایی کنیم، آن‌وقت به تعهدات برجامی برمی‌گردیم.»

گام های کوچک آمریکا 

در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از سه منبع آگاه خبر داده «ایالات متحده در حال بررسی تمامی گزینه‌ها برای ترغیب ایران به مذاکره است. یکی از این گزینه‌ها این است که دو طرف گام‌های کوچکی برداشته و راه برای مذاکره هموار کنند.»

رویترز درباره این طرح جدید آمریکا درباره برجام توضیح داد که این «رویکرد محتاطانه» می‌تواند وخیم‌تر شدن روابط آمریکا و ایران را آهسته کند و همچنین تداوم اجرا نشدن برخی محدودیت‌های هسته‌ای توسط تهران را نیز متوقف نماید.

بر اساس این گزارش، گزینه مذکور می‌تواند واشنگتن را قادر سازد که به تهران اجازه دهد از منافع اقتصادی بهره‌مند شود اما نه به میزان لغو کامل تحریم‌ها.

منابع مذکور رویترز با بیان اینکه بایدن هنوز درباره سیاست خود در قبال ایران و توافق هسته‌ای تصمیم نگرفته، گفتند: «آنها (آمریکا) با جدیت در حال فکر کردن به این قضیه هستند و ایده‌هایی را مد نظر دارند که شامل بازگشت مستقیم به برجام و (تعهد) کم در ازای (تعهد) کم به عنوان یک گام موقت، می‌شود».

این خبرگزاری به نقل از منبع دیگری ادعا کرد که اگر دولت بایدن به این جمع‌بندی برسد که بازگشت به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای زمان زیادی طول می‌کشد، آنگاه رویکرد میانه‌تری اتخاذ خواهد شد.

یک دیپلمات غربی نیز مدعی شد اعطای وام از طریق صندوق بین‌المللی پول یا تسهیلات اعتباری اروپا برای ایران نیز گزینه‌هایی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت از سوی دولت جدید آمریکا اجرا شوند.

پیشتر نیز بلومبرگ گزارش مشباهی منتشر کرده بود که آمریکا می‌خواهد فشار اقتصادی به ایران را کاهش دهد اما برخی تحریم‌ها را همچنان حفظ کند اما ایران می‌گوید همه تحریم‌ها باید لغو شوند و در عمل نیز لغو تحریم‌ها ملموس باشد.