بورس، کشور را از مصیبت بزرگ تورم نجات داد

شبکه اجتماعی صدامحور کلاب‌هاوس که حالا به مهم‌ترین محل برگزاری نشست‌های خبری مسئولان ایرانی تبدیل شده است، جمعه‌شب میزبان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار بود که با پرسش‌های کاربران این شبکه و همچنین فعالان بازار سرمایه روبه‌رو شد. «محمدعلی دهقان‌دهنوی» در این نشست مجازی اطلاعات تازه‌ای درباره بازار سرمایه ایران در سال گذشته منتشر کرد و با بیان اینکه بازار سرمایه در سال گذشته کمک بی‌نظیری در زمینه تأمین مالی به دولت کرد، گفت: «بازار سرمایه دولت را از مصیبت بزرگ تورم نجات داد».

شرق در ادامه نوشت: دهقان‌دهنوی در این نشست مجازی که در اتاقی با عنوان «توسعه بازار از طریق بازار» برگزار شد، درباره رشد بازار سرمایه در سال ۹۹ گفت: «بازار سرمایه از یک بازار محدود به یک موضوع ملی و با‌اهمیت در همه عرصه‌ها تبدیل شده است و یکی از دلایل آن، حضور گسترده مردم در این بازار است. تعداد سهامداران در سال گذشته به‌شدت افزایش یافت که مقارن شد با حضور سهامداران عدالت در بازار و این موضوع باعث حضور ۵۷ میلیون کد سهامداری در بازار شد».

تأمین مالی ۶۸۰ هزار میلیارد تومانی کشور از بازار سرمایه

یکی از مهم‌ترین بخش‌های توضیحات رئیس سازمان بورس در این نشست، آمار و اطلاعات او درباره عملکرد سال پیشین این بازار بود که در همین بخش اعلام کرد سال گذشته ایران تأمین مالی ۶۸۰ هزار میلیارد تومانی از بازار سرمایه داشته است. او در توضیح این موضوع گفت: «بازار سرمایه به نقطه‌ای رسیده است که در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشور باید در نظر گرفته شود. رویکرد جدیدی که در بازار دنبال می‌شود، این است که برای توسعه بازار از پتانسیل‌های عظیم داخل بازار استفاده شود. برداشتن مانع انتشار اوراق از سوی هلدینگ‌ها و استفاده از ظرفیت بازار بدهی نیز در این راستاست».

او درباره حجم انتشار اوراق در سال گذشته توضیح داد: «در سال گذشته ۲۲۰ هزار میلیارد تومان در بازار سرمایه منتشر شد که حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان آن متعلق به دولت و ۳۶ هزار میلیارد تومان آن مربوط به اوراق شرکت‌ها بود. در واقع انتشار اوراق بدهی شرکت‌ها ۴۰۰ درصد و اوراق دولت صددرصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است». رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تأکید بر اینکه باید بازارسازی برای تقاضای اوراق داشته باشیم، گفت: «صندوق‌های با درآمد ثابت یکی از مهم‌ترین این ابزارهاست».

«وظیفه سازمان بورس، دفاع از حقوق سهامداران است»

این نشست البته با انتقاد‌های فراوانی از سوی کاربران این شبکه اجتماعی و همچنین سرمایه‌گذاران بورس نیز همراه بود که بخشی از این انتقاد‌ها به قیمت‌گذاری دستوری برمی‌گشت. دهقان در ادامه دراین‌باره اظهار کرد: «حقوق سهامداران فعالیت اقتصادی شرکت‌هاست و کسی حق ندارد با قیمت‌گذاری دستوری حقوق سهامداران را به جیب دلالان بریزد. وظیفه سازمان، دفاع از حقوق سهامداران است و برای این موضوع به کسی وام‌دار نیستیم».

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه بازار سرمایه باید پارامتر‌هایی ازجمله نقدشوندگی، کارایی و شفافیت را داشته باشد، گفت: «کسی ادعا نمی‌کند بازار سرمایه در این زیرساخت‌ها در وضعیت مطلوبی قرار دارد. برای مثال فعالیت بازارگردان‌ها در سال گذشته به دلیل شرایط بازار توسعه یافت، اما فعالیت آن‌ها آن‌طور که باید و شاید شکل نگرفت».

قیمت‌گذاری برای اقتصاد و صنایع سم است

رئیس سازمان بورس همچنین در پاسخ به اینکه آیا راهی برای حل مشکل نرخ‌گذاری وجود دارد، گفت: «فضای تولید در کشور باید به‌گونه‌ای باشد که سرمایه‌گذاری‌ها از توجیه‌پذیری کافی برخوردار باشند». دهقان‌دهنوی با بیان اینکه کسی حق ندارد با قیمت‌گذاری، توجیه‌پذیری سرمایه‌گذاری را از بین ببرد، تأکید کرد: «زمانی که یک سرمایه‌گذار، قیمتی را روی محصول خود تعیین می‌کند که از قیمت مواد اولیه هم پایین‌تر است، به این معناست که سرمایه‌گذاری جدید در آن صنعت بی‌فایده است؛ در این صورت، چه دلیلی دارد سهامدار سرمایه خود را در آن کارخانه نگه دارد؛ بنابراین این موضوع ضربه به بازار سرمایه است».

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار توضیح داد: «در واقع این اتفاق ضربه به بازاری است که نقش اساسی را در اقتصاد کشور ایفا می‌کند و کانال جدیدی برای تأمین مالی اقتصاد، تولید و سرمایه‌گذاری است». به گفته او، این موضوع به‌هیچ‌عنوان با شعار سال، برنامه و اهداف کشور مطابقت ندارد. رئیس سازمان بورس با بیان اینکه قیمت‌گذاری با مسائل شرعی و قانونی همخوانی ندارد، گفت: «قیمت‌گذاری برای اقتصاد و صنایع سم است و نیز حقوق سهامداران را ضایع می‌کند».

کمک دولت به بورس بی‌نظیر بود

در این نشست مجازی، کاربرانی هم به انتقاد از دولت در برخوردش با بورس پرداختند و مدعی بودند دولت با وجود ترغیب مردم به حضور در این بازار، حمایت لازم از بورس را نداشته است که البته این توضیحات با واکنش رئیس سازمان بورس همراه شد.

دهقان‌دهنوی با بیان اینکه انتظار ما از دولت مسئولیت‌پذیری در قبال بازار سرمایه است، افزود: «کمک سال گذشته دولت به بازار سرمایه بی‌نظیر بود و بازار سرمایه کشور از درگیری با یک تورم سنگین نجات پیدا کرد. مصوبه کمک صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت، اثری مثبت در بازار داشت، اما زمانی که صحبت‌های مطرح‌شده به مرحله اجرا نرسید، بیش از آنکه اثر مثبت داشته باشد، با اثر منفی همراه شد».

در ادامه رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه نرخ سود بانکی از عواملی است که می‌تواند زمینه تنظیم جریان نقدینگی را بین بازار‌های مالی کشور فراهم کند، گفت: «این نرخ باید به نحوی تنظیم شود که بازار سرمایه و بازار پول در کنار یکدیگر بتوانند روند مناسبی داشته باشند و در این میان نرخ سود بالا برای هر دو بازار سم است».

او با اشاره به اینکه نتیجه افزایش نرخ سود بانکی، ضمن افزایش هزینه مالی بانک‌ها، منجر به ایجاد مشکل در ساختار بانک‌ها خواهد شد، گفت: «نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار ۱۸ درصد است که علاوه بر بانک‌های دولتی، بازار سرمایه و بانک‌های خصوصی موظف به رعایت نرخ سود هستند».

مشکلات بازارگردانی باید برطرف شود

رئیس سازمان بورس همچنین به بازارگردانی در بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: «بازارگردانی از مسائلی است که سال گذشته به دلیل وجود فضای خاص بازار در آن سال، مرکز توجه قرار گرفت و باید برخی از مشکلات موجود در آن برطرف شود». به گفته دهقان‌دهنوی، بیش از ۵۰۰ صندوق بازارگردانی در بازار وجود دارند که می‌توانند برای آینده بازار سرمایه مفید باشند.

دهقان‌دهنوی با اشاره به اینکه در مقاطعی از زمان از حقوقی‌های بازار و بانک‌ها درخواست کمک جهت تقویت بخش تقاضا را داشتیم، گفت: «برنامه‌های پیش‌رو برای بهبود وضعیت بازار، وابسته به تأثیرپذیری از شرایط اقتصاد کلان است؛ بنابراین جریان‌های اقتصاد کلان مانند تورم و انتظارات فعالان اقتصادی از آینده اقتصاد، تأثیر درخورتوجهی از خود در بازار بر جای خواهند گذاشت».

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به محدودیت‌های موجود در زمینه ارائه تسهیلات برای خرید سهام اشاره کرد و گفت: «اکنون محدودیت زیادی در سیستم بانکی با این عنوان وجود دارد که تسهیلات نباید برای خرید سهام داده شود». او ادامه داد: «این موضوع را باید بین سیاست‌گذار و قانون‌گذار روشن کنیم که ارائه تسهیلات برای خرید سهام، اثر شایان توجهی را روی تشکیل سرمایه در اقتصاد کشور دارد؛ بنابراین باید این مانع به‌طور کلی برداشته شود». دهقان‌دهنوی توضیح داد: «در کنار این موضوع، باید راه را برای مردم و سهامداران عادی، فعالان حقیقی و حقوقی که به دنبال استفاده از تسهیلات بانکی برای خرید سهام هستند، باز کنیم».

تکلیف کد‌های مسدود‌شده چه می‌شود؟

بخشی از سخنان رئیس سازمان بورس در این نشست مجازی به تخلفات در این بازار اختصاص داشت. دهقان‌دهنوی دراین‌باره به کد‌های مسدود‌شده در بازار اشاره کرد و گفت: «کد افراد نباید برای مدت طولانی بسته بماند. اکنون برخی از افراد کدهایشان بسته شده است، در‌حالی‌که تخلف اثبات‌شده ندارند؛ بنابراین هیچ دلیلی بر بسته‌شدن کد این افراد وجود ندارد. این موضوع را بررسی می‌کنم و در صورتی‌که دسترسی این افراد به دلیل ظن بر دستکاری بسته شده باشد، باز خواهیم کرد. بسته‌شدن کد فقط برای دادن یک اخطار است و باید بلافاصله مشکل ایجاد‌شده برطرف شود».

دامنه نوسان نامتقارن برداشته می‌شود؟

یکی از بحث‌های مهم بازار سرمایه در هفته‌های سپری‌شده از سال جدید، انتقاد‌ها به دامنه نوسان نامتقارن است که به این بحث مجازی هم کشیده شد. دراین‌باره دهقان‌دهنوی با اشاره به مشخص‌بودن مسیر برداشتن محدودیت دامنه نوسان در شورای عالی بورس گفت: «به صورت تدریجی دامنه نوسان را به سمت متقارن پیش می‌بریم و در صورت فراهم‌بودن شرایط، اقدام به افزایش دامنه نوسان خواهیم کرد». رئیس سازمان بورس در ادامه به بازار پررونق این‌روز‌های رمزارز‌ها هم پرداخت و گفت: «بازار رمزارز‌ها از‌جمله بازار‌هایی است که با ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری همراه خواهد بود. افرادی وارد این بازار می‌شوند که قادر به پذیرش ریسک بالا هستند، اما بر اساس قانون فعالیت در بازار رمز‌ارز در کشور ممنوع است».