مدیرکل عملیات فرودگاهی شهر فرودگاهی امام خمینی از ابلاغ ارقام جدید عوارض خروج از کشور برای سال ۱۴۰۰ خبر داده، خبری که باعث شده تازه بعضیها به عدد و رقمهای مربوط به عوارض خروج از کشور دقیق شوند و صدایشان در بیاید در حالی که مبلغ عوارض خروج از کشور یکی از بندهای درآمدی دولت است که وقتی بودجه را تقدیم مجلس میکند مبلغ آن تعیین شده است.
به گزارش روزنامه هفت صبح، طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مبلغ عوارض خروج از کشور متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد که از این قرار هستند:
اینطور که سید محمدرضا سیف توضیح داده اگرچه مبلغ جدید عوارض به فرودگاهها ابلاغ شده، اما هنوز اجرا نمیشود. او گفته: «فعلا در سیستمهای گذرنامه، عوارض خروج با نرخ جدید کارسازی نشده است.» گویا دلیل اعمال نشدن رقمهای جدید هم این است که هنوز بانک عامل سیستمهای جدید دریافت عوارض خروج از کشور را راهاندازی نکرده است.
کاربران شبکههای اجتماعی واکنشهای مختلفی به خبر ابلاغ رقمهای جدید عوارض خروج از کشور نشان دادند. یکی از کاربران نوشت: «تدبیر یعنی قیمت عوارض خروج رو به قیمت بلیت هواپیما برسونن.» کاربر دیگری هم به تفاوت مقصد و تاثیر آن روی عوارض خروج از کشور اشاره کرد و آن را تبعیضآمیز دانست. گروه بزرگی از کاربران هم به اینکه ایران «تنها» کشوری است که بابت خروج از مرزهایش عوارض دریافت میکند، اعتراض کردند و باعث شدند کاربران دیگر به آنها تذکر بدهند که ایران بین کشورهایی که برای خروج از مرزها مالیات میگیرد تنها نیست بلکه کشوری مثل عراق برای ورود به داخل مرزها هم مالیات مشخصی دریافت میکند.
اگرچه ایران تنها کشوری نیست که بر خروج از مرزها مالیات میگیرد، اما مرور فهرست رقم مالیات کشورهای مختلف نشان میدهد که ایران یکی از کشورهایی است که حداکثر مالیات خروج از کشور در آن نسبتا سنگینتر از دیگر کشورهاست. البته این کلمه «نسبتا» را وقتی میتوانیم استفاده کنیم که پای درآمد در میان نباشد وگرنه اگر بخواهیم درآمد و نسبت عوارض خروج به سرانه درآمد مردم را در نظر بگیریم میبینیم که میتوان با خیال راحت گفت ایران گرانترین عوارض خروج در دنیا را دارد.
اگر متوسط مالیات خروج از کشور را همان یک بار سفر هوایی غیر زیارتی در نظر بگیریم که میشود ۴۰۰ هزار تومان یعنی با دلار معمولی بیشتر از ۱۶دلار. حداکثر عوارض که ۸۰۰هزار تومان است هم میشود بیشتر از ۳۳دلار در حالی که سرانه درآمد ایرانیها حدود ۳۵ دلار در ماه است.
در حال حاضر ۳۸ کشور دنیا مالیات خروج از کشور دریافت میکنند و بعضی از آنها مالیات را متغیر در نظر گرفتهاند. مثلا استرالیا برای مسیرهای کوتاه ۸ دلار، مسیرهای میانه ۱۷ دلار و مسیرهای طولانی ۳۹ دلار آمریکا مالیات میگیرد، اما کانادا برای هر نوع خروجی ۳۰دلار میگیرد و تمام. جالب اینکه به نظر میرسد بین دریافت مالیات خروج از کشور و توسعهیافتگی تا اندازهای ارتباط معکوس وجود دارد و بیشترین مالیات را نه کشورهای توسعهیافته که کشورهای در حال توسعه میگیرند مثلا کشور فیجی با دریافت متوسط ۱۲۵ دلار یکی از کشورهایی است که خروج از آن برای شهروندانش گران تمام میشود.
غیر از مسافت، یکی دیگر از روشهای تعیین مالیات خروج از کشور نوع پروازی است که فرد متقاضی خروج انتخاب میکند یعنی بعضی از کشورها مالیات سنگینی از کسانی که از بلیتهای بیزنس کلاس استفاده میکنند، میگیرند. یکی از آنها بریتانیاست که ۲۴۰دلار آمریکا از مسافران بخش بیزنس کلاس مالیات خروج میگیرد. در حالی که مسافران بخش اکونومی ۱۶دلار میپردازند. البته این را هم در نظر داشته باشید که درآمد سرانه مردم بریتانیا ماهانه ۳هزار دلار است.
بین کشورهای اطرافمان هم ترکیه از شهروندانش کمی بیشتر از ۸ دلار برای خروج میگیرد و مقصد آنها یا نوع پروازی که انتخاب کردهاند اصلا برایش اهمیت ندارد. چینیها هم فارغ از اینکه کجا میروند یا از چه پروازی استفاده میکنند ۱۶دلار برای خروج از کشورشان مالیات میدهند، اوضاع ژاپنیها از چینیها هم بهتر است و آنها با درآمد سرانه نزدیک به ۳هزار دلار در ماه فقط ۹ دلار بابت خروج از کشور مالیات میدهند. غیر از کشورهایی که مردمشان برای خروج از کشور هیچ مالیاتی نمیدهند، اهالی برونئی از همه کمتر برای خروج از کشور مالیات میدهند یعنی ۴دلار آن هم با درآمد سرانه نزدیک به ۲هزار دلار در ماه.