سهام دوخودروساز ایران به چه‌كسي مي‌رسد؟

با توجه به واگذاري سهام ايران خودرو در 31 خرداد ماه و سهام سايپا در اول تير ماه آگهي فروش اين شركت‌ها مجددا توسط سازمان خصوصي سازي منتشر شد. 

موضوع واگذاري سهام ايران خودرو و سايپا به عنوان يكي از پرچالش ترين موضوعاتي است كه طي دو سال گذشته مطرح شده زيرا طي اين مدت هر زمان كه موضوع واگذاري سهام اين دو شركت خودرويي مطرح شد، وزارت صنايع و معادن به دلايل مختلف كه از شاخص‌ترين آن عدم تمايل به خروج دولت از اين شركت‌ها بود، با واگذاري ايران خودرو و سايپا مخالفت كرد.

اين شركت‌ها كه تلاش مي‌شد نام آنها از گروه يك واگذاري(ذيل اصل 44) به گروه دو(صدر اصل 44) منتقل شده تا فرصت واگذاري آنها تا سال 93 تمديد شود، با مخالفت نمايندگان مجلس روبه رو شد كه در نهايت اين دو شركت بزرگ در گروه دو باقي ماندند تا سال 89 آخرين فرصت واگذاري آنها باشد.

به اين ترتيب از ابتداي سال 89 موضوع واگذاري سهام ايران خودرو و سايپا مجددا مطرح شد به طوري كه سرانجام بلوك 18 درصدي سهام دو شركت خودرويي پايان فروردين ماه در هيات واگذاري مورد تصويب قرار گرفت و صف‌هاي خريد براي اين دو شركت نشكيل شد اما ديري نپاييد كه مجددا وزارت صنايع ساز مخالف زد و زمان واگذاري بلوكي اين دو شركت به دلايلي كه گفته شد تعهدات بين المللي است،به زمان نا معلومي موكول شد.

يك‌ماه بعد از منتفي شدن واگذاري سهام بلوكي ايران خودرو و سايپا، سازمان خصوصي سازي اعلام كرد كه وضعيت تعهدات اين شركت‌ها شفاف شده و اين سازمان قصد دارد كه سهام بلوكي دو خودرو ساز بزرگ كشور را طبق برنامه واگذار كند كه به‌نظر مي‌رسد سازمان خصوصي‌سازي‌ طي يك‌ماه به توافق جديدي با وزارت صنايع و سازمان گسترش و نوسازي دست يافته است!

بر اين اساس سازمان خصوصي سازي قصد دارد در روز 31 خرداد ماه، 18 درصد از سهام ايران خودرو معادل يك ميليارد و 134 ميليون سهم از سهام اين شركت را به قيمت تابلوي بورس در روز عرضه به اضافه 80 درصد به شرط آن كه از سه هزار ريال كمتر نباشد را به صورت 30 درصد نقد و اقساط چهار ساله واگذار كند.

در اين شركت سازمان گسترش 39 درصد، سرمايه گذاري تامين اجتماعي 8،76 درصد، سرمايه‌گذاري سمند 7،26 درصد، گروه صنعتي رنا 8،25 درصد، صندوق بازنشستگي كشوري 5،96 درصد و سايرين نيز 30،77 درصد سهامدارند.

طبق برنامه قرار است 18 درصد از سهام 37 درصدي شركت سايپا نيز در اول تير ماه واگذار شود؛ 18 درصد از سهام اين شركت معادل يك ميليارد و 872 ميليون سهم است كه به قيمت تابلوي بورس در روز عرضه به اضافه 50 درصد به شرط اينكه از سه هزار ريال كمتر نباشد به صورت 30 درصد نقد و اقساط چهار ماهه عرضه مي‌شود.

در اين شركت سازمان گسترش 38 درصد، سرمايه گذاري تامين اجتماعي 18 درصد، گروه بهمن 14 درصد، سرمايه‌گذاري رنا 9 درصد و سايرين نيز 21 درصد سهامدارند.

در آگهي اين دو شركت آمده است كه كارگزاران خريدار پيش از ورود سفارش خريد بايد سه درصد از ارزش پايه سهام آگهي شده را به عنوان سپرده شركت در بورس براي تضمين خريداران نقدا يا به صورت ضمانتنامه بانكي به حساب شركت سپرده گذاري مركزي واريز كنند.

چنانچه برنده مزايده ظرف 30 روز كاري نسبت به پرداخت ثمن نقدي معامله و ارائه اسناد تضميني اقدام نكنند،سپرده پس از كسورات قانوني به نفع سازمان خصوصي سازي ضبط مي شود.

* خريداران احتمالي سهام دو خودرو ساز بزرگ
بعد از مطرح شدن موضوع واگذاري سهام ايران خودرو و سايپا كه به نظر مي رسد اين بار قطعي است،آرايش جديدي براي خريد اين بلوك مهم در بازار سرمايه در حال شكل گيري است و خريداران متنوعي در حال رايزني براي تصاحب اين شركت‌ها هستند.

بر اين اساس از گروه بهمن به عنوان جدي ترين خريدار بلوك سايپا و يك شركت خصوصي به نام "كروز" به عنوان خريدار سهام ايران خودرو نام برده مي شود.

گروه بهمن از طريق شركت‌هاي زيرمجموعه‌اش 17 درصد از سهام سايپا و 10 درصد از سهام ايران‌خودرو را دارد و شركت سرمايه‌گذاري تامين اجتماعي نيز 13 درصد سهام سايپا و 10 درصد سهام ايران خودرو را در اختيار دارد.

همچنين با داغ شدن بازار خريداران بلوك ايران خودرو و سايپا موضوع ورود سرمايه گذاران خارجي نيز در بازار شنيده مي شود تا بتوانند با تصويب قانون جديد سرمايه گذاري خارجي در اين شركت‌ها سرمايه گذاري كنند.

از آنجا كه اين شركت‌ها جزو صنايع بزرگ خودروسازي مطرح هستند،طبيعتا بسياري از گروه ها علاقه مندند كه در كرسي هيات مديره اين شركت‌ها قرار بگيرند به اين ترتيب احتمال ائتلاف دو يا سه گروه براي تصاحب بلوك ايران خودرو و سايپا وجود دارد كه شنيده ها حاكي از آن است يكي از اين كنسرسيوم ها مهر اقتصاد ايرانيان، ساتا و قرارگاه خاتم خواهد بود، از سوي ديگر از سرمايه گذاري رنا و شستا نيز به عنوان خريدارن احتمالي اين دو شركت و ديگر كنسرسيوم شركت كننده ياد مي‌شود كه اين گروه‌ها در حال ائتلاف هستند تا روز عرضه وارد رقابت شوند.

به اين ترتيب با توجه به ورود چند كنسرسيوم براي خريد سهام دو خودروساز بزرگ كشور احتمال رقابت فشرده براي اين سهم و افزايش قيمت پايه سهام اين شركت‌ها تا 50 درصد پيش بيني مي‌شود كه بايد تا روز عرضه صبر كرد و ديد چه آينده اي براي سهام ايران خودرو و سايپا رقم مي خورد.