‌خبرهای جدید از کابینه رئیسی؛ فشار اصولگرایان و عدم تمایل رئیسی برای کار با جلیلی

شرق نوشت: به نظر می‌رسد که ابراهیم رئیسی برای حرکت در مسیر مخالفت با برجام از سوی بخشی از جریان اصولگرایی تحت فشار قرار خواهد گرفت؛ در‌حالی‌که خودش به‌نوعی از موافقت با ادامه‌دادن مسیر برجام سخن گفته و سخنگوی اسبق وزارت خارجه هم تأکید کرده که رئیسی درخصوص برجام ادامه مذاکرات و گفتگو را تأیید کرده است، اما روزنامه کیهان به‌تازگی خواستار اعلام مرگ برجام از سوی رئیسی شده بود.

درخواست کیهان از رئیسی با سخنان صریح او در مناظرات در حمایت از برجام فاصله معنی‌داری دارد. رئیسی گفته بود: ما به برجام که با ۹ بند رهبری آن را تأیید کردند، متعهدیم؛ اما برجام را شما نمی‌توانید اجرا کنید. برجام به یک دولت مقتدر نیاز دارد. آقایان اقتدار خارجی امتداد اقتدار داخلی است؛ مرغ و تخم‌مرغ و جوجه‌کشی مشکل این‌چنینی نمی‌تواند اقتدار ایجاد کند.

او گفته بود که برجام یک توافقی است که بر‌اساس مذاکرات به وجود آمده است و آنچه دولت در فرایندی که طی شده، با تمام اشکلاتی که دارد و رسانه‌های گروهی هم بار‌ها به این موضوع اشاره کرده‌اند، به وجود آمد؛ ولی این یک سند ملی است و باید به آن احترام بگذاریم. میرتاج‌الدینی، معاون امور مجلس احمدی‌نژاد و نماینده فعلی مجلس هم گفته که در دولت جدید، سیاست کلی نظام برای رفع تحریم‌ها تداوم پیدا می‌کند و فقط شیوه‌ها و رویکرد‌ها فرق می‌کند.

سیاست خارجی کشور در دولت جدید باید از موضع اقتدار مذاکره کند؛ زیرا مذاکره از موضع قدرت زودتر به نتیجه می‌رسد و می‌تواند به تحریم‌های غیرقانونی علیه کشورمان پایان دهد. محمود محمد، سخنگوی سابق وزارت خارجه، هم گفته است که اولویت‌های بیان‌شده در مصاحبه‌های رئیس‌جمهور منتخب، تعامل و همکاری در سطح جهانی با سازمان‌های بین‌المللی است؛ کما‌اینکه درخصوص برجام هم ایشان ادامه مذاکرات و گفتگو را تأیید کردند.

نکته جالب اینکه در همان مناظره‌ها هم این سخنان رئیسی درباره برجام چندان با استقبال خوب سعید جلیلی از مخالفان برجام روبه‌رو نشد.

شنیده‌ها حاکی از این است که رئیسی تمایلی به کار با سعید جلیلی ندارد. او را در سمت وزیر خارجه نپذیرفته و شنیده‌ها حاکی از قطعی‌شدن علی باقری‌کنی، از نزدیکان جلیلی، برای این سمت است؛ آن هم درحالی‌که به‌تازگی شنیده شده دو نماینده از تیم ابراهیم رئیسی به کمیته تطبیق متن نهایی توافق احتمالی ایران و گروه ۱+۴ اضافه شده‌اند و تعداد اعضای کمیته به هفت نفر رسیده است.

سید‌علی حسینی‌تاش، معاون راهبردی شورای عالی امنیت ملی و علی باقری، معاون سابق دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، از طرف رئیسی در جلسات این کمیته شرکت می‌کنند. زمانی که سعید جلیلی معاونت اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه را برعهده داشت، باقری‌کنی مدیرکل اروپای مرکزی و شمالی این معاونت بود و پس از سعید جلیلی مدتی به‌عنوان معاون اروپای وزیر امور خارجه فعالیت کرد و پس از حضور جلیلی در شورای عالی امنیت ملی علی باقری به‌عنوان معاون او منصوب شد. در جریان مذاکرات هسته‌ای در زمان جلیلی، باقری از مذاکره‌کنندگان ارشد ایران بود. رئیسی همچنین او را به‌عنوان رابط وزارت خارجه در دوران انتقال دولت جدید معرفی کرده است.

برخی اخبار حاکی از این بود که سعید جلیلی هم تمایل به کناره‌گیری به نفع رئیسی نداشته و با اصرار اصولگرایان مجبور به انصراف شده است. جلیلی سه روز پیش در پاسخ به این سؤال که چنانچه رئیس‌جمهور منتخب سمتی به شما پیشنهاد بدهند، خواهید پذیرفت، گفت: در هر زمینه‌ای کاری از دستمان بربیاید، به همه دوستان کمک خواهیم کرد.

به نظر می‌رسد که ابراهیم رئیسی تمایلی به سپردن کابینه به چهره‌های مشهور به داشتن سیاست‌های خاص و تند ندارد. عملکرد این چند‌روزه او در تماس با فعالان رسانه‌ای و سیاسی و مدیرکل‌های احزاب از جریان‌های مختلف و به‌ویژه اصلاح‌طلب و روزنامه‌نگاران منتقد در کسب نظرخواهی از آن‌ها در نحوه اداره دولت حاکی است که او حداقل در قدم نخست به‌دنبال ارائه یک چهره متعامل از خودش است. شیوه‌ای که البته از سوی جانشین او در قوه قضائیه هم گویا پی گرفته شده و برخی روزنامه‌نگاران یا فعالان رسانه‌ای اصلاح‌طلب از تماس مشابه از‌سوی دفتر محسنی‌اژه‌ای خبر داده‌اند.

احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار، احسان مازندرانی فعال رسانه‌ای، غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی و جواد امام دبیرکل مجمع ایثارگران، از‌جمله افرادی هستند که می‌گویند از دفتر رئیس‌جمهور منتخب با آن‌ها تماس گرفته شده و از آن‌ها نظر‌خواهی شده است. کرباسچی درباره ارزیابی‌اش از این اقدام دفتر ابراهیم رئیسی اذعان کرد: این اقدامات معمولا در اوایل دوره‌های ریاست‌جمهوری انجام می‌شود و جلساتی هم برگزار می‌کنند. امیدوار هستیم کار مفید و مؤثر و متداومی باشد.

مهم این است که پیشنهاد‌ها و انتقاد‌هایی که از ما دریافت می‌کنند، به آن ترتیب اثر دهند؛ یعنی تأثیرگذاری آن اهمیت دارد و اگر حالت تبلیغاتی نداشته باشد، کار مثبت و خوبی است.

جواد امام، دبیرکل مجمع ایثارگران، هم درباره تماس دفتر ابراهیم رئیسی با او گفت: بر‌اساس چیز‌هایی که شنیده‌ام، گویا با اکثر احزاب تماس گرفته‌اند. در این تماس جویای نظرات و پیشنهاد‌های ما شدند و گفتند اگر نقطه نظر خاصی داشتیم، به آن‌ها اطلاع دهیم. البته فعلا ما چیزی برای آن‌ها ارسال نکردیم، در کل تماس خیلی خاصی نبود.

او درباره این اقدام دفتر رئیسی اضافه کرد: اگرچه کار خوبی است؛ اما این را که این‌قدر رسانه‌ای شود، درک نمی‌کنم. ارزیابی مثبت یا منفی آن را باید به آینده موکول کرد و ببینیم آیا از این نظرات استفاده خواهد شد یا خیر. فعلا برای قضاوت زود است. وقتی نتیجه این اقدام را دیدیم، بعد می‌توانیم راجع به آن صحبت کنیم. الیاس حضرتی، دبیرکل حزب اعتماد ملی، نیز صبح پنجشنبه در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر اینکه آیا ازسوی دفتر ابراهیم رئیسی با او تماس گرفته‌اند یا خیر، گفت: نه فعلا با من تماسی گرفته نشده است.

شاید ازاین‌رو بوده که روزنامه کیهان ترجیح داده به رئیسی هشدار دهد که: «جناب آقای رئیس‌جمهور حال که بار دیگر جریان انقلابی در انتخابات پیروز شده، تجربه تاریخی صدر اسلام نشان می‌دهد که نباید جریان نفاق را دست‌کم گرفت. چه اینکه آنان بار دیگر فعال شده و از طریق نفوذ، معامله و اخلال وارد عمل خواهند شد؛ لذا شایسته است با هوشیاری تمام مراقب آنان باشیم تا حوادث تلخ صدر اسلام تکرار نشود...».