فرارو- یک تحلیلگر مسایل بین الملل معتقد است چین در روابطش با آمریکا و غرب، هر کجا که به مشکل بر میخورد از برگه ایران استفاده میکند. در واقع چین تا جایی از ایران حمایت میکند که منافعش اجازه میدهد.
احمد بخشایشی در گفتوگو با خبرنگار فرارو با اشاره روابط آمریکا با چین گفت: «روابط چین با آمریکا دارای چند مشکل اساسی است. اولین این مشکلات مربوط به موضوع همکاریهای نظامی آمریکا با تایوان میشود. دومین مشکل دیدارهای مقامات آمریکایی با دالایی لاما است.»
وی افزود: «مشکل بعدی دخالتهایی است که آمریکا در مسایل داخلی چین انجام میدهد و در نهایت فشارهایی که آمریکا درباره کسری موازنه بودجهاش نسبت به چین اعمال میکند، موجب بروز مشکل میشود. در این بین نباید اهمیت کره شمالی برای چین را فراموش کرد. چرا که چینیها به نسبت ایران، از کره شمالی حمایت بیشتری میکنند و حمایت آنها در این مورد ایدئولوژیکتر است.»
این تحلیلگر مسایل بین الملل درباره رفتارچین در برابر فشارهای آمریکا اظهار کرد: «در این شرایط طبیعی است که برابر خواستههای آمریکا چین هم باید مقداری امتیاز بگیرد. به نظر میرسد یکی از این امتیازات همکاریهای نظامی آمریکا با چین است. اگر ما به همکاری آمریکا با تایوان دقت کنیم متوجه میشویم که معنای همکاریهای نظامی آمریکا با تایوان حمایت از این کشور در برابر چین است. بنابراین وقتی وزیر دفاع آمریکا از احیای روابط نظامی آمریکا با چین سخن میگوید منظورش این است که مسئله تایوان زیاد هم برای ما مهم نیست. از طرف دیگر شاید بشود گفت که دلیل دیگر این حرکت آمریکا امتیاز دهی به چین است تا قطعنامه علیه ایران رای مثبت بیاورد.»
بخشایشی در پاسخ به این سوال که آیا همکاری چین و روسیه با غرب در مسئله ایران به معنای پیروزی آمریکا است یا نه، گفت: «همکاری کنونی چین و روسیه با غرب را نمیتوان این گونه در نظر گرفت که این دو کشورها برای همیشه با غربیها برسر مسئله ایران متحد شدهاند. چینیها خیلی متاثر از روسها هستند و وقتی مواضع روسها قدری تندتر میشود، چینیها هم مواضع مشابهی را اتخاذ میکنند. در ضمن چین موردی با مسئله ایران برخورد میکند.»
وی ادامه داد: «حتی اگر قطعنامه جدید تصویب شود به این معنی نیست که چین صد در صد با قطعنامه موافقت میکند. بلکه سعی خواهد کرد که متناسب با شرایط روز موضع بگیرد. در ضمن معلوم هم نیست که چینیها به مفاد قطعنامه مصوب پایبند بمانند. چنانچه به قطعنامههای قبلی هم پایبند نبودند و بخشی عمدهای از زیر پا گذاشتن قطعنامهها توسط چین و روسیه بوده است. بنابراین چین در صدد است با اتخاذ مواضعی همکاریهایش در پارس جنوبی را ادامه دهد و بدین منظور به دنبال این است تا بخشهای مربوط به تحریم انژری را ازقطعنامه مستثنا کند.»
این استاد دانشگاه درباره دلایل تمایل چین به سمت غرب گفت: «چینی ها تاکنون سه مرتبه به قطعنامههایی که آمریکا علیه ایران به تصویب رسانده رای مثبت دادهاند. با مقایسه نقش ایران و آمریکا برای چین معلوم میشود که وزن آمریکا برای چین سنگینتر است. پس طبیعی است چینیها همه منافعاش را فدای ایران نمیکنند. تاجایی که منافعشان اجازه میدهد از ایران حمایت میکنند.»
وی اضافه کرد: «چین روابطش را با آمریکا بررسی میکند وهر جا که احساس کرد ضعفی وجود دارد، این ضعف را از طریق ایران پر میکند. بنابراین چین و روسیه به دنبال منافع خودشان هستند و این بار هم منافعشان اقتضا میکند با غرب همراه شوند؛ به این دلیل که ایران به ترکیه و برزیل امتیاز داده است.»
بخشایشی همچنین در ادامه با اشاره به بیانیه اخیر آژانس گفت: «گزارش آقای آمانو برخلاف گزارشهای آقای البرادعی و حتی گزارش قبلیاش، فشار را بر ایران زیادتر کرد. در این بیانیه آمده است که ایران قطعنامههای شورای امنیت را رعایت نمیکند، غنی سازی را ادامه داده و مطالعات ادعایی را جواب نمیدهد و همکاریهای ایران زیاد جالب توجه نیست.»
وی افزود: «گزارش آمانو باعث تعجب تحلیل گران حوزه بین الملل شد. در این راستا معلوم است که این گزارش قرار است برای شورای حکام برود و احتمال قوی وجود دارد که قطعنامه تصویب میشود. اما برای تصویب آمریکا باید 9 رای داشته باشد که از این 9 رای در ابتدا به 5 رای اعضای دائم نیاز دارد که در این میان روسیه گفته است رفتار ایران در بحث هستهای قابل پیش بینی و شفاف نیست. در واقع آنها حسادت خودشان را نسبت ترکیه و برزیل نشان دادند. معنی این حرکت این است که روسیه به طور جدی طرف غرب را گرفته است.»