رئیسی در پی استفاده از اصلاح‌طلبان درکابینه؟

شرق نوشت: تماس‌های چند وقت اخیر دفتر سید‌ابراهیم رئیسی با برخی شخصیت‌های اصلاح‌طلب، این گزاره را به ذهن می‌رساند که قرار است دولت سیزدهم دست‌کم در تقابل با جبهه اصلاحات نباشد؛ موضوعی که در دولت‌های نهم و دهم شاهد نبودیم.

حالا برخی پا را فراتر گذاشته و می‌گویند این تماس‌ها شاید به معنای عزم رئیسی برای استفاده از نیرو‌های اصلاح‌طلب در دولتش باشد؛ چراکه خود او از پیش تا بعد از انتخابات، شعار دولت فراجناحی را سر داده و پر واضح است که دولت، فراجناحی نمی‌شود مگر آنکه ارکان آن صرفا از یک جبهه سیاسی برگزیده نشده باشند.

اما به نظر می‌رسد این حالت قدری خوشبینانه باشد و شاید رئیسی قصد دارد فقط دولتش را از تقابل‌ها و رویارویی‌ها برهاند و از سوی دیگر تا حد امکان از نظرات مختلف استفاده کند و می‌داند که بهره‌گیری از اصلاح‌طلبان برای او هزینه‌های سیاسی خاصی دارد؛ مشخصا آنکه او برآمده از اجماع سراسری همه اصولگرایان است و آن‌ها در دو انتخابات ۹۶ و ۱۴۰۰ همه سرمایه اجتماعی خود را به میدان آوردند و از قضا در تمام این سال‌ها هویت خود را در نفی اصلاح‌طلبان معرفی می‌کردند.

حالا اگر رئیسی بخواهد با اصلاح‌طلبان همکاری واقعی داشته باشد، حتما بخش‌هایی از اصولگرایان بر او خرده خواهند گرفت؛ کمااینکه یک روز بعد از تماس با برخی از اصلاح‌طلبان، روزنامه کیهان با زبانی نرم به رئیسی هشدار داد از برخی نیرو‌ها دوری کند.

علی‌محمد نمازی، از اعضای حزب کارگزاران سازندگی، باور دارد اصلا امکان حضور اصلاح‌طلبان در دولت رئیسی وجود ندارد. او در گفتگو با «ایلنا» گفته است: «در نظامی که کارکرد حزبی معنا ندارد، کابینه فراجناحی یعنی چه؟ این لغت‌ها فقط در کشور ما درست می‌شود. مگر هر حزب نیروی لایقی ندارد که از آن‌ها استفاده کند؟ به نظرم این‌ها شعار و وقت تلف‌کردن است. با این رویه که در پیش گرفته شده است، میلیون‌ها نیرو معرفی یا میلیون‌ها پیشنهاد بیان می‌شود؛ اصلا مگر می‌شود در زمانی که کمتر از ۴۰ روز به تشکیل کابینه مانده است، این‌ها را مطالعه و جمع‌بندی کرد؟

سؤال اصلی‌تر اینجاست افرادی که در جناح اصولگرا به آقای رئیسی کمک کردند، ایشان آن‌ها را لایق‌تر از نیرو‌های رقیب نمی‌دانند؟ به‌هیچ‌وجه امکان ندارد اصلاح‌طلبی در کابینه آقای رئیسی باشد و اگر هم چنین اتفاقی بیفتد، بهترین فرد مورد نیاز کشور آقای ظریف است که مذاکرات مهم وین را پیش می‌برد. اگر رئیسی آمد و ظریف را انتخاب کرد، آن‌وقت می‌گوییم کارشان درست است».

غلامرضا ظریفیان نیز در گفتگو با «نامه‌نیوز» می‌گوید: «واقعیت‌های سیاسی جامعه و البته تجربه زیسته نشان می‌دهد چنین تعامل‌هایی تداوم نمی‌یابد؛ زیرا وقتی دولتی سر کار می‌آید، جناح حامی او انتظاراتی دارد که باید به آن‌ها عمل شود. واقعیت این است که نگاه ملی به موضوعات در کشور ما ضعیف است. اکنون هیچ جناحی نمی‌تواند ادعا کند که مای اصلاح‌طلب یا مای اصولگرا می‌توانیم همه مشکلات را حل کنیم و اگر چنین نگاهی وجود داشته باشد، توهمی بیش نیست؛ بنابراین امروز نیاز داریم دولت از همه ظرفیت‌ها در همه جناح‌ها استفاده کند و از همه برنامه بگیرد؛ اما متأسفانه عرض کردم که چنین نگاهی به دلیل جناح‌بازی‌ها به انزوا می‌رود و همه چیز ایدئولوژیک و به حق و باطل تقسیم می‌شود.

من باور دارم آقای رئیسی حاضر نمی‌شود از اصلاح‌طلبان در دولتش استفاده کند و تعامل او با اصلاح‌طلبان در حد همین رایزنی‌ها باقی می‌ماند. اما اگر به فرض محال او اصلاح‌طلبی را وارد دولت کند، حتما اصولگرایان برنمی‌تابند و علیه آقای رئیسی و دولتش موضع می‌گیرند. از این‌سو، اصلاح‌طلبان به دلیل مبهم‌بودن فضای سیاسی به‌راحتی تن به همکاری همه‌جانبه با دولت آقای رئیسی نمی‌دهند و اگر به فرض درخواستی برای همکاری باشد، با تأمل با آن مواجه می‌شوند».

جواد آرین‌منش به‌عنوان یک فعال سیاسی اصولگرا نیز هم‌نظر با ظریفیان و نمازی اصلاح‌طلب است و به «مثلث‌آنلاین» می‌گوید: «چند تماس با اصلاح‌طلبان از سوی دفتر آقای رئیسی به این معنا نیست که او تمایل داشته باشد از نیرو‌های اصلاح‌طلب در کابینه‌اش استفاده کند. اینکه گروهی شروع کرده‌اند و گمانه‌زنی‌های خود را مطرح می‌کنند که این یا آن شخصیت اصلاح‌طلب هم در کابینه حضور خواهد داشت، خلاف واقع است و تا اینجای کار نه خود آقای رئیسی و نه اعضای ستادش به‌هیچ‌وجه نگفته‌اند بنای استفاده از اصلاح‌طلبان در کابینه را دارند. البته آقای رئیسی بنای شایسته‌سالاری دارد و می‌خواهد از افراد توانمند استفاده کند، اما حتما می‌تواند افراد شایسته را از میان طیف‌های گسترده اصولگرایی انتخاب کند....

به‌جز دولت آقای هاشمی که ترکیبی از اصلاح‌طلبان، اصولگرایان و معتدلین فعلی را در خود داشت، هیچ دولت دیگری به معنای واقعی فراجناحی نبوده است و حالا هم من تصور نمی‌کنم دولت سیزدهم به معنای دقیق کلمه چنین شود. به‌هر‌حال واقعیت این است که هر دولتی بر اساس سلایق خودش شکل می‌گیرد.

اگر آقای رئیسی بتواند دولتی فراجناحی تشکیل دهد، به دلیل گستردگی‌اش خوب است، اما این مشکل هم وجود دارد که وزرا با یکدیگر ناهماهنگ می‌شوند». باید دید با همه این نظرها، سید‌ابراهیم رئیسی چه تصمیمی می‌گیرد و دولت فراجناحی‌اش در حد چند تماس و رایزنی باقی می‌ماند یا در‌نهایت در کابینه‌اش از اصلاح‌طلبان بهره می‌گیرد؟