انتظارات نافرجام در بازار دلار

عده زیادی از معامله‌گران تصور می‌کردند که قیمت دلار در ابتدای هفته جاری اصلاح شود. از نگاه آنها، دلار در تعطیلات کرونا به واسطه ایجاد جو هیجانی توسط نوسان‌گیران بالای هزار تومان رشد کرده بود، در نتیجه انتظار داشتند که با آغاز فعالیت صرافی‌های بانکی و بازارساز در هفته جاری، میزان فروش‌ها در بازار بیشتر شود و قیمت دلار از مرز ۲۷ هزار تومانی عقب‌نشینی کند. با این حال، چنین اتفاقی رخ نداد و دلار به روند افزایشی خود، البته با آرامش بیشتری ادامه داد.

به گزارش دنیای اقتصاد، اسکناس آمریکایی که روز یکشنبه تا محدوده ۲۷ هزار و ۴۰۰ تومان پیشروی کرده بود، روز دوشنبه توانست ۲۰۰ تومان رشد دیگر را به ثبت برساند و به بهای ۲۷ هزار و ۶۰۰ تومان برسد. به گفته فعالان، جو کلی حاکم بر بازار در روز دوشنبه افزایشی بود و بیشتر متقاضیان با احتیاط اقدام به خرید ارز می‌کردند. به باور برخی فعالان، معامله‌گران آماده بودند که با تقویت سمت عرضه ارز به سرعت از بازار خارج شوند. البته برخی معامله‌گران عنوان می‌کردند همچنان در انتظار اصلاح قیمت دلار هستند و تنها در صورتی وارد بازار خواهند شد که اسکناس آمریکایی با قدرت از محدوده ۲۷ هزار و ۷۰۰ تومانی عبور کند.

تاثیر دو عامل در رشد دلار

یکی از متغیرهایی که در روز دوشنبه به رشد قیمت در بازار دلار کمک کرد، افزایش تقاضای حواله‌ای بود. دیروز حواله درهم نه تنها توانست خود را بالای محدوده ۷ هزار و ۵۰۰ تومانی تثبیت کند که تا محدوده ۷ هزار و ۵۲۰ تومان پیشروی کرد. رشد نرخ حواله درهم جو انتظاری را در بازار ارز داخلی تحت تاثیر قرار داد و موجب شد فعالیت خریداران بازار بیشتر شود. در کنار این، دیروز ارزش دلار در شهرهای مرزی نیز روند افزایشی داشت. از یکسو گفته می‌شد که قیمت دلار در هرات افغانستان تقویت شده است و از سوی دیگر، فعالان از بالا رفتن ارزش اسکناس آمریکایی در سلیمانیه عراق خبر می‌دادند.

به باور بازیگران باتجربه بازار ارز، تقویت ارزش دلار در شهرهای همسایه مانند سیگنال افزایشی به بازار داخلی عمل می‌کند، چرا که این پیام را به معامله‌گران انتقال می‌دهد که ممکن است ارز از بازار ارزان‌تر تهران و مشهد به سوی شهرهای مرزی انتقال پیدا کند.

ابهام درباره آینده بازار

برخی فعالان باور دارند، دلیل اصلی رشد قیمت دلار، ابهامی است که در بازار در دوران انتقال دولت وجود دارد. معامله‌گران تصویر روشنی ندارند که دولت سیزدهم قرار است به چه شکل وضعیت بازار ارز را مدیریت کند. در کنار این، وضعیت مذاکرات هسته‌ای برای معامله‌گران به روشنی مشخص نیست. آنها از اخبار روزهای اخیر این‌گونه برداشت کرده‌اند که کار لغو تحریم‌ها بسیار دشوار خواهد بود و قرار نیست که مذاکرات به راحتی به سرانجام خاصی برسد. به باور برخی فعالان در صورتی که اخبار امیدوارکننده‌ای از مذاکرات هسته‌ای منتشر شود، به سرعت فروشندگان بیشتری در بازار پیدا خواهند شد و قیمت دلار در جهت کاهشی قرار خواهد گرفت. درباره اثر ناامنی‌های افغانستان نیز برخی کارشناسان اعتقاد دارند که بزرگ‌نمایی‌هایی صورت گرفته است و به مرور اثر هیجانی افغانستان بر بازار ارز داخلی کاهش پیدا خواهد کرد. به عنوان مثال، مسعود دانشمند عنوان کرده است که تاثیر جو روانی روی کار آمدن طالبان بر افزایش نرخ دلار در ایران زیاد نیست. چراکه طالبان قبلا از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ هم روی کار بود و به‌طور کلی اقتصاد افغانستان آن‌قدر بزرگ نیست که تاثیر آن بر اقتصاد ایران بزرگ و شگرف باشد.

عضو اتاق بازرگانی ایران در پاسخ به سوالی پیرامون اینکه نقش تحولات افغانستان و روی کار آمدن طالبان بر نرخ ارز چیست، گفت: افغانستان مرز خود را با ایران باز کرده است. پیش‌بینی من این است که حجم مبادله مرزی یا دست‌کم ترانزیت کالا از طریق مرز ایران و افغانستان به نسبت قبل از ظهور طالبان بیشتر خواهد شد. چرا که طالبان مرز خود را به روی کالاهای هندی بسته است. این موضوع بخش عمده‌ای از تجار و بازرگانان کشورهای عربی و جنوب خلیج فارس را وادار می‌کند تا از طریق چابهار کالاهای خود را وارد ایران کنند. بنابراین توسعه ترانزیت کالا از طریق مرزهای ایران به افغانستان باعث افزایش حجم تبادل می‌شود. بخش زیادی از معاملات در مرز افغانستان به شکل نقدی است و به تبع این موضوعات حجم دلار بیشتری از طریق هرات وارد ایران می‌شود.