برجام و FATF دو سنگ بزرگ پیش روی دیپلماسی و اقتصاد

علی‌اکبر فرازی؛ به دلیل ماهیت روابط بین‌الملل بدون تردید در هر دوره‌ای، وزرای امورخارجه از بدو شروع به کارشان با مسائل فوری و ضروری مواجهند که در کنار فعالیت‌های طبیعی و روزمره دستگاه سیاست خارجی، نیازمند توجه ویژه و تدابیر جدی هستند.

در این دوره، مساله‌ای که در بلندمدت مهم‌ترین عامل کند شدن تحرک ما در دیپلماسی بوده در حال حاضر فقط مساله برجام است، اولویت اصلی و تنها اولویت وزیر خارجه جدید، حل مساله برجام است. مراد من از حل مساله برجام، رسیدن به اصل منافع ملی در این توافق بین‌المللی است، چگونگی رسیدن به این هدف، مساله‌ای است که دستگاه دیپلماسی باید برای آن تدبیر بیندیشد و قطعا به خوبی از چگونگی رسیدن به این هدف آگاه هستند.

وقتی از حل مسائل مرتبط با اجرای تعهدات طرف‌های برجام سخن می‌گویم، به این دلیل است که همه مسائل مرتبط با سیاست خارجی ما به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم درگیر حل مساله سیاست خارجی است.

خروج امریکا از برجام و توقف اجرای تعهدات این کشور، سنگ بزرگی در مقابل ماست که جلوی حرکت ما را گرفته است و مادامی که این سنگ را از مسیر برنداریم، ادامه مسیر برای ما بسیار دشوار خواهد شد.

طبیعی است برای حل این مساله ضرورتی ندارد ما خودمان را نیازمند دیگران نشان بدهیم، بلکه با درنظر داشتن سه اصل مهم عزت، حکمت و مصلحت باید دنبال حل مساله برجام برویم. متاسفانه مساله عدم اجرای تعهدات مرتبط با برجام، وقت و انرژی زیادی از ما گرفته است.

به تصور من، دولت‌های غربی که مدعی حل فوری مساله برجام هستند، اتفاقا از روی خصومت بدشان نمی‌آید که ما این مساله را همچنان حل نشده باقی بگذاریم؛ چراکه تمامی روند حرکت‌های ما در توسعه مناسبات اقتصادی، دیپلماسی اقتصادی، توسعه روابط حتی با همسایگان و حضور قوی ما در مجامع بین‌المللی به حل این مساله گره خورده است.

ما الان حتی برای مراودات ساده تجاری و بازرگانی با کشور‌های همسایه، به رغم حسن‌نیت، عزم و اراده جدی طرفین برای تعامل، باز هم با مشکل جدی مواجه هستیم؛ حداقل مشکلی که وجود دارد این است که همواره کشور‌های طرف تعامل ما می‌گویند که ما ممکن است به خاطر همکاری با شما مجبور به پاسخگویی با طرف‌های ثالث باشیم و گرفتار تحریم شویم. نخستین وظیفه وزارت خارجه در شرایط فعلی حل مساله برجام است.

در کنار مساله برجام، موضوع خروج از فهرست کشور‌های پرریسک کارگروه اقدام مالی (FATF) است. مساله تصویب قوانین مرتبط با FATF هم باعث شده است که ما از مبادلات مالی گسترده و تعامل‌های بانکی بین‌المللی محروم شویم. اگر با حل مساله اجرای تعهدات طرف‌های غربی در برجام، دارایی‌های ما در خارج از کشور آزاد شود و ما قرار باشد از این دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاری در داخل استفاده کنیم، قطعا نیازمند راه‌های سالم برای مبادلات بانکی و اعتباری هستیم که یکی از این راه‌ها عضویت در FATF است.

مادامی که ایران در فهرست کشور‌های پرریسک قرار داشته باشد، کماکان نهاد‌های مالی و بانک‌های بین‌المللی برای عدم همکاری با ما بهانه دارند و این عدم همکاری یا دشوار شدن همکاری‌های دوجانبه، باعث هرزروی انرژی و سرمایه ما می‌شود. در نتیجه من معتقدم که فوری‌ترین مساله پیش روی وزیر امورخارجه دولت سیزدهم، حل مساله برجام و همزمان یا بلافاصله بعد از آن، حل مساله عضویت ما در FATF است تا بتوان با فراغ‌بال به مسائل دیگر پرداخت.

در اولویت بعدی، می‌توان بحث بهبود مناسبات با همسایگان را نیز مطرح کرد، دشمنان ما با دامن زدن به ایران‌هراسی توانسته‌اند بسیاری از کشور‌هایی را که بالقوه دوست و شریک ما هستند، از ایران دور کرده تا در عوض رابطه آن‌ها را با اسراییل تنظیم کنند. ما باید سلاح ایران‌هراسی را از دست دشمنان ایران بگیریم و مناسبات حسنه‌ای را که همیشه برنامه سیاست خارجی کشورمان بوده است به همسایگان یادآوری کرده و عملا در جهت حل مشکلات فی‌مابین اقدام کنیم.

منبع: روزنامه اعتماد