دو تن از کارشناسان بین المللی ایرانی تبار در آمریکا با نگارش مقالهای مشترک که در وب سایت نشریه «فارن پالیسی» منتشر شده به دولت بایدن نسبت به افزودن موضوعات منطقهای به مذاکرات احیای برجام هشدار داده و تاکید کردهاند مسایل منطقهای مذاکرات احیای برجام را منحرف کرده و شانس موفقیت احیای توافق هستهای با ایران را از بین خواهد برد.
به گزارش عصرایران، «ولی نصر» استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه «جان هاپکینز» آمریکا و «سید حسین موسویان» دیپلمات سابق ایرانی (عضو تیم مذاکره کنتنده هسته ای) و کارشناس امنیت و سیاست هستهای خاورمیانه در برنامه علوم و امنیت جهانی دانشگاه پرینستون آمریکا، با نگارش مقالهای مشترک در «فارن پالیسی» نسبت به تلفیق موضوعات منطقهای با مذاکرات هستهای معطوف به احیای برجام به دولت آمریکا هشدار داده اند.
آنها نوشتند: «یکی از موانع موجود (در مذاکرات احیای برجام)، مطرح شدن مذاکره در مورد نقش ایران درمنطقه درقالب مذاکرات هستهای ایران و ۶ قدرت جهانی است. آمریکا و ایران باید راهی پیدا کنند که جدالشان درمورد امنیت خاورمیانه، تهدیدی برای پیشرفتهای حاصله در مذاکرات هستهای نباشد، چون به نتیجه رساندن مذاکرات هستهای به اندازه کافی فرایند پیچیدهای است.»
آنها هشدار دادند: «اصرار آمریکا در افزودن موضوعات منطقهای مانند نقش ایران درسوریه و عراق و یمن و امنیت دریانوردی خلیج فارس، به مذاکرات هسته ای، این ریسک را دارد کهعدم موفقیت درمذاکرات هسته ای، موجبعدم موفقیت گفتگوهای منطقهای نیز بشود.
در وضعیت کنونی، موضوعات منطقهای موجب کُند شدن پیشرفت مذاکرات هستهای شده است و درصورتی که مذاکرات هستهای شکست بخورد، شرایط امنیتی منطقه وخیمتر خواهد شد.»
آنها تاکید کردند: «اگر بایدن واقعا خواستار پرهیز از جنگهای پرهزینه جدید درخاورمیانه است، باید روش کنونی را تغییر داده، موانع موجود برسر راه مذاکرات هستهای را بردارد و به امنیت منطقه کمک کند، بویژه درشرایطی که آمریکا بدنبال کاهش تعهداتش درمنطقه است، نباید دو موضوع هستهای و منطقه را به هم گره بزند بلکه بهتر است این دو موضوع بطورجداگانه مدنظر باشد.»
نصر و موسویان در ادامه نوشتند: «ایران ادعاهای مخالفان برجام درمورد گسترش سیاستهای تهاجمی درمنطقه بعد از برجام، را رد کرده است و تمایلی هم به مذاکره درمورد موضوعاتی ندارد که روی میزمذاکرات هستهای نبوده است. ایران معتقد است طرح موضوعات منطقهای بعنوان بخشی از مذاکرات هسته ای، حاصل فشارهای دشمنان برجام برای نابودی برجام است؛ لذا شرط اضافه شدن موضوعات منطقهای به مذاکرات برجام مفید نخواهد بود، چون ایران به آمریکا بیاعتماد است.
رهبر عالی ایران اخیرا با مذاکرات منطقهای بعنوان پیش شرط بازگشت آمریکا به برجام، مخالفت کرده و این درخواست آمریکا را بهانهای برای فرار از تعهدات برجامی دانستند. ایشان تا کید کرد که اجازه دخالت خارجی در موضوعات مربوط به امنیت ملی ایران را نخواهد داد.
ایران این درک را داشته که علاوه برحل موضوع هسته ای، باید به موضوعات منطقه هم پرداخت، اما نه بعنوان شرط بازگشت آمریکا به برجام و نه ازطریق مذاکره با آمریکا. بلکه ایران میخواهد مسائل منطقه را مستقیما با خود کشورهای منطقه مذاکره کند. دراین راستا، ایران قبلا به دبیر کل سازمان ملل هم پیشنهاد داده که درقالب قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل، به این پروسه ورود کند تا گفتگوهای منطقهای درجهت حل بحرانهای منطقه، زیر چتر سازمان ملل بین خود کشورهای منطقه صورت گیرد.
با چنین رویکردی بود که «حسن روحانی» رئیس جمهور وقت ایران، با پیشنهاد طرح صلح هرمز، کشورهای حوزه خلیج فارس را به گفتگو برای امنیت دعوت کرد و درماههای آخر دولت خود نیز مذاکرات با عربستان ا در بغداد آغاز کرد.
ایران و عربستان سه دورمذاکره کردهاند و درمورد آتش بس در یمن و بهبود روابط دوجانبه گفتگو کردند و هردو طرف این مذاکرات را مفید دانستند. در واقع این مذاکرات، زمینه کنفرانس امنیت منطقه در بغداد با حضور تعدادی از سران و وزیران خارجه کشورها را فراهم آورد. درپایان کنفرانس مذکور هم اعلام شد که ایران و عربستان دور چهارم مذاکرات را برگزار خواهند کرد.»
در ادامه این مقاله آمده: «عربستان نیازمند تشویق و حمایت نظامی آمریکاست، اما این نباید به معنی مداخله آمریکا درگفتگوهای مستقیم ایران و عربستان باشد. متحدان آمریکا درمنطقه هم متوجه شدهاند که بایدن قادرنیست نقش منطقهای را درقالب مذاکرات برجامی انجام دهد، ضمن اینکه شکننده بودن مذاکرات برجام هم به این معنی است که هیچ ابتکاری برای گفتگو درمورد نقش موثر ایران درمنطقه وجود ندارد. به همین دلیل این بار متحدان عرب آمریکا درمنطقه گفتگوی منطقهای با ایران را قبل از توافق جدید قدرتهای جهانی با ایران درمورد برجام، آغاز کردند. ضمن اینکه آنها به حمایت آمریکا از ابتکار خودشان درمورد گفتگوی منطقهای با ایران و تضمین امنیتشان احتیاج دارند.
آمریکا بر این باور است که (احیای) برجام امتیازی برای ایران است بنابراین ایران هم باید متقابلا درمورد مسائل منطقهای انعطاف به خرجداده و به آمریکا امتیاز بدهد. اما این ممکن نیست، چون ایران خط قرمز خود را زیر پا نخواهد گذاشت. آمریکا نباید توقعات خود درمورد نقش منطقهای ایران را بعنوان پیش شرط بازگشت به برجام، مطرح کند بلکه باید حتی با برداشتن تحریمهای بیشتر، مشوقهای لازم را به ایران بدهد تا ایران با کشورهای همسایه خود درمورد مسائل منطقه گفتگو کند.»