به پایگاه سری سیا در افغانستان خوش آمدید

نظامیان آمریکایی قبل از خروج شتاب‌زده خود از افغانستان، تمام تجهیزات مهم‌ترین پایگاه سیا در این کشور با نام پایگاه «عقاب» را تخریب کردند تا مورد استفاده شبه‌نظامیان طالبان قرار نگیرد که امروز دوباره بر افغانستان حاکم شده‌اند و در سال‌های گذشته به‌عنوان تروریست در این پایگاه مورد بازجویی قرار می‌گرفتند.

اخیرا طالبان اجازه داد تا خبرنگاران از این پایگاه تخریب‌شده بازدید کنند. تمام خودرو‌ها در این پایگاه سوزانده شده‌اند تا قابل شناسایی نباشند، تجهیزات مهم اطلاعاتی هم برای جلوگیری از استفاده طالبان به‌طور کامل تخریب شده‌اند. گفته می‌شود نیرو‌های ایالات متحده برای منهدم‌کردن پایگاه عقاب از سیستم تخریب کنترل‌شده استفاده کردند.

این پایگاه در واقع در یک کارخانه آجرسازی قدیمی راه‌اندازی شده بود و از این مکان برای آموزش نیرو‌های ضدتروریسم سازمان‌های اطلاعاتی افغانستان استفاده می‌شد. نیرو‌های مستقر در پایگاه عقاب از معدود نیرو‌هایی بودند که در زمانی که دولت افغانستان مسیر فروپاشی را آغاز کرده بود، همچنان به نبرد با شورشیان ادامه می‌دادند.

پایگاه عقاب در سال ۲۰۰۲ و پس از مرگ «گل رحمان» یکی از مظنونان عضویت در گروه‌های تروریستی خبرساز شد. این زندانی سیا در سال ۲۰۰۲ بر اثر «هیپوترمی» درگذشت؛ او را نیمه‌برهنه به دیوار بستند و شب را در دمای یخبندان رها کردند. مرگ او باعث شد تا اولین دستورالعمل‌های رسمی سیا در مورد بازجویی تحت سازوکار جدید شکنجه، برای اعضای این نهاد جاسوسی منتشر شود. در گزارشی که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد هم سیا اعلام کرد این شکنجه‌ها نتوانسته به اندازه‌ای که انتظار می‌رفت در تأمین امنیت ایالات متحده تأثیرگذار باشد.

این پایگاه به مدت دو دهه به‌عنوان پایگاهی محرمانه فعالیت کرده و تنها در عکس‌های ماهواره‌ای قابل مشاهده است و افرادی که در این پایگاه در بازداشت بودند، می‌توانند نسبت به وجود آن شهادت دهند. پس از فروپاشی حکومت افغانستان، نیرو‌های ویژه طالبان کنترل این مرکز را در دست گرفته‌اند و اخیرا یکی از محوطه‌ها را به‌طور محدود برای بازدید خبرنگاران بازگشایی کردند.

ملاحسنین، فرمانده یگان ۳۱۳ نخبگان شبه‌نظامیان افراطی طالبان با اشاره به ردیف اتوبوس‌ها، خودرو‌های شخصی و خودرو‌های نظامی سوخته‌شده در این پایگاه به گاردین گفت: «ما می‌خواهیم نشان دهیم چگونه آن‌ها تمام این چیز‌هایی را که می‌توانست برای ساختن کشور ما مورد استفاده قرار گیرد، هدر دادند».

به گفته ملاحسنین افرادی که در این پایگاه شکنجه شدند شهادت‌طلبانی هستند که به پایگاه‌های مهم آمریکا و حکومت افغانستان حمله می‌کردند. نکته طعنه‌آمیز اینکه اکنون همین شبه‌نظامیان که زمانی به‌عنوان تروریست در پایگاه عقاب مورد بازجویی قرار می‌گرفتند، کنترل افغانستان را در دست دارند.

این مقام ارشد طالبان می‌گوید: «یک گردان بسیار بزرگ در این پایگاه فعالیت خواهد کرد و مسئول امنیت مکان‌های مهم خواهد بود. آن‌ها به‌زودی گسترش یافته و سازماندهی بیشتری خواهند داشت و هر زمان که نیاز باشد، وارد عمل خواهند شد. آن‌ها همیشه آماده فداکاری برای افغانستان و دفاع از مردم این کشور هستند».

با توجه به اینکه قرار است از پایگاه سیا برای آموزش نظامی شبه‌نظامیان طالبان هم استفاده شود، بنابراین این بازدید مختصر خبرنگاران از محوطه آن احتمالا آخرین بازدید غیرنظامیان از این پایگاه خواهد بود. در آن سو هم مایک مولروی، افسر سابق سیا که در افغانستان خدمت کرده است، با ستایش از نیرو‌های آمریکایی که در این پایگاه فعالیت کردند، گفت: «آن‌ها یک واحد استثنائی بودند. یکی از اصلی‌ترین ابزار‌های دولت افغانستان در ۲۰ سال گذشته برای دور نگه‌داشتن طالبان محسوب می‌شدند. آن‌ها بخشی از آخرین افرادی بودند که با تروریست‌ها جنگیدند و تلفات سنگینی را نیز متحمل شدند».

ساکنان محلی اطلاع چندانی از وجود این پایگاه نداشتند؛ زیرا اطراف آن را دیوار‌هایی به ارتفاع بیش از سه متر پوشانده بود و یک دروازه فلزی ضخیم داشت که به‌سرعت باز و بسته می‌شد تا وسایل نقلیه وارد شوند. در نزدیکی این پایگاه سری هم یگان‌های شبه‌نظامی نزدیک محل یک زندان مخروبه به نام «گودال نمک» قرار داشتند که یکی از ترسناک‌ترین گروه‌های شبه‌نظامی در افغانستان به شمار می‌آمدند و خبر‌هایی درباره سوءاستفاده و کشتار کودکان و غیرنظامیان به دست اعضای این گروه منتشر شده بود. با این حال طالبان در واکنش به گزارش‌های مربوط به این گروه شبه‌نظامی گفته است هیچ اطلاعی از فعالیت‌های این گروه ندارند.

تحقیقات ماهواره‌ای نیویورک‌تایمز نشان می‌دهد از بهار امسال و قبل از خروج نیرو‌های آمریکایی از افغانستان، روند پاکسازی و تخلیه این پایگاه آغاز شده بود و در این مدت تعدادی از ساختمان‌های داخل این بخش از مجموعه تحت نظر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به‌طور کامل تخریب و با زمین هم‌سطح شده بود.