«ایران درودی» امروز نمرد!

ایران درودی امروز نمرد! او هیچوقت نمی‌میرد؛ فقط به نور پیوست و با این پیوند، نقاشی جدیدی را برایمان خلق کرد.

بگذارید اتفاق تلخ امروز را مثل خود او ببینیم و با همین نگاه مرور کنیم زندگی و اندیشه‌های زنی هنرمند را که ۸۵ سال مقاوم در برابر دشواری‌های زندگی ایستاد، یک دم ناامید نشد و هر لحظه از «نور» و «امید» گفت. او هرگز از رنگ سیاه در نقاشی هایش استفاده نکرد.

«ایران باید زنده بماند!» (اشاره به آخرین جمله هنرمند پس از مرخص شدن از بیمارستان) و البته که می‌ماند. او هنوز هم کار‌های ناتمام بسیاری دارد که باید انجام دهد. از راه اندازی موزه تا نقاشی‌هایی که هرگز نکشید. در این روزگار تلخ کرونا و سال‌های پایانی عمر، خصوصا از زمانی که ناامید از راه اندازی موزه‌ای بود که سال‌ها آرزوی راه اندازی اش را داشت، درودی تا جان در بدن داشت، یک لحظه هم قلمو را کنار نگذاشت و روی بوم‌های سفید نقاشی کرد. می‌گفت، «به جای مجوز موزه، مجوز ورود به عرش را گرفته‌ام!»

امشب او شاید برای خودش یک نقاشی دیگر بکشد. شبی که مادرش را به خاک سپرد هم همین کار را کرد. «آری، من شبی که مادرم را به خاک سپردم، پشت سه پایه نقاشی‌ام قرار گرفتم و تا صبح نقاشی کردم. این، سوگواری من و ادای احترام برای مادری بود که با تمام عشق و وجودم دوستش می‌داشتم. من درد جدایی از مادرم را با نقاشی تقسیم کردم و در لایه‌های ضخیم رنگ‌ها گنجاندم. در باور من نخست باید واقعیت مرگ را پذیرفت تا درد جدایی را تاب آورد.»

ایران درودی در کودکی/عکس ایسنتاگرام هنرمند

دلیل مرگش در صبح پاییزی هفتم آبان ماه ۱۴۰۰ ایست قلبی به ایسنا اعلام شد، اما ... واقعیت این است که ایران درودی از همان سه ماه قبل که به ویروس کرونا مبتلا شد، دیگر سرپا نشد. در همان روز‌های شهریور ماه که تولد ۸۵ سالگی اش را جشن می‌گرفتند، او در خانه و بعد‌ها در بیمارستان با این ویروس مهلک دست و پنجه نرم می‌کرد و امیدوارانه در فکر بازگشت بود. چنانکه پس از مرخص شدن از بیمارستان با همان کلام قاطع و امیدوارانه همیشگی اش نوشت، «توانستم بار دیگر مرگ را شکست دهم.»

با چنین مختصاتی از یک زن هنرمند و عاشق، نمی‌توان تصور کرد که از زندگی و دشواری هایش خسته بود، شاید عشق به نور، در نهایت او را به این پیوند راضی کرد و به نور هم پیوست.

هدف اصلی اش چه در نقاشی و چه در زندگی رسیدن به «نور» بود؛ می‌گفت: «نور در همه جا حضور دارد. مهم این است که ما آن را در کجا جست‌وجو می‌کنیم یا در کجا می‌یابیم؟» این نوع نگاه درودی برخاسته از عرفان ما بود. او به مرحله‌ای از زندگی رسیده بود که می‌دانست هیچ نمی‌داند!

درودی حتی زمانی که به بیماری سرطان مبتلا شد از آن به عنوان معجزه زندگی اش یاد کرد؛ معجزه‌ای که به او زنده بودن را یادآوری و هر ثانیه از زندگی‌اش را لبریز از عشق کرد.

او به خانواده‌ای مرفه تعلق داشت، تحصیلاتش را در بهترین دانشگاه‌های دنیا گذرانده و سپس به «ایران»، بازگشته بود. به نامش افتخار می‌کرد، چون یادآور کشورش بود؛ کشوری که تا آخرین لحظه به آن عشق می‌ورزید و اصلا به ایران بازگشته بود تا در خاک ایران بمیرد؛ «در طول زندگی‌ام بار‌ها ثابت کرده‌ام که تا چه اندازه ایران‌زمین، تاریخ پرشکوه آن و هموطنانم را دوست دارم. من عاشق به دنیا آمدم و عشقم به ایران و تاریخ پرشکوه آن را همواره صادقانه ابراز کرده‌ام.»

و در جایی دیگر گفته بود: «اسم من ایران است و با انتخاب این نام وظیفه بزرگی را به من محول کرده‌اند. به عنوان یک ایرانی، عشقم را با ملت ایران تقسیم می‌کنم و آن چیزی را که از هنر و آفرینش می‌دانم، به هموطنانم می‌گویم.»

بر این باور بود که اگر در کشوری مثل فرانسه به دنیا می‌آمد، قطعا این آدم نمی‌شد. ۶۰ سال در فرانسه زندگی کرده بود، اما همچنان یکی از افتخارات زندگی‌اش را به دنیا آمدن در ایران می‌دانست.

«ثروت» برای ایران درودی مأمنی برای پناه بردن به خوشی‌های زندگی و دوری از معنویات نبود. او راز موفقیتش را در چند کلام به اختصار چنین تعریف کرده بود، «پدربزرگم یکی از ثروتمندترین مردان ایران بود و زمانی که من ۱۴ساله بودم او ورشکست شد و خودکشی کرد. این مسئله نگاه من به مسائل مالی را مشخص کرد و فهمیدم که ثروت اقتدار و توانایی می‌آورد، اما بدبختی زیادی هم می‌آورد. آدم‌ها از ابزاری به نام ثروت برای خود یک جهنم می‌سازند. وقتی شما نگاه خود را به ثروت متعادل کنید، زندگی خود را به تعادل می‌رسانید.»

بانوی هنرمند ایران زمین تا آخرین روز‌های عمر نگران مردم کشورش بود. برای او تنهایی، ضرروتی بود که خلق نقاشی هایش را رقم می‌زد. اصلا در تنهایی بود که به خلسه می‌رفت و نقاشی می‌کشید و می‌نوشت. با این همه این بار در روزگار تنهایی اش سخت دل‌نگران یکایک هموطنانش بود؛ نگران پرستاران و پزشکانی که جان بر کف به کمک بیماران کرونایی شتافتند یا کسانی که در گرانی سرسام‌آور مجبور بودند برای به دست آوردن لقمه نانی از منزل خارج شوند.

با این همه نگاهش به کرونا هم از جنس دیگری بود؛ «این ویروس کوچک درس بزرگی به ما داد تا بدانیم ما انسان‌های این کره زمین چه در کوتاه‌ترین فاصله یا در دورترین، به هم پیوسته‌ایم.»

ایران درّودی خودش را از خوشبخت‌ترین انسان‌ها می‌دانست و از هر لحظه‌ی زندگی‌اش لذت می‌برد. وقتی وارد آتلیه‌ی نقاشی می‌شد دنیا و مسائل مربوط به آن را پشت در می‌گذاشت و وارد جهان دیگری می‌شد که با جهان ماورا و باورهایش سروکار داشت. ایمانش آنقدر زیاد بود که از هیچ چیز در زندگی نمی‌ترسید، حتی از مرگ. پیش بینی می‌کرد، «مرگِ باشکوهی» خواهد داشت و درباره آن چنین می‌گفت: «باشکوه زندگی کردم، عاشقانه دیدم و از مشکلات زندگی گذشتم. من برای همه لحظاتم لذت بردم و قدر زندگی را لحظه به لحظه می‌دانم. در این سن تا ۶ صبح نقاشی می‌کنم و همچنان می‌نویسم و از شما هم خواهش می‌کنم همانند من زندگی را پر از عشق و امید ببینید.»

 ایران درودی، هنرمند باسابقه کشورمان امروز ـ جمعه ـ هفتم آبان ماه ۱۴۰۰ پس از تحمل سه ماه بیماری و مبارزه، در سن ۸۵ سالگی به دلیل ایست قلبی در بیمارستان درگذشت.