امید‌ها برای حصول توافق هسته‌ای کم‌تر شده است

با آماده شدن دولت تازه ایران بری اولین مذاکرات هسته‌ای بین المللی پس از پایان کار دولت روحانی نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر آن که بازگشت به برجام امکان‌پذیر نخواهد بود.

روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی با ابراز ناامیدی نسبت به احیای برجام می‌نویسد: «در ۲۰ ماه گذشته عوامل اطلاعاتی اسرائیل دانشمند ارشد هسته‌ای ایران را ترور کرده و انفجار‌های بزرگی را در تاسیسات هسته‌ای و موشکی ایران انجام داده‌اند به این امید که سانتریفیوژ‌های سوخت هسته‌ای ایران را از کار بیندازند. با این وجود، مقام‌های اطلاعاتی امریکایی و بازرسان بین المللی می‌گویند ایران به سرعت تجهیزات خود را تعمیر و نصب کرده است و اغلب با نصب دستگاه‌های تازه‌تر می‌تواند اورانیوم را با سرعتی بسیار سریع‌تر از قبل غنی‌سازی کند.

یکی از مقام‌های امریکایی از این اقدام ایران به عنوان «بازسازی بهتر از قبل» تاسیسات آن کشور یاد کرده است. مقام‌های امریکایی به همتایان اسرائیلی خود هشدار داده‌اند که حملات مکرر به تاسیسات هسته‌ای ایران ممکن است از نظر تاکتیکی رضایت بخش باشد، اما این حملات در نهایت نتیجه معکوس دارند و باعث تقویت بازسازی سریع برنامه هسته‌ای ایران شده اند.

در نشست پیش روی هسته‌ای مقام‌های امریکایی در شهر محل برگزاری آن حضور خواهند داشت، اما نه در اتاق چرا که ایران پس از خروج امریکا از برجام با فرمان ترامپ حاضر به ملاقات با امریکایی‌ها نیست. به نظر نمی‌رسد بازگشت به برجام امکان‌پذیر باشد. این که» علی باقری کنی «مذاکره کننده ارشد هسته‌ای تازه ایران از مذاکرات آتی به عنوان مذاکرات هسته‌ای یاد نمی‌کند نشانه تغییر رویکرد ایران است.

او از مذاکره به عنوان مذاکره‌ای برای رفع تحریم‌های غیر قانونی و غیر انسانی یاد کرده است. ایران بر لزوم لغو تحریم‌ها و ارائه تضمین از سوی امریکا درباره‌عدم تکرار تجربه ترامپ در مورد خروج از برجام پافشاری می‌کند. مقام‌های دولت بایدن، اما می‌گویند آن دولت هرگز چنین تضمینی را ارائه نخواهد کرد.

خرید زمان شاید در زمان فعلی گزینه‌ای ممکن باشد. بسیاری از مشاوران بایدن تردید دارند که اعمال تحریم‌های تازه علیه مقام‌های عالی ایران و یا بخش نظامی و نفتی آن کشور در کنار تحریم‌ها دوره ترامپ برای تحت فشار قرار دادن ایران به منظور تغییر رویکرد موثر باشد. مقام‌های امریکایی و اسرائیلی اشاره می‌کند که ایرانیان پس از حملات سایبری سیستم‌های دفاعی خود را بهبود بخشیده اند».

این روزنامه در ادامه می‌افزاید: «در ابتدای به قدرت رسیدن رئیسی مقام‌های امریکایی امیدوار بودند او از توافقی که در آن تغییرات جزئی ایجاد شود و لغو اکثر تحریم‌های غرب را به دنبال داشته باشد استقبال کند. با این وجود، آنان دچار خطای محاسباتی شدند و امیرعبداللهیان وزیر خارجه تازه ایران گفته که آن کشور علاقمند به انجام نوع مذاکرات مفصل مشابه دولت روحانی نیست.

یک مشاور سیاست خارجی نزدیک به دولت ایران می‌گوید: «برای ایران مطلقا ناممکن است سطح امتیازی که دولت روحانی به امریکا داد را تکرار کند. ما قرار نیست همه کارت های‌مان را بدهیم و بعد منتظر واکنش امریکایی‌ها و اروپایی‌ها باشیم. آیا آنان به توافق متعهد هستند یا خیر. این پرسش اساسی است».