در خط مقدم جبهه تنش اوکراین با روسیه چه می‌گذرد؟

فرارو- برای «میشا نوویتسکی» این پرسش که آیا روسیه به اوکراین حمله خواهد کرد یا خیر صرفا بحثی نظری نیست. دشمن تنها در ۵۰ متری در پشت یک تخته بتنی قرار گرفته است. گهگاه صدا‌هایی به زبان روسی به طرز وحشتناکی در سرزمین زمستانی از لابلای درختان تنیده در مرز اوکراین شنیده می‌شوند.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، نوویتسکی یک ستوان ارشد در ارتش اوکراین است که از جبهه شرقی اروپا با روسیه صحبت می‌کند. او به خبرنگار «گاردین» می‌گوید: «وقتی آنان اجاق‌های خود را روشن می‌کنند می‌توانید دود را مشاهده کنید. آنان هر روز به سمت ما تیراندازی می‌کنند».

درگیری بین کی یف و جدایی طلبان طرفدار روسیه نزدیک به هشت سال است که ادامه دارد. پژواکی که یادآور جنگ جهانی اول است. هر دو طرف در امتداد یک مرز با خط تماس ثابت ۴۰۲ کیلومتری قرار می‌گیرند که در سراسر منطقه دونباس اوکراین وجود دارد.

سنگر‌های گل آلود، پست‌های فرماندهی مستحکم و ساختمان‌هایی وجود دارند که بر اثر شلیک گلوله سوراخ و در هم شکسته شده اند. نوویتسکی از یک ساختمان که پیش‌تر کارخانه نساجی بوده دفاع می‌کند کارخانه‌ای که اکنون ویرانه‌ای شبح‌آلود و بدون سقف است. روی دیوار یک نفر یادآوری مفیدی را نوشته است: «تو خواهی مرد».

همه ساکت هستند. صبح روز پنجشنبه سربازان اوکراینی در حال حرکت به سمت موقعیتی نزدیک خط مقدم مشرف بر شهر دونتسک بودند. جدایی طلبان در فرودگاه ویران شده آن شهر در امتداد محلی که زمانی باند پرواز بود مستقر هستند. صدای گلوله بلند شد گلوله تک تیراندازها. سربازان سرعت خود را افزایش دادند. یک قرقاول در مزرعه‌ای زرد رنگ دیده می‌شود که با علامت قرمز هشدار دهنده درباره وجود مین و مهمات منفجر نشده مشخص شده است. سیم‌های فلزی قدیمی پست را به خاکریزی با سنگر و نردبان متصل می‌سازند.

دیپلماسی هفته اخیر یادآور دوران گذشته است. «ولادیمیر پوتین» از تحقیر کردن اوکراین ابایی ندارد و این موضوع را پنهان نمی‌کند. به نظر او اوکراین یک کشور با حاکمیت فرعی است کم‌تر از یک کشور، چرا که از دید او بیش‌تر مناطق اوکراین حوزه نفوذ و کنترل امپراتوری روسیه بوده‌اند و این وضعیت باید احیا شود. پوتین در سال ۲۰۱۴ میلادی شبه جزیره کریمه اوکراین را اشغال کرد و نیرو‌های نیابتی جدایی طلب را در دونتسک و لوهانسک در همسایگی روسیه مستقر کرد. هدف بعدی پوتین به طرز نگران کننده‌ای نامشخص است.

پائیز امسال مسکو نیرو‌ها و تسلیحات سنگین را در سراسر مرز‌های اوکراین مستقر کرده است. تصاویر ماهواره‌ای حدود ۱۷۵ هزار سرباز روس را نشان می‌دهند. ایالات متحده و متحدان‌اش با مشاهده این تصاویر وحشت زده شده اند. هنوز مشخص نیست که آیا این یک تاکتیک مذاکره است یا یک تهاجم واقعی.

جو بایدن روز سه شنبه از طریق تماس ویدئویی دو ساعت با پوتین صحبت کرد. رئیس جمهوری امریکا بر تعهد خود نسبت به حمایت از تمامیت ارضی اوکراین تاکید کرد. او، اما حاضر نشد به پوتین آن چه را که او می‌خواست ارائه دهد: تضمینی آهنین مبنی بر آن که کی یف هرگز به ناتو نخواهد پیوست.

بایدن روز پنجشنبه «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین و کمدین پیشین را در جریان مذاکرات‌اش با همتای روس خود قرار داد. کشور‌های شرق اروپا نگران هستند. آنان می‌ترسند که امریکا در حال آماده شدن برای انطباق دادن خود با دغدغه‌های امنیتی کرملین باشد و در نتیجه به مسکو در ازای حل مشکل پاداش و امتیاز دهد.

این که چرا پوتین لحظه کنونی را برای تشدید تنش انتخاب کرده یک راز است. برخی معتقدند او متوجه شده که اوکراین به طور اجتناب ناپذیری از مدار مسکو دور می‌شود. نوویتسکی به نوبه خود ادعای اخیر پوتین که در مقاله‌ای نوشته بود که اوکراین و روسیه «یک ملت واحد» هستند را رد می‌کند.

او می‌گوید: «روسیه در دوره شوروی سابق گیر کرده است. اوکراین در مسیر دیگری به سمت غرب و اروپا حرکت می‌کند. ما یک ملت مستقل هستیم. روسیه و اوکراین یک ملت نیستند بلکه سیاه و سفید هستند».

«الکسی رزنیکوف» وزیر دفاع اوکراین که اوایل این هفته از خط مقدم محل استقرار نوویتسکی بازدید کرد پیش بینی کرده در صورت حمله مسکو هر دو طرف تلفات زیادی خواهند دید و قتل عامی خونین رخ خواهد داد. هیچ کس نمی‌داند آیا تانک‌های پوتین در اینجا در منظره‌ای از زمین‌های سیاه روسیه، دودکش‌های فراوان و کلیسا‌های ارتدکس با گنبد‌های طلایی درخشان پیش روی خواهند کرد یا خیر.

شاید درگیری موجود با ماهیتی قدیمی به نظر برسد، اما یک جنگ قرن بیست و یکمی است. ستوان «الکساندر تیموشوک» می‌گوید: «ما تسلیحات بهتری در مقایسه با گذشته داریم».

او به «گاردین» می‌گوید: «اکنون دوربین‌های نظارتی می‌توانند هر حرکت یا نفوذی را تشخیص دهند». اوکراین اخیرا برای اولین بار از پهپاد‌های ساخت ترکیه برای منفجر کردن تجهیزات ساخت روسیه استفاده کرده است.

به طرز متناقضی کسانی که در خط قدم اوکراین مشغول خدمت هستند می‌گویند از تهدید تهاجم نگران نیستند. آنان مدعی هستند که ارتش کی یف قوی تر، باتجربه‌تر و مجهزتر از هشت سال پیش است زمانی که تحت آتش بار روسیه تقریبا مچاله شده بود.

به گفته ویتالی باراباش شهردار آودیوکا، روسیه اگر بخواهد سرزمین‌های بیش‌تری را در اوکراین اشغال کند خود را به زودی درگیر یک جنگ پارتیزانی خواهد دید. او تخمین زده که در آن صورت حدود ۳۰۰ هزار سرباز اوکراینی اسلحه را بر خواهند داشت و علیه روسیه خواهند جنگید. این در حالی است که در سال ۲۰۱۴ میلادی زمانی که برخی از داوطلبان میهن پرست اوکراینی جنگیدند و جان باختند کارکنان فناوری اطلاعات از کی یف بودند و تجربه نظامی نداشتند.

او می‌گوید: «ما پیش‌تر خون‌های زیادی را در جبهه و در میدان مرکزی کی یف داده ایم. جایی که معترضان ضد دولتی در سال ۲۰۱۴ میلادی» ویکتور یانوکوویچ «طرفدار روسیه را برکنار کردند. ما به روسیه باز نخواهیم گشت. هیچ کس نمی‌خواهد برده پوتین باشد».

با این وجود، تلفات غیر نظامی در جریان درگیری‌ها با روسیه زیاد بوده اند. ویلا‌هایی که زمانی دلپذیر بودند همگی ویران شده اند. در غیاب انسان ها، طبیعت آن منطقه شاهد افزایش کلاغ هاست. «ماریلا لپیلووا» معلم سابق می‌گوید نسل جوان بیش‌تر طرفدار اوکراین است. او می‌گوید از زمان آغاز جنگ ویژگی آودیوکا تغییر کرده است.

دونباس زمانی دارای جمعیتی اکثرا روس زبان بود. او می‌گوید اکنون تغییر جهت به سوی استفاده از زبان اوکراینی در مدارس و مغازه‌ها صورت گرفته است و کودکان از شش یا هفت سالگی در کلاس، زبان اوکراینی را یاد می‌گیرند.

لیپلووا می‌گوید در زمستان ۲۰۱۴ میلادی مجبور به ترک شهر شد چرا که گلوله باران زندگی در آنجا را غیر ممکن کرده بود. او می‌گوید: «هیچ قدرتی وجود نداشت. خانه ما آسیب دید و هدف تیراندازی قرار گرفت. دختر ۱۰ساله‌ام خیلی ترسیده بود. تقریبا همه رفتند». درگیری‌ها بار دیگر در سال ۲۰۱۷ میلادی از سر گرفته شدند. از آن زمان برخی از اعضای جمعیت محلی با بازسازی آپارتمان‌ها و سرمایه‌گذاری تازه بازگشته اند.

مانند بسیاری دیگر از اهالی آن شهر او بستگانی دارد که در دونتسک منطقه تحت محاصره طرفدار روسیه معروف به جمهوری خلق دونتسک زندگی می‌کنند. او دیگر نمی‌تواند به آنان سر بزند، اما با آنان تلفنی صحبت می‌کند. او می‌گوید: «ما از سیاست دوری می‌کنیم و در مورد فرزندان‌مان صحبت می‌کنیم. مردم می‌توانند به هر چیزی عادت کنند».

این در حالی است که پیش از این ساکنان آودیوکا برای رفتن به رستوران یا سینما یا حمایت از تیم فوتبال معروف شهر (شاختار دونتسک) که در دونباس بازی می‌کرد از دونتسک بازدید می‌کردند. نزدیک‌ترین شعبه مک دانلد در آن ناحیه اکنون در ۳۰۵ کیلومتری در شهر خارکیف واقع شده است.

لیپلووا می‌گوید دلش برای زندگی فرهنگی در شهر بزرگ و موزه آن به ویژه مجموعه نقاشی‌های هلندی و مجسمه‌های یونانی تنگ شده است. او می‌گوید: «این شهر جوانی من است. تلاش مسکو برای ادعا‌های منطقه‌ای، اما مردم را به سمت پذیرش بیش‌تر هویت اوکراینی سوق داده است».

در خط مقدم فرودگاه تیراندازی از نقاط کور افزایش می‌یابد. سرگرد «سرگئی کوزاچوک» فرمانده تیپ محلی می‌گوید افرادش برای هر چیزی که طرف روسی ممکن است به سوی آنان پرتاب کند آماده هستند. او می‌گوید سربازان تحت فرمان‌اش از توافق آتش بس مینسک که در سال ۲۰۱۵ میلادی توسط کی یف تحت فشار شدید روسیه امضا شد پیروی کردند و این توافق استفاده از تسلیحات سنگین را ممنوع کرده است.

با این وجود، علیرغم تحریک طرف مقابل، اوکراین پاسخی نداده است. او در پاسخ به این پرسش که اگر روزی با پوتین رو در رو شود چه می‌کند؟ لحظه‌ای فکر می‌کند و با لبخند می‌گوید: «با مشت به گوش‌اش می‌کوبم».

منبع: گاردین