بررسی طرح‌های بنزینی روی میز دولت

عضو اتاق بازرگانی گفت: در «طرح وان» سعید جلیلی هر فرد می‌تواند یک لیتر بنزین تخصیص‌یافته به خود را به مصرف رسانده و یا آن را بفروشد، کسی هم که بیش از یک لیتر مصرف می‌کند از کسانی که فاقد خودرو هستند خریداری کند، از این مسیر مردم می‌توانند بنزین خود را به قیمت بیش از سهمیه‌ای و با نرخ مثلا ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان بفروشند و از مابه‌التفاوت آن سود ببرند.

حمید حسینی در گفتگو با ایلنا، در ارزیابی طرح‌های جدید برای تغییر در نحوه توزیع بنزین اظهار داشت: دو سال گذشته در خصوص توزیع سوخت و یارانه‌ای که دولت در این رابطه تخصیص می‌دهد چند طرح در مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شد، هدف این است که اولا تقاضا مدیریت شود، دوم قاچاق را کنترل کنند و سوم اینکه از این طریق، یارانه‌ها عادلانه توزیع شود.

وی ادامه داد: اکنون بنزین سوبسیدی بیشتر شامل افرادی می‌شود که خودروی بیشتری دارند و کسانی که خودرو ندارند عملا استفاده‌ای از این یارانه ندارند.

وی افزود: چندین طرح در خصوص نحوه توزیع بنزین مطرح شد، یکی طرح وان «سعید جلیلی» است که واحد انرژی تعریف شده و بنزین به جای خودرو به فرد اختصاص پیدا کند، به این ترتیب که به هر فرد روزانه یک لیتر بنزین تخصیص داده شود و میزان بیشتری به خودرو‌های عمومی داده شود، هر فرد می‌تواند یک لیتر بنزین تخصیص‌یافته به خود را به مصرف رسانده و یا آن را بفروشد، کسی هم که بیش از یک لیتر مصرف می‌کند از کسانی که فاقد خودرو هستند خریداری کند، از این مسیر مردم می‌توانند بنزین خود را به قیمت بیش از سهمیه‌ای و با نرخ مثلا ۱۰ تا ۱۲ هزار تومان بفروشند و از مابه‌التفاوت آن سود ببرند. مثلا یک خانواده ۵ نفره می‌تواند از این محل روزانه ۴۰ هزار تومان یارانه دریافت کند، این طرح در ظاهر عادلانه است، دولت قیمت بنزین را افزایش نداده و از سوی دیگر می‌تواند جلوی قاچاق را بگیرد، چون بنزین مازادی در بازار وجود ندارد، اما فعلا کسی نمی‌داند تبعات این طرح چه خواهد بود؟ زیرا افرادی که بنزین مازاد را بفروشند چگونه می‌توانند آن را تجمیع و واگذار کنند؟ نحوه فروش چگونه است؟ برای تخصیص این سهمیه چه کارتی قرار است تعریف شود؟ و آثار آن بر حمل و نقل چیست؟

عضو اتاق بازرگانی گفت: فرهنگ ایرانی صد سال عادت کرده نفت و بنزین را با قیمت ثابت خریداری کند، این طرح باعث می‌شود قیمت در شهر‌ها و پمپ‌بنزین‌های مختلف، متفاوت باشد، در مناطق محروم ممکن است قیمت پایین‌تر باشد و در مناطق مرفه بالاتر؛ بنابراین بعید است که مورد استقبال قرار گیرد، زیرا اقشار متوسط جامعه به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند، برای کسانی که از مسیر حمل و نقل و مسافرکسی شغل دوم دارند به شدت هزینه‌بر خواهد بود، ضمن اینکه هزینه حمل و نقل عمومی را افزایش می‌دهد.

وی بیان داشت: طرح دیگر کارت سبز انرژی بود که قبلا مطرح شد به این ترتیب که کارت به افراد داده می‌شد که می‌توانستند آن را به مصرف رسانده و یا به دیگران واگذار کنند، در دولت روحانی بنا بود به طور آزمایشی در قشم اجرا کنند، اما با وجود اینکه تصویب شد، به دلیل اتفاقات آبان ۹۸ اجرا نشد.

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: این طرح به این ترتیب بود که مجموعه یارانه‌ای که شامل یک خانوار می‌شود در کارت واریز شده و از محل این کارت می‌توانست هزینه آب، برق و بنزین را پرداخت کند و از این نظر فشاری هم بر دولت وارد نمی‌شد.

حسینی گفت: طرح دیگر مجمع تشخیص این بود که قیمت تغییر نکند، اما اگر مصرف بنزین و گازوئیل از حدی بالاتر رفت روزانه نرخ‌ها افزایش پیدا کند، یعنی نرخ بنزین ۳ هزار تومان تعیین شود و اگر مصرف از ۷۵ میلیون لیتر بالاتر برود روز به روز قیمت افزایش پیدا کند تا مصرف کنترل شود و هر زمان مصرف کم شود قیمت‌ها به نرخ اولیه برگردد، یعنی بنزین قیمت ثابتی نداشت و در واقع نرخ‌ها برای کنترل مصرف شناور بود.

وی طرح وان را هرچند در صورت موفقیت آمیز بودن به صورت پایلوت و آزمایشی قابل تداوم ندانست و افزود: به اعتقاد بنده طرح سوم و همان اعمال افزایش قیمت در صورت افزایش مصرف می‌تواند جذاب باشد و تقاضا را در بازار کنترل کند.