یک رپر دهه هفتادی: رپری شغل دوم ماست!

فرهیختگان نوشت: خسرو یکی از رپر‌های جوان و متولد دهه هفتاد است که در دبیرستان دبیری می‌کند و رپ‌خوانی، تنها فعالیت او نیست.

رپ‌خوانی غلامرضا نیکخواه در قسمت آخر «جوکر» و بعد از آن انتشار مجزایش به‌صورت یک قطعه موزیک‌ویدئویی، واکنش‌هایی را به‌همراه داشت. واکنش‌هایی که بیشتر آن را تمسخر رپ دانستند و باز هم بحث درخصوص بی‌توجهی به این سبک موسیقی داغ‌تر شد.

عده‌ای البته مخالف این بی‌توجهی هستند و دلیل‌شان هم سه تیتراژ تلویزیونی در سبک رپ است که از شبکه‌های تلویزیونی پخش شده. «متهم گریخت»، «ترش و شیرین» و «دوپینگ» سه مجموعه تلویزیونی بودند که در تیتراژ آن‌ها به سبک رپ خوانده شد و جالب‌تر اینکه پای دو هنرپیشه در این تیتراژ‌ها درمیان بود.

رضا عطاران در دو سریال اول و محمد بحرانی در دوپینگ، رپ خواندند و البته به جز این آخری، تکرار آن دوتای اول معمولا در سال‌های اخیر بدون تیتراژ پخش می‌شود.

با خسرو یکی از رپر‌های جوان دهه هفتادی درباره وضعیت اقتصادی رپر‌ها و مهاجرت آن‌ها و وضعیت فعلی این سبک موسیقی هم‌صحبت شدیم.

بیشتر رپر‌های ما از ایران رفته‌اند، انگار امکان کار در ایران وجود ندارد، نه از لحاظ مالی و نه از لحاظ حمایتی! یعنی باید بپذیریم که اوضاع تا این اندازه خراب است؟

در این عرصه بچه‌هایی که کار می‌کنند، اکثرا به‌عنوان یک شغل به آن نگاه نمی‌کنند. یعنی ارتزاقی از این عرصه ندارند که بگوییم همانند خواننده‌های پاپ یا در زمینه‌های دیگری فعالیت می‌کنند، درآمدی دارند یا کنسرتی برگزار کنند.

اکثر بچه‌های نسل چهار رپ فارسی (دهه ۷۰) که می‌شناسم، در کنار این فعالیت، شغل دیگری برای کسب درآمد دارند، مثلا خودم دبیر دبیرستان هستم. شغل اول من و بیشتر دوستان، رپری نیست.

اکثرا کسانی که این کار را انجام می‌دهند برای علاقه است. یکی پرستار است و الان کنار پرستاری، رپری می‌کند. از شغل رپری نمی‌توان ارتزاق کرد.

واقعا امکان درآمدزایی ندارد؟

خیر، بستگی دارد در چه زمینه‌ای کار کنید، در میهمانی‌ها کسی رپ اجتماعی یا اعتراض سیاسی یا سبک زندگی که همه درباره درد و ناله و... است، گوش نمی‌کند.

مثل این است که در میهمانی بگویید محفل حافظ داشته باشیم یا اشعار خیام را گوش دهیم. جز گریه چیزی از آن میهمانی درنمی‌آید.

دقیقا موضوع رپ در میهمانی‌ها اینچنین است. کسانی که پرچمدار این امر هستند، یا معروف هستند، یا از ایران رفته‌اند و اگر در ایران فعالیت می‌کنند از محل دیگری ارتزاق می‌کنند.

از سوی ارشاد یا مراکز موسیقی نیز حمایت نمی‌شوید؟

خیر، حمایت که نمی‌شود هیچ حتی چوب لای چرخ فعالیت بچه‌ها گذاشته می‌شود و حتی بچه‌ها دستگیر می‌شوند. اگر پای خود را در این عرصه از گلیم درازتر کنید، برخورد می‌شود.

منظور محدودیت‌های سیاسی است یا اصطلاحات جنسی؟

با مدل فعالیت‌های جنسی برخوردی نمی‌شود، الان گروه‌های مختلف معروفی هستند که درباره مواد مخدر و... می‌خوانند. ارشاد با این افراد کاری ندارد، ولی کافی است از استعاره، تشبیه یا ارائه‌هایی که در لفافه حرف را بیان می‌کند، استفاده نکنید و مستقیم حرف خود را بیان کنید آن‌وقت ۱۰۰درصد اتفاقات بدی می‌افتد.

شعر‌ها را خود رپر‌ها می‌گویند یا شاعر دارند؟

عموما رپر‌ها آثاری که خلق می‌کنند از خودشان است. به‌عبارتی از صفر تا صد با خود اوست، اگر شعری باشد خودش می‌نویسد، اگر آهنگسازی متناسب بلد باشد خودش انجام می‌دهد، این هنری است که از کف خیابان و دل جامعه بیرون می‌آید.

خودت هم شعر می‌گویی؟

بله، من شعرهایم را خودم می‌گویم. البته افرادی هستند که شعر رپی می‌نویسند و می‌فروشند.

اطلاعاتی از قیمت ترانه‌های رپ داری؟

قیمت ندارم، ولی فکر می‌کنم ناچیز باشد. هر شعری شاید یک‌میلیون یا کمتر. چون من خودم شعر‌های آثارم را می‌نویسم دنبال این نرفتم و قیمت ندارم. کم‌لطفی در این زمینه همیشه وجود دارد. نگاه‌ها در این زمینه افراطی است.

مشکل موسیقی رپ سیاسی خواندن است. یعنی اگر با استعاره بخوانید کاری ندارند؟

الان هم کاری ندارند. اگر جلسه‌ای در کافی‌شاپ یا مکان دیگری برگزار شود، آن هم به‌دلیل اینکه آسایش مردم سلب شده می‌آیند و بچه‌ها را جمع می‌کنند، ولی فعالیت ادامه دارد.

بچه‌هایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، در این مسیر کار می‌کنند و کسی مساله‌ای در این حوزه ندارد مگر اینکه اذیت کنیم که طبیعی است در هر کشوری برخورد می‌شود.

درمجموع داستان این است که یک موسیقی مدرن در جامعه خشک و سنتی اجرا می‌شود و طبیعی است قدری جنبه‌های مثبت دیده نشود و فقط جنبه‌های منفی آن را ببینند.

بستر‌های ارتباطی شما با مخاطبان‌تان از چه راه‌هایی است؟

من فقط اینستاگرام و برخی مواقع توئیتر را استفاده می‌کنم، ولی اکثر بچه‌ها و کسانی که معروف شدند در یوتیوب فعالیت دارند و یوتیوبر شدند که کار‌ها ویو بخورد و کار‌های آن‌ها نیز تبلیغ می‌شود و کسب درآمدی دارند.

اکثر کار‌ها این‌طور دیده می‌شود. کسانی که مفهومی‌تر کار می‌کنند و مبتذل بودن را ندارند در توئیتر فعالیت دارند.