نگاهی به فیلم سینمایی «مرد بازنده»؛ جدیدترین ساخته محمد حسین مهدویان

فراروـ محمد حسین مهدویان با جدیدترین ساخته خود به نام مرد بازنده به چهلمین جشنواره فیلم فجر آمده است. مهدویان فیلمنامه مرد بازنده را با همکاری حسین حسنی و ابراهیم امینی نوشته است و امیر بنان و کامران حجازی فر به صورت مشترک تهیه کنندگی آن را برعهده دارند. جواد عزتی و رعنا آزادی‌ور نقش‌های اصلی مرد بازنده را بر عهده دارند و بابک کریمی، آناهیتا درگاهی، مهدی زمین پرداز، امیرحسین هاشمی، شبنم قربانی و سجاد بابایی از دیگر بازیگران این فیلم هستند.

در خلاصه داستان این فیلم آمده است:

احمد خسروی مسئول رسیدگی به پرونده‌ای مشکوک به قتل می‌شود و در این روند به سرنخ‌هایی دست می‌یابد و ماجرا‌های غیر منتظره‌ای برای او اتفاق می‌افتد که زندگی خصوصی‌اش را نیز دچار مخاطراتی می‌کند...

 

جواد عزتی، بازیگر نقش اول مرد بازنده در نشست خبری پس از اکران این فیلم در مصاحبه با خبرنگاران درباره نقش خود گفته است:
«هر نقشی سختی‌های خاص خود را دارد و صرف اینکه کاراکتر سن بالایی داشته باشد، نقش را سخت‌تر نمی‌کند. درونیات کاراکتر است که نقش را برای اجرا سخت می‌کند و احمد خسروی از این منظر نقش سختی بود. از نظر شخصیت‌پردازی باید بگویم نزدیک دو سال است که آقای مهدویان این ایده را در ذهنشان پرورش داده بودند و درباره آن با من صحبت کردند. وقتی دقیقه نود به من پیشنهاد این نقش را دادند، من غافل‌گیر شدم. این کارکتر در ذهن ایشان ذره ذره پرورش داده شده بود و من را به این نقش نزدیک کرده بودند تا جایی که انگار نیمی از راه را رفته بودیم.»

 

محمد حسین مهدویان پیش از اکران فیلم درباره ساخته جدید خود گفت:
«همیشه بعد از تماشای هر کدام از فیلم‌هایم حس می‌کردم که بعضی از جزئیات همان نیست که دلم می‌خواهد. حتی در مقبول‌ترین و تحسین شده‌ترین فیلم‌هایم باز هم چیزی در درون من ناقص باقی می‌ماند. این‌بار، اما به طور ملموسی ماجرا برایم متفاوت است. نمی‌دانم واکنش‌ها به «مرد بازنده» چه خواهد بود؛ اما نگرانش نیستم. مهم این است که این‌بار من راضی‌ام و تماشای فیلم قانع‌ام می‌کند.»

علی بحرینی
«اگر قرار باشد اثر جدید محمد حسین مهدویان را با یکی از فیلم‌های قبلی‌اش هم‌ردیف بدانیم، باید بدون معطلی و اتلاف وقت مرد بازنده را از خانواده لاتاری بدانیم. این‌بار هم مهدویان روی فردیت کاراکتر اصلی‌اش حساب می‌کند و او را در مسیر قیام تک نفره قرار می‌دهد. مهدویان شخصیت اصلی مرد بازنده را بسیار دوست دارد، همان‌طور که در لاتاری هم دلبسته کاراکتر جذاب موسی بود. اما در مرد بازنده کارگردان علاقه‌اش به احمد خسروی را عقلانی‌تر کرده است. مرد بازنده عاقلانه‌ترین فیلم محمد حسین مهدویان است و قصه‌ای کلاسیک دارد که من ترجیح می‌دهم آن را پلیسی بدانم نه جنایی.»

 

آراد فرشچی
«مرد بازنده نئوآر پلیسی خوب و بازگشت نسبتا قابل توجه مهدویان به فرم و ژانر مورد علاقه‌اش است. فیلم یک جواد عزتی خوب دارد که در نقش احمد خسروی، پلیس ۶۰ ساله‌ای که می‌خواهد با قواعد خودش زندگی کند، می‌درخشد و تعدادی بازیگر مکمل و فرعی قابل قبول دارد. کار هادی بهروز (فیلم‌بردار ثابت آثار مهدویان) قابل ستایش است. فیلم از نظر فضای بصری با آن باران‌های شدیدش بیننده را به یاد «هفت» دیوید فینچر می‌اندازد. مرد بازنده داستان پلیسی خوبی دارد؛ اما برخی از صحنه‌ها و شخصیت‌ها اضافه هستند و زمان طولانی فیلم با وجود اینکه خسته کننده نیست، به کلیت فیلم آسیب می‌زند و درنهایت ریتم خوب فیلم آن را سرپا نگه می‌دارد.»

 

فاطمه ترکاشوند
«فیلم مرد بازنده خصوصا در تدوین و صداگذاری و حتی فیلمنامه خیلی شتاب زده است. امیدوارم با تدوین بهتر در اکران عمومی مشکلات برطرف شود؛ چون شمایلی که مهدویان از قهرمان آرمان‌گرای ضد سیستم ساخته است، ارزشش را دارد.»

 

حسین جوانی
«مرد بازنده با معرفی هوشمندانه شخصیت اصلی و موقعیت جنایی پیچیده‌ای که در مقابلش قرار گرفته است، آغازی امیدوار کننده دارد. اما هرچه به جلو می‌رویم، همه چیز ساده و توخالی می‌شود. گره‌های داستانی قابل پیش بینی و رفتار شخصیت‌های فرعی کلیشه‌ای و تکراری است. فیلم حتی در برانگیختن هیجان پیگیری پرونده‌ای جنایی که برملا کننده فسادی اقتصادی است، ناتوان عمل می‌کند و بیمناک از برداشت‌های سیاسی همه چیز را به اشاره برگزار کرده است. برگ برنده مرد بازنده استفاده از جواد عزتی در نقشی است که چندان تناسبی با فیلم ندارد؛ اما همین نامناسب بودن بیننده را به همراهی با فیلمی کند و خسته کننده ترغیب می‌کند.»

هوشنگ گلمکانی
«مرد بازنده هم از نظر پرداخت و هم از نظر مضمون شباهت زیادی به سریال زخم کاری دارد و به نظر من محمد حسین مهدویان در این سال‌ها توانسته است به یک کارگردان مسلط و ماهر تبدیل شود. باید گفت که او یک صنعت‌گر سینماست و به‌خوبی کارش را بلد است. فیلم تازه مهدویان یک فیلم محکم و حرفه‌ای است؛ اما از خطوط قرمز عبور کرده است.»

مازیار وکیلی
«فیلم سینمایی مرد بازنده متفاوت‌ترین فیلم مهدویان تا به امروز است. فیلمی پلیسی و سرد که بیش‌تر از آن‌که مهدویانِ وسترن‌سازِ دل بسته سینمای آمریکا را به یاد می‌آورد، یادآور فیلم‌های ژان پیر ملویل فقید است. احمد خسروی، قهرمان فیلم تفاوت‌های زیادی با قهرمانان پیشین آثار مهدویان ازجمله کمال در ماجرای نیمروز و موسی در لاتاری دارد. مردی عبوس و تلخ‌اندیش که زندگی شخصی آشفته‌ای دارد و بر بازنده بودن خودش آگاه است؛ اما به سبک مردان قدیم کارش را انجام می‌دهد؛ چون شکست به هرحال بهتر از بی‌عملی است. درباره زیرمتن سیاسی فیلم تفسیر و تأویل‌های زیادی خواهد شد و بسیاری به دنبال رمزگشایی شخصیت‌ها و پیشینه آن‌ها خواهند رفت. اما این شکل مواجه با فیلم غلط است؛ چراکه هم ابهام خوشایندی که فیلم را چند وجهی کرده است، خراب می‌شود و هم جهان پیچیده فیلم را به خواسته‌های سطحی و جناحی گروه‌های سیاسی تقلیل می‌دهد.»

 

پویان عسگری
«شیشلیک و زخم کاری را فراموش کنید، مهدویان با مرد بازنده به قلمرو قدرتش بازگشته است. فیلمی تازه، گیرا و سرگرم کننده برای سینمای ایران که اسلوب داستان‌گویی و رویکرد سرد ژانری‌اش ماجرای نیمروز را به یاد می‌آورد. قصه‌گویی پر مایه و فشرده برمبنای یک تعلیق بزرگ و مجموعه‌ای از انتظارات دراماتیک کوچک با فضاسازی پارانوییک کنترل شده و برودتی کنایی و بامزه در لحن که حاصل مهارت و پختگی مهدویان در امر فیلم‌سازی است. مرد بازنده به عنوان یک فیلم کارآگاهی ـ معمایی ویژه در مقیاس سینمای ایران واجد فیلمنامه‌ای چند لایه است که هم‌زمان موقعیت‌های سیاه ژانری و لحظات رقیق شده ملودرام ایرانی را تنیده درهم پیش می‌برد و در نقطه اوج داستان از سرما به احساس و اکت انسانی می‌رسد.»

 

حمید عبدالحسینی
«مرد بازنده در فیلمنامه به‌خوبی و در کوتاه‌ترین زمان تور قصه‌اش را پهن می‌کند و با معارفه به اندازه کاراکتر‌ها تماشاگر را با سوژه و نقاط عطف خود درگیر می‌کند. درآوردن اتمسفر چنین فیلمی نیاز به کارگردانی همسو با فضا و سبک بصری و فرمالیستی خاص خود دارد و مهدویان با دکوپاژ منسجم و فکر شده که در مونتاژ نیز تکمیل شده است، موفق می‌شود تا کلیت پیوسته‌ای از ایده‌های تماتیک و تصویری را در جریان روایت فیلم بتند.»