فرارو- آسوشیتدپرس روز جمعه گزارش داد، آمریکا در میانه مذاکرات وین، برخی تحریمها درباره برنامه هستهای ایران را برای تسهیل گفتگوها رفع کرده است. بر اساس این گزارش، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه چندین معافیت از تحریمها را در ارتباط با فعالیتهای هستهای غیرنظامی ایران امضا کرد. این اقدام دولت بایدن، تصمیم دونالد ترامپ رییس جمهوری سابق آمریکا برای لغو آنها را تغییر داد.
به گزارش فرارو، معافیتهای تحریمی به کشورها و شرکتهای خارجی اجازه میدهد تا در پروژههای غیرنظامی نیروگاه هستهای بوشهر ایران، نیروگاه آب سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران فعالیت کنند. مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا در ماه مه ۲۰۲۰ این معافیتها را لغو کرده بود.
در همین زمینه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره موضوع معافیتهای تحریمی در خصوص برنامه صلحآمیز هستهای ایران توضیح داد. ند پرایس در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: ما دقیقاً همان کاریز را کردیم که دولت قبلی کرد؛ به شرکای بینالمللی خود اجازه میدهیم به خطرهای فزاینده مرتبط با عدم اشاعه و ایمنی هستهای در ایران رسیدگی کنند در عین حال، تا زمانی که تهران به تعهدات خود در قالب برجام بازنگردد، معافیت تحریمی به ایران ارائه نکرده و نخواهیم کرد.
در مقابل سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: آنچه که ایالات متحده باید انجام دهد در تمامی ابعاد رفع تحریمی و همچنین ابعاد هستهای است. وی افزود: اخباری که شنیده میشود در خصوص ابعاد رفع تحریمی هستهای است و همه میدانند که این کفایت نمیکند و کافی نیست.
خطیبزاده تاکید کرد: طبیعتا جمهوری اسلامی ایران منتظر است که در خصوص ابعاد رفع تحریمی برجام هم ایالات متحده به وظایف و تعهدات خودش عمل کند. سخنگوی وزارت خارجه گفت: طبیعتا هر اقدامی که در مسیر درست عمل به تعهدات برجامی باشد توسط تهران با دقت مورد توجه قرار میگیرد.
توافق دیر یا زود امضا خواهد شدامیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بینالملل در
گفتگو با فرارو با اشاره به این که روند مذاکرات وین رو به جلو است، اظهار داشت: معافیتهای هستهای که آمریکا برای ایران در زمینه همکاریهای فنی هستهای با کشورهایی نظیر چین صادر کرده، به نوعی نشان میدهد که آمریکا در حال پذیرفتن این موضوع است که برای رسیدن به توافق باید اقدام جدی انجام دهد.
وی افزود: معافیتهای هستهای در زمان ترامپ برداشته شد، اما حال دولت بایدن بعد از یک سال از روی کار آمدن، آنها را رفع کرد، این معافیتها برای ایران منافع اقتصادی از جمله معافیتهای مالی و یا تسهیل در فروش نفت را ندارد، اما این پیام را از طرف آمریکا مخابره میکند که این کشور در حال تغییر رفتار است و به نوعی میتوان آن را یک قدم عملی برای رسیدن به توافق قلمداد کرد.
ابوالفتح گفت: آمریکا بدون اینکه چشمانداز روشنی نسبت به حضور توافق نداشته باشد، چنین قدمی را بر نمیداشت، بنابراین این موضوع نشان میدهد آنها میخواهند حسننیت خود را ثابت کنند، اما هنوز بحث و اختلافات جدی برای دو طرف باقی مانده، زیرا این معافیتهایی که صادر شد جزء حوزههای کم چالش بین دو طرف بوده است.
این کارشناس مسائل بینالملل اضافه کرد: هنوز هم احتمال عدم توافق وجود دارد و بنابراین نباید به صورت قطعی توافق را حتمی دانست، اما پیشبینی بنده این است که طی هفتههای آینده نزدیک توافق حاصل نخواهد شد، اما در نهایت دو طرف چارهای جزء احیای برجام ندارند و گزینه دیگری روی میز نیست، بنابراین در نتیجه میتوان گفت، توافق دیر و زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد.
ابوالفتح با تاکید بر اینکه هیچ توافقی ابدی نیست، ادامه داد: اینکه ما به دنبال این باشیم که دولت آینده آمریکا از توافق خارج نشود، به نظر نمیرسد این مسئله قطعی باشد، زیرا ممکن است دولت ایران یا دولت آمریکا در طی ماههای آینده از برجام خارج شوند، زیرا هر طرف بر اساس منافعی که دارند اقدامات لازم را انجام میدهد، هرچند که ما باید در این زمینه تضمینهای لازم را از آمریکا اخذ کنیم.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به اینکه نباید چک سفید امضا به آمریکاییها داد، خاطرنشان کرد: اینکه ما بتوانیم آمریکا را وادار کنیم به صورت بلندمدت در برجام بماند، بستگی به عملکرد خودمان دارد و این موضوع را نه در واشنگتن، بلکه باید در تهران دنبال کرد، اگر بتوانیم در حوزه افزایش توان ملی در سه موضوع، اقتصادی نظامی و انسجام داخلی اقدامات موثری انجام دهیم، میتوانیم امیدوار باشیم که برجام برای بلندمدت باقی خواهد ماند.
ابوالفتح عنوان کرد: در بحث اقتصادی هر وقت که ما بتوانیم آسیب پذیری خود از تحریمها را کمتر کنیم و بنیههای اقتصادی خود را قوی نمایم، احتمال خروج آمریکا از برجام کمتر خواهد شد، از سوی دیگر از نظر نظامی نیز ما باید با تقویت بنیه دفاعی و نظامی خود در همه زمینهها از بازدارندگی مناسبی برخوردار باشیم، زیرا اگر آمریکا احساس کند که خروج از برجام هیچ هزینهای برای این کشور ندارد، به مانند زمان ترامپ آن را دوباره انجام میدهد، به اذعان خود آمریکاییها ایران پیشرفتهای قابل توجه نظامی را تجربه کرده و با نفوذ منطقه خود توانسته به اهداف خود در منطقه دست پیدا کند، از جمله در یمن، عراق، سوریه و ...، بنابراین اگر آمریکا بداند که ایران همچان قدرت نظامی بالایی دارد، از برجام خارج نخواهد شد.
وی بیان کرد: دست آخر نیز اگر ما در داخل، انسجام و وحدت ملی را به صورت حداکثری حفظ کنیم، این موضوع بسیار کمک خواهد کرد، وجود هرگونه تفرقه در کشور باعث میشود که آمریکاییها احساس کنند که میتوانند هر کاری که میخواهند را انجام دهند، بنابراین حفظ انسجام داخلی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، از سویی اگر این سه مورد تحقق پیدا کند ما میتوانیم امیدوار باشیم که آمریکا برای مدت طولانی در برجام باقی بماند.