سیمرغ‌های جشنواره بر شانه‌های چه کسانی خواهند نشست؟

در شرایطی که به سیاق دو سه سال اخیر، کمتر از دو روز مانده به پایان جشنواره هنوز نامزد‌های دریافت سیمرغ معرفی نشده‌اند که به احتمال فراوان از هراس تکرار اعتراضات سال‌های گذشته، با هدف تعویق و به حداقل رساندن اعتراضات است.

به گزارش شهروند، اما با این حال تا حد زیادی ترکیب نامزد‌ها -و حتی برندگان احتمالی- جشنواره امسال روشن شده و با درصد خطای اندکی، می‌توان پیش‌بینی کرد که در شب پایانی جشنواره چه اتفاقاتی رخ خواهد داد و چه کسانی شادمان و راضی از مراسم اختتامیه بیرون خواهند آمد.

درواقع در شرایطی که هنوز نامزد‌های جشنواره اعلام نشده و سلیقه داوران هنوز در پرده است، مرور حتی گذرای فیلم‌هایی که در جشنواره روی پرده آمده‌اند، تا حد زیادی می‌تواند از فیلم‌هایی که می‌توانند شانس بردن سیمرغ را داشته باشند، رونمایی کند…

سیمرغ مردمی

سیمرغی که مردم به فیلم‌ها می‌دهند، بی‌تردید مهم‌ترین سیمرغ جشنواره فجر است؛ بیشتر به این دلیل که برآیند آرا و سلایق طیف کثیری از مردم فارغ از تنگ‌نظری‌های معمول در چنین جشنواره‌هایی است. به این دلیل هم هست که این سیمرغ برای کسانی که آن را دریافت می‌کنند، هم اهمیت اعتباری دارد و هم اینکه می‌تواند تا حد زیادی سرنوشت فیلم را در اکران عمومی فیلم تعیین کند.

حالا با این پیش‌فرض و با توجه به واکنش‌های تماشاگران به فیلم‌های هشت نه روز اول جشنواره، بیراه نیست اگر با احتمال قریب به یقین فیلم «موقعیت مهدی» هادی حجازی‌فر را برنده سیمرغ مردمی جشنواره ۴۰ بدانیم. البته این فیلم در این رشته رقیب قدرتمندی، چون «ملاقات خصوصی» امید شمس را دارد که در کنار فیلم هادی حجازی‌فر بیشترین آرای مردمی جشنواره را به دست آورده‌اند.

البته این دو فیلم -که اولی به خاطر ترسیم سیمایی ملموس و جذاب از یکی از قهرمانان اسطوره‌ای جنگ و دومی به خاطر نمایش یک عشق اساطیری در فضای سیاه و خشن زندان دل از بسیاری برده‌اند- تنها شانس‌های سیمرغ مردمی امسال نیستند و این اتفاق اگر برای فیلم‌های «علف‌زار» کاظم دانشی، «شادروان» حسین نمازی و «مرد بازنده» محمدحسین مهدویان هم رخ دهد، کسی تعجب نخواهد کرد.

به‌طور خلاصه در این بخش می‌توان گفت که سیمرغ مردمی بی‌شک روی شانه یکی از فیلم‌های «موقعیت مهدی»، «ملاقات خصوصی»، «علف‌زار»، «شادروان» و «مرد بازنده» خواهد نشست. دور ماندن فیلمی، چون «خائن‌کشی» مسعود کیمیایی از رده‌های بالای آرای مردمی از اتفاقات عجیب و باورنکرنی این فهرست می‌تواند به شمار آید. اتفاقی که البته در بیشتر سال‌هایی که کیمیایی فیلمی در جشنواره فجر داشته، تکرار شده است.

سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی

در بخش بهترین فیلم و کارگردانی نیز تا حد زیادی رقابت اصلی بین همین پنج فیلم خواهد بود. البته فیلم «دسته دختران» را هم می‌توان به این فهرست افزود که فیلم محبوب نهاد‌های رسمی فرهنگی لقب گرفته و اهالی رسانه به گمان حمایت‌های آشکار و نهان نهاد‌ها از این فیلم آن را هم جزو شانس‌های سیمرغ بهترین فیلم و منیر قیدی را هم جزو شانس‌های نامزدی در بخش بهترین کارگردانی به شمار می‌آورند.

اما در کل؛ رقابت فیلم‌های «موقعیت مهدی»، «ملاقات خصوصی»، «علف‌زار»، «شادروان»، «مرد بازنده» و «دسته دختران» سرنوشت برندگان سیمرغ بهترین فیلم و بهترین کارگردان را مشخص خواهد کرد. به‌خصوص رقابت «موقعیت مهدی»، «مرد بازنده» و «دسته دختران» که به احتمال زیاد همای سعادت روی شانه سازنده یکی از این سه فیلم خواهد نشست. دلیل این موضوع هم چیزی نیست مگر ذات و سرشت جشنواره فیلم فجر که تا حد زیادی می‌توان ادعا کرد احتمال اینکه این جشنواره سیاسی بیاید و در شب پایانی خود جایزه بهترین فیلم را به فیلمی، چون «علف‌زار» یا حتی «ملاقات خصوصی» بدهد، ناچیز است. در این میان حتی احتمال سربرآوردن فیلمی، چون «نگهبان شب» سیدرضا میرکریمی هم بیشتر از موفقیت فیلم‌هایی از جنس «علف‌زار» است که با خلق دیستوپیایی بی‌رحم عملا خط بطلان روی تمام شعار‌ها و ادعا‌ها کشیده‌اند.

سرنوشت سیمرغ مردان بازیگر

در بخش بازیگری، به خصوص در بین مردان، در جشنواره امسال شاهد یکی از دشوارترین و نزدیک‌ترین رقابت‌های این بخش در تمام ۴۰ سال برگزاری جشنواره هستیم. به ویژه به این دلیل که امسال رد و اثری از بازیگران همیشه مطرح جشنواره نبوده و در نبود بازیگرانی، چون نوید محمدزاده، پرویز پرستویی، شهاب حسینی، بهرام رادان و بسیاری دیگر از عزیزکرده‌های جشنواره طبیعی است که تقریبا تمام بازیگران نقش اول مرد ادعای سیمرغ بازیگری را داشته باشند.

اما در میان این مدعیان بیراه نیست اگر بگوییم شانس هادی حجازی‌فر بازیگر فیلم «موقعیت مهدی» بیشتر از بقیه بازیگران است. او در این فیلم با ایفای نقش شهید مهدی باکری، اگرچه به ظاهر تفاوتی با بقیه نقش‌هایش نداشت، اما جنبه دیگری از توان بازیگری خود را به نمایش گذاشته. نوعی بازی در سکوت، بدون آن لحظه‌های انفجاری بازی که پیشتر از حجازی‌فر دیده‌ایم و البته دلیل محبوبیت و موفقیتش هم بوده.

اما اگر در شب پایانی جشنواره سیمرغ روی شانه هادی حجازی‌فر ننشیند؛ در آن صورت برنده احتمالی این مقام را باید در بین بازیگرانی، چون جواد عزتی، هوتن شکیبا و پژمان جمشیدی جست. جواد عزتی برای فیلم «مرد بازنده» و هوتن شکیبا برای فیلم «ملاقات خصوصی» در این میان شانس خوبی برای نامزدی و حتی برنده‌شدن دارند. اما در این فهرست سه نفره شانس پژمان جمشیدی از دو تای دیگر بیشتر است که امسال در دو فیلم «علف‌زار» و «بی‌مادر» با دو نوع حضور موثر و درخشان مخاطبان سینما را یک بار دیگر و تقریبا در ادامه سیاق همه‌ساله‌اش متوجه جدیت خود در عرصه بازیگری کرده و بعید نیست این جدیت در شب پایانی مورد توجه و تحسین قرار گیرد.

در رشته بازیگری نقش اول مرد صابر ابر برای بازی در فیلم‌های «بی‌رویا» و «بدون قرار قبلی»، امیر آقایی برای حضور در فیلم‌های «خائن‌کشی» و «بی‌مادر»، امین حیایی برای بازی در «برف آخر» و البته تورج الوند برای فیلم «نگهبان شب» نیز احتمالا مورد توجه قرار خواهند گرفت. به خصوص امیر آقایی برای بازی در فیلم مسعود کیمیایی که با هر متر و معیاری همیشه بهترین‌هایشان را ارایه می‌دهند.

سیمرغ بازیگری زنانه

اما در میان بازیگران زن جشنواره امسال؛ مهم‌ترین و اولین موضوعی که باید اشاره کرد، شمار بالای بازی‌های خوب است. تا حدی که حتی در یک مرور گذرا هم نام پنج شش بازیگر زن که امسال بازی‌هایی در حد نقاط اوج کارنامه‌شان ارایه کرده‌اند، به ذهن می‌آید.

در مرور بازی‌های خوب زنان بازیگر و معرفی هنرمندانی که شانس دریافت سیمرغ بازیگری را دارند؛ اولین نامی که در جشنواره امسال سر زبان می‌آید، پریناز ایزدیار است که در فیلم «ملاقات خصوصی» اگرچه حداقل در ظاهر نقشی در راستای دیگر نقش‌های سه چهار سال اخیر کارنامه‌اش ایفا کرده، اما از این‌رو که توانسته نام خود را به عنوان بازیگری جا بیندازد که می‌توان با اعتماد به حضورش در یک فیلم آن را فیلمی استاندارد دانست، گل سرسبد فهرست بازیگران زن امسال است.

امسال البته شمار بازی‌های خوب به ویژه در بین زنان بیشتر و رقابت به همین دلیل شدیدتر است. رقبای اصلی پریناز ایزدیار، اما در این میان سارا بهرامی و طناز طباطبایی هستند که اولی در فیلم «علف‌زار» و دومی نیز در «بی‌رویا» حضوری در حد و اندازه نقاط اوج کارنامه‌شان داشته‌اند. در این میان اگرچه ضعف فیلمنامه و شخصیت‌پردازی فیلم «بی‌رویا» تلاش‌های محسوس طناز طباطبایی را کم‌اثر کرده و حضورش را از رمق می‌اندازد، اما حضور او در این فیلم چنان درخشان بوده که حتی با این وضعیت هم نمی‌توان نامی از او در بین بهترین‌ها نیاورد.

رعنا آزادی‌ور بازیگر فیلم «مرد بازنده»، سمیرا حسن‌پور برای فیلم «نمور»، مریلا زارعی بازیگر فیلم «هناس» و البته نیکی کریمی و پانته‌آ پناهی‌ها برای فیلم «دسته دختران» دیگر هنرمندانی هستند که کسی با دیدن نام‌شان در میان نامزد‌های دریافت سیمرغ بلورین جشنواره شگفت‌زده نخواهد شد!