نماینده مجلس: همه اروپا محتاج روسیه‌اند

مجتبی توانگر نماینده مجلس در روزنامه اعتماد نوشت: تبدیل تنش سیاسی روسیه و اوکراین به درگیری نظامی و تهدید غرب با تحریم روسیه بار دیگر بحث درباره تحریم‌ها و اثربخشی آن‌ها را پررنگ کرد.

اگر معنای اصلی اقتصاد مقاومتی را کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد یک کشور در برابر تهدیدات بیرونی از جمله تحریم‌ها بدانیم، پرسش این است که یک کشور در چه شرایطی و با چه شدتی می‌تواند تحریم‌پذیر باشد و یا تحریم‌ها را خنثی و کم اثر کند.

اقتصاد‌هایی که بتوانند از مزیت‌های خود برای وابسته کردن دیگر کشور‌ها به خود استفاده کنند کمتر تحریم‌پذیر خواهند بود. هر مقدار این مزیت‌ها غیرقابل جایگزین باشد تحریم‌پذیری آن اقتصاد کمتر است. از این منظر اقتصاد روسیه را باید اقتصادی با تحریم‌پذیری کم دانست.

به این آمار‌ها دقت فرمایید:

۱۳ کشور اروپایی بین ۶ تا ۱۰۰ درصد گاز خود را از روسیه وارد می‌کنند. آلمان به عنوان بزرگترین اقتصاد اروپا برای تامین نیمی از گاز خود به روسیه وابستگی دارد و همه می‌دانیم که بر خلاف نفت خام، گاز را نمی‌توان (حداقل در کوتاه مدت) از مسیری دیگر تامین کرد.

تأمین ۱۰ درصد نفت خام دنیا در دوره‌ای که بازار جهانی نفت با کمبود عرضه مواجه است و قیمت از ۱۰۰ دلار هم فراتر رفته است، دیگر مزیت مهم روس‌هاست که تحریم‌پذیری آن‌ها در این زمینه را خیلی سخت می‌کند.

صادرات ۴۰ درصد پتاس جهان توسط روسیه و بلاروس، تأمین ۲۵ درصد گندم جهان توسط روسیه و اوکراین و بزرگترین تأمین کننده پالادیوم در جهان، دیگر مزیت‌های روسیه است که موجب می‌شود تحریم این کشور و جایگزینی کشور‌های دیگر برای تأمین صادرات روس‌ها با سختی بسیار زیادی مواجه باشد.

دیگر عاملی که تحریم‌پذیری روس‌ها را کاهش داده، مجموعه اقدامات در نظام پولی و ارزی این کشور برای کاهش وابستگی به دلار است.

تأمین ۶۵۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی و نگهداری بیش از نیمی از آن در داخل این کشور، تبدیل بدهی‌های شرکت‌های روسی از دلار به روبل، کاهش شدید سهم دلار از معاملات روسیه با شرکای تجاری مهمش مثل چین و ایجاد شبکه‌ای شبیه به سوئیفت بین بانک‌های روسیه و برخی بانک‌های منطقه‌ای همگی اقداماتی است که اثرگذاری تحریم‌ها علیه این کشور را کاهش می‌دهد.

در نتیجه به نظر می‌رسد با وجود تبلیغات جدی کشور‌های غربی در زمینه وضع انواع تحریم‌ها علیه روس‌ها، در عمل این تحریم‌ها نتواند اثرگذاری جدی داشته باشد، چرا که اقتصاد روسیه به حدی از مقاومت رسیده که چندان تحریم‌پذیر نیست و بخش قابل توجهی از مزیت‌های آن را نمی‌توان توسط کشور‌های دیگر تأمین کرد.