کرونا؛ ۵ نکته‌ای که هنوز باید حواسمان به آن‌ها باشد

در برخی کشور‌ها محدودیت‌های کرونا که تقریبا دو سال بر زندگی ما تاثیر گذاشتند برداشته شده‌اند. ما اکنون از زندگی در زیر سایه کرونا به همزیستی با آن رسیده‌ایم.

به گزارش بی بی سی، با این حال این همه‌گیری جهانی هنوز پایان نیافته و کرونا تا مدت‌ها خواهد بود. از این رو بعضی از دانشمندان عقیده دارند خیلی زود شرایط را بر خود آسان گرفته‌ایم. با این اوصاف، در ماه‌ها و سال‌های آینده حواسمان باید به چه نکاتی باشد؟

سویه‌های جدید

مسئله چیست؟ تابحال شاهد پیدایش سویه‌های آلفا، بتا، دلتا و اومیکرون بوده‌ایم که باعث همه‌گیری‌های گسترده شدند و می‌دانیم که ویروس کرونا در آینده هم جهش و سویه‌های جدیدتر خواهد داشت.

چرا مهم است؟ سویه‌های جدید لزوما مشکل‌ساز نیستند و از ظهور سویه‌های جدید نباید نگران شویم. باید به یاد داشته باشیم سیستم ایمنی ما یک سد محکم در مقابل عوامل بیماری‌زا از جمله سویه‌های جدید کروناست.

واکسن‌هایی که برای مقابله با ویروس اولیه ساخته شدند، هنوز در برابر سویه جدید، اومیکرون، موثرند و باعث نجات جان‌ها می‌شوند. با این حال این احتمال هست که سویه‌های جدید مسری‌تر یا خطرناک‌تر شوند و حتی ایمنی، چه به دلیل ابتلا چه بر اثر واکسن، مانع آن نشود.

چه کاری از دستمان بر می‌آید؟ دو رویکرد وجود دارد: یا امکان جهش را به حداقل برسانیم یا هنگام ظهور سویه جدید واکنش نشان دهیم. هر بار که ویروس تکثیر می‌شود، خطر جهش وجود دارد. به همین دلیل تنها راه برای کاهش این خطر، کم کردن ابتلا در سطح جهانی است. فعلا به نظر می‌رسد تمرکز بر رویکرد دوم است، زیرنظرگرفتن جهش‌های کرونا و واکنش به آن مثلا با به‌روز کردن واکسن‌ها.

کاهش ایمنی

مسئله چیست؟ دیگر روشن شده که ایمنی، حتی پس از سه نوبت واکسن یا ابتلا به بیماری، افت می‌کند و می‌توان باز هم به کرونا مبتلا شد. مصونیت از ابتلا بسرعت از دست می‌رود، اما مصونیت از بیماری شدید دوام بیشتری دارد.

اهمیت آن چیست؟ مصونیت به کرونا تنها دلیلی است که محدودیت‌های همه‌گیری برداشته شدند. دو سال پیش سیستم ایمنی ما کورکورانه با ویروس کرونا مواجه می‌شد، اما اکنون با واکسیناسیون، برای مقابله با آن آموزش دیده است. همین ایمنی است که باعث شده کرونا کمتر باعث مرگ شود. اما اگر ایمنی خیلی افت کند ممکن است موج‌های جدید همه‌گیری ظاهر شوند و بیمارستان‌ها زیر فشار قرار بگیرند. این احتمال هست که یک دوره به اصطلاح "ماه عسل" را بگذرانیم، وقتی به نظر می‌رسد کرونا در حال عقب‌نشینی است، اما با افت ایمنی ناگهان با قدرت برگردد.

چه کاری از دستمان برمی آید؟ میزان مصونیت به کرونا را باید دائم زیرنظر داشته باشیم. در واقع همین است که تعیین می‌کند چه کسانی باید چند بار یادآور بزنند. در بریتانیا برنامه‌ای برای تزریق یادآور کرونا به افراد بالای ۷۵ سال و گروه‌های اسیب‌پذیر در بهار در دست تدوین است. در زمستان آینده تزریق یادآور گسترده‌تر هم خواهد بود. برای ساخت و تولید واکسن‌های جدید که مصونیت طولانی‌تری ایجاد کنند تلاش‌ها در جریان است.

مقاوم شدن در برابر دارو‌های ضدویروس

مسئله چیست؟ دارو‌های ضدویروس برای جلوگیری از بستری شدن بعلت کرونا تجویز می‌شوند. البته استفادهاستفاده نامناسب از این‌ها باعث تغیر ویروس و بی‌تاثیر شدن این دارو‌ها می‌شود.

اهمیت آن چیست؟ برخی دانشمندان این را مهم‌ترین موضوع در ماه‌های آینده می‌دانند. ما با عوامل عفونی که درمانشان بسیار سخت است آشناییم، مثل ام‌آراس‌ای (استافیلوکوک طلایی مقاوم به درمان) و سوزاک مقاوم به درمان، این میکروب‌های مقاوم در اثر استفاده نامناسب از آنتی بیوتیک‌ها بوجود آمده‌اند. برای دارو‌های ضدویروس هم ممکن است اتفاق مشابهی بیفتد.

در حال حاضر دارو‌هایی مانند پکسلووید (Paxlovid) و مولنوپیراویر (molnupiravir) در نجات جان متلایان به کرونای شدید موثرند و باعث برداشته‌شدن محدودیت‌های کرونا شده‌اند.

این دارو‌ها همچنین می‌توانند تضمینی برای آینده باشند، اگر سویه جدید ظاهر شود که از سد سیستم ایمنی ما براحتی عبور کند، به دارو‌های ضدویروس احتیاج خواهیم داشت که برای ما زمان بخرند تا واکسن مناسب ساخته و تولید شود.

چه کاری از دستمان بر می‌آید؟ هر چه بیشتر از دارو‌های ضد ویروس استفاده شود، احتمال مقاوم شدن ویروس به آن‌ها بیشتر می‌شود بنابراین باید با دقت و احتیاط تجویز شوند. این ممکن است باعث تصمیم‌گیری‌های سخت شود: آیا این دارو‌ها را برای بیماران فعلی استفاده کنیم یا برای بیماران آینده نگه داریم.

یک راه می‌تواند استفاده ترکیبی از این دارو‌های ضدویروس باشد که احتمال مقاوم شدن ویروس را تا حد زیادی کمتر می‌کند.

زندگی چقدر می‌تواند عادی شود؟

مسئله چیست؟ زندگی خیلی‌ها هنوز فاصله زیادی با عادی شدن دارد و هیچ‌کس درست نمی‌داند واکنش ما به تغییر محدودیت‌ها و مقررات آزمایش کرونا چه خواهد بود. این می‌تواند باعث سردرگمی زیادی شود.

چه اهمیتی دارد؟ کرونا از فرد به فرد سرایت می‌کند پس هرچه بیشتر دور هم جمع شویم، فرصت سرایت برایش بیشتر می‌شود. پس چه باید بکنیم؟ به سر کار و زندگی‌مان مثل قبل برگردیم؟ با ظهور علائمی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا تست کرونا بدهیم؟ خودمان را قرنطینه کنیم یا یا به محض اینکه حس کردیم حالمان بهتر شده از خانه بیرون برویم؟ افراد آسیب‌پذیر که کاملا خود را قرنطینه کرده بودند، چه باید بکنند؟ تا کی باید در مکان‌های شلوغ ماسک زد؟

به نظر می‌رسد تاثیر رفتار ما از تغییر فصلی ویروس بیشتر باشد. اینکه دقیقا جواب این سوال‌ها را نمی‌دانیم شاید باعث کاهش شیوع شود یا شاید هم تاثیر عکس داشته باشد.

چه کاری از دستمان بر می‌آید؟ جز آنچه تابحال کرده‌ایم کار زیادی از دستمان برنمی‌آید. از دستور‌ها و مقرراتی که در محل زندگی‌تان اعمال شده پیروی کنید. در جا‌های شلوغ ماسک بزنید، واکسن بزنید و در صورت بروز علائم آزمایش بدهید.

کرونای طولانی

مسئله چیست؟ بهبودی از کرونا همیشه سریع نیست و علائم یا عوارض آن در برخی افراد مدتی باقی می‌ماند که به آن "کرونای طولانی" می‌گویند. هر چه مبتلایان بیشتر باشند، بیماران با کووید طولانی هم تعدادشان بیشتر می‌شود.

چه اهمیتی دارد؟ کرونای طولانی می‌تواند کاملا ناتوان‌کننده باشد، خستگی مدام همراه با مه‌آلودگی ذهنی، تنگی‌نفس و درد عضلانی عوارض رایجی هستند. در بریتانیا از هر پنجاه نفر یکی می‌گوید کرونای طولانی داشته و علائم بیماری بیش از نیم میلیون نفر بیش از یک سال طول کشیده است. کاملا مشخص نیست در آینده چه خواهد شد، آیا کرونای طولانی یکی از ویژگی‌های این ویروس است یا با بهبود ایمنی، از بین خواهد رفت؟ مطالعات نشان داده که واکسیناسیون خطر ابتلا به کرونای طولانی را کاهش می‌دهد، ولی از بین نمی‌برد.

چه کاری از دستمان برمی آید؟ کرونای طولانی باید تحت نظر گرفته شود. نکته مهم این است که بفهمیم چرا کرونا می‌تواند علائم و عوارض طولانی ایجاد کند و چگونه درمان‌هایی برای بهبود سریع آن‌ها پیدا کنیم.