چرا علی مطهری با سکوت مشکل دارد؟

علی مطهری، نماینده و نایب‌رئیس پیشین مجلس، علاوه بر فعالیت‌های سیاسی و حزبی‌ای که داشته، به واسطه متونی که در توییتر هم می‌نویسد، مورد توجه است. اگرچه در سال‌های اخیر او به قدر کافی نظراتش درباره موضوعات مختلف را در رسانه‌ها بیان کرده، ولی در یکی، دو سال اخیر که از دنیای سیاست اندک‌فاصله‌ای گرفته، تلاش داشته است تا در توییتر فعالیتش را حفظ کند و در این شبکه اجتماعی به بیان دیدگاهش درباره اتفاقات مختلف بپردازد.

او به‌تازگی به دلیل انتقاد از فدراسیون فوتبال ایران خبرساز شده و از اینکه مسئولان فوتبال ایران برای گرامیداشت یاد و خاطره قربانیان حادثه متروپل در آبادان، دستور داده‌اند پیش از شروع بازی‌های لیگ یک دقیقه سکوت کنند، انتقاد کرده است. به زعم او، چنین کاری با فرهنگ اسلامی سازگار نیست.

بااین‌حال، قبل از پرداختن به تازه‌ترین موضوعی که علی مطهری در عرصه ورزش مطرح کرده، بد نیست سابقه تعدادی از نظرات او در حوزه ورزش هم مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود علی مطهری برخلاف بسیاری از هم‌نسلانش، دیدگاهی متفاوت نسبت به رخداد‌های مرتبط با ورزش دارد. او طرفدار ورود زنان به ورزشگاه است و از شکست تیم ملی ایران برابر ژاپن در لیگ ملت‌های آسیا هم به‌شدت گلایه کرده است.

علی مطهری پیش‌تر خودش را یک آدم ورزشی توصیف کرده و گفته از زمان مدرسه، والیبال و فوتبال بازی می‌کرده و حتی عضو تیم فوتسال مجلس هم بوده است. با‌این‌حال، مطهری زمانی که در عرصه سیاست مشغول فعالیت بوده، کمتر نظر تخصصی درباره ورزش داده، ولی اظهاراتش درباره یکی، دو موضوع بحث‌برانگیز، بازتاب زیادی داشته است.

اولین مورد، بحث ورود تماشاگران زن به ورزشگاه است. علی مطهری از سال‌های قبل یکی از حامیان ورود زنان به ورزشگاه بود و حتی در برهه‌ای گفته بود حاضر است خودش پیش‌قدم شده و برای حل این بحران وارد مذاکره شود. یکی از ماندگارترین دیدگاه‌های او مربوط به جایی است که می‌گوید ورود زنان به ورزشگاه نه یک مسئله امنیتی بلکه یک نگرانی شرعی است. «باید برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها، ضوابط شرعی رعایت شود؛ مثلا اگر حضور خانم‌ها برای بازی خاصی اشکالی نداشته باشد، لازم است تمهیداتی مانند جداکردن راه ورود و خروج خانم‌ها از آقایان یا جداکردن جایگاه آن‌ها در ورزشگاه از آقایان و نظیر این قبیل موارد در نظر گرفته شود. درخصوص این موضوع بیشتر مسائل شرعی مطرح است و باید برای تدوین هر آیین‌نامه‌ای دراین‌باره، نظر مراجع تقلید جلب شود؛ زیرا احتمال دارد آن‌ها با این کار مخالفت کنند. حضور زنان در ورزشگاه‌ها از نظر امنیتی دردسرساز نیست و صرفا بحث شرعی مطرح است». او بار‌ها به‌صراحت نظرش را درباره حضور زنان در ورزشگاه بیان کرده است: «بنده با حضور بانوان در ورزشگاه‌ها با حفظ موازین شرعی موافقم و در صورت رعایت موارد و حدود با آن مخالفتی ندارم».

نماینده سابق مجلس حتی اظهارنظری عجیب و جالب هم درباره مواجهه ورزشکاران ایران و اسرائیل داشته است؛ او در کلاب‌هاوس خبرآنلاین، نظرش درباره مشکلات پیش‌پای ورزشکاران ایران در رقابت با اسرائیلی‌ها را هم این‌طور بیان کرده است: «درباره رقابت با اسرائیلی‌ها باید بگویم این یک موضوعِ کلان است و باید کل نظام تصمیم بگیرد که چه باید کرد. این {مسابقه‌ندادن} برای ورزشکاران خیلی سخت است. ورزشکاری که امید به مدال دارد، ولی جا‌هایی باید خود را به شکست بکشد. این کار سختی است؛ کاری باید مانند پوریای، ولی انجام دهد. از سوی دیگر مسابقه‌دادن با این‌ها {ورزشکاران اسرائیلی} به معنی به‌رسمیت‌شناختن آنهاست. این‌ها باید بررسی شود. بررسی شود که آیا هزینه‌اش بیشتر است یا فوایدش؟ بالاخره مطلبی است که، چون رهبری درباره‌اش اظهارنظر فرموده‌اند، به‌راحتی نمی‌شود نظر مخالف داد، ولی قابل‌بررسی است. به عنوان یک مسئله کلان کشور قابل‌بررسی است. فرض کنید حالا بیایند مثلا دست ندهند. بعضی از کشور‌های عربی این کار‌ها را می‌کنند، مسابقه می‌دهند، ولی دست نمی‌دهند. این‌ها قابل بحث است دیگر، باید بررسی شود».

شاید همین دو موضوع برای تبیین متفاوت دیدگاه علی مطهری در مواجهه با هم‌حزبی‌هایش کافی باشد، ولی او در سال‌های اخیر، تلاش کرده وارد مسائل جزئی‌تر هم بشود؛ مثلا در آستانه جام جهانی ۲۰۱۸ خواست تا وزارت ورزش زمینه بازی با تیم‌های بزرگ دنیا را برای ایران فراهم کند. او همچنین بعد از شکست ایران در جام ملت‌های آسیا و درگیری بازیکنان ملی‌پوش ایرانی با رقبای ژاپنی، خواسته بود تا با سه بازیکن تیم ملی ایران برخورد شود. او در صفحه شخصی خود خواستار تنبیه سردار آزمون، احسان حاج‌صفی و رامین رضاییان به دلیل رفتار برابر آن تیم شد؛ چراکه به زعم خودش رفتار‌های آن‌ها مقابل چشم مردم جهان ضربه‌ای مهلک به ملت ایران بوده و این‌ها بازی در تیم ملی را با بازی در کوچه و محله اشتباه گرفته‌اند و نمی‌فهمند که رفتار آن‌ها رفتار و اخلاق و فرهنگ ملت ایران را به دنیا منتقل می‌کند.

شاید تعدادی از اظهارات علی مطهری با چالش‌های زیادی در فضای مجازی برایش همراه شده، ولی در عرصه ورزش سعی کرده رویکردی متفاوت داشته باشد. آخرین اظهارنظر جنجالی او، پیش از اینکه روز گذشته به فدراسیون فوتبال ایران بتازد، مربوط به رفتاری بود که با تماشاگران زن ایرانی در ورزشگاه مشهد شد. او با انتقاد از مسئولان، چنین رفتاری را کپی‌برداری از طالبان توصیف کرد و در صفحه توییترش نوشت: «مایه سرشکستگی است که ابتدا بلیت ورود به ورزشگاه برای بازی ایران و لبنان در مشهد را به بانوان می‌فروشند و بعد از ورود آن‌ها جلوگیری و برخی را با گاز فلفل پذیرایی می‌کنند. رئیس‌جمهور به‌عنوان مجری قانون اساسی، رئیس قوه قضائیه به‌عنوان مدعی‌العموم و نمایندگان مشهد در مجلس به‌عنوان مدافعان حقوق ملت باید اقدام کنند و در اسرع وقت وجوه دریافتی بازپرداخت و خاطیان مجازات شوند. به‌جای سرزنش طالبان در موضوع رفتار با زنان، رفتار آن‌ها را تقلید می‌کنیم!».

چرا علی مطهری با سکوت مخالف است؟

مواردی که در بالا عنوان شد، موضوعات مختصری بود تا مشخص شود بیشتر اظهارات ورزشی علی مطهری، با خواست علاقه‌مندان به این حوزه همخوانی دارد و او بیش از آنکه علیه باشد، همراه ورزش در عرصه‌های مختلف نشان داده است.

اما برخلاف اظهارات قبلی، موضوع تازه‌ای که علی مطهری آن را در توییترش نوشته چندان به مذاق مخاطبان خوش نیامده است. او از فدراسیون فوتبال ایران بابت به قانون درآوردن یک دقیقه سکوت پیش از بازی‌های هفته گذشته لیگ به احترام قربانیان متروپل حسابی گلایه کرده است. علی مطهری دراین‌باره در توییتی نوشت: «در اخبار صداوسیما آمده بود که در جلسه فدراسیون فوتبال به احترام جان‌باختگان ساختمان متروپل آبادان یک دقیقه سکوت کردند. اینکه مسئولان فدراسیون فوتبال نمی‌دانند که در اسلام چیزی به نام «یک دقیقه سکوت» وجود ندارد بلکه خواندن حمد و سوره برای متوفی توصیه شده است، مایه تأسف است».

شاید بسیاری تصور کنند این نخستین‌بار است که علی مطهری مخالفتش با سکوت را نشان می‌دهد، ولی بد نیست عنوان شود که او قریب به شش سال پیش هم به سکوت پیش از مسابقه فوتبال واکنش منفی نشان داد. آن زمان تیم‌های استقلال و الهلال قرار بود در لیگ قهرمانان به میدان بروند و فدراسیون فوتبال ایران نظر مثبت AFC را گرفت تا پیش از بازی، به احترام قربانیان حادثه هواپیمایی تهران – یاسوج، یک دقیقه سکوت برگزار شود. بازیکنان استقلال در نیم‌دایره میانی زمین دورهم جمع شدند، ولی عربستانی‌ها حاضر نشدند کنار آن‌ها بمانند و هرکدام سر پست‌های خودشان در زمین رفته و آنجا ایستادند.

این موضوع باعث شد تا علی مطهری، نایب‌رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، در واکنش به حواشی آن دیدار در صفحه اینستاگرام خود خطاب به وزیر ورزش و جوانان وقت مطلبی انتقادی بنویسد؛ در بخشی از آن نامه چنین آمده بود: «در خبر‌ها آمده بود که مسئولان ورزش ما با فدراسیون فوتبال آسیا توافق کرده بودند که در ابتدای بازی تیم‌های استقلال ایران و الهلال عربستان در روز سه‌شنبه اول اسفند، به مناسبت جان‌باختن مسافران هواپیمای تهران-یاسوج یک دقیقه سکوت برگزار شود و البته تیم الهلال به این قرار پایبند نبود و نوعی بی‌احترامی از خود نشان داد. نکته اینجاست که «یک دقیقه سکوت» از آداب کشور‌های غربی و غیرمسلمان است و مسلمانان برای اموات خود حمد و سوره می‌خوانند. چه معنی دارد که در ابتدای مسابقه دو تیم از دو کشور اسلامی برای اموات خود یک دقیقه سکوت کنند و مسئولان ورزش ما این امر را بپذیرند. اگر یک طرف غیرمسلمان باشد، می‌توان پذیرفت، ولی برای دو طرف مسلمان قابل‌پذیرش نیست. مستدعی است اقدام مقتضی برای آینده معمول گردد».

انتقاد مشابهی که مطهری روز گذشته دوباره آن را بیان کرده، نشان از دغدغه بیش از اندازه او به این جریان دارد. با وجود این شاید برای تحلیل دغدغه علی مطهری فقط پاسخ یکی از کاربران فضای مجازی کافی باشد؛ «یک دقیقه سکوت فرصتی است که ورزشکار از هر دین و مذهبی برای شادی روح جان‌باختگان آن حادثه به زبان خودش دعا کند».