داستان یک گزارش جنجالی در تلویزیون

پخش تعدادی از برنامه‌های تلویزیونی که پیش از این به دلیل پرداختن یک‌سویه به اتفاقات خصوصا سیاسی، باعث رنجش بسیاری از مردم و طیف‌های مختلف شده، تبعات زیادی به جا گذاشته است. از این قبیل برنامه‌ها در حوزه ورزش هم ساخته شده و در این میان چندین چهره اسطوره‌ای فوتبال ایران از جمله علی دایی و علی کریمی از برنامه‌های یک‌سویه و به دور از انصاف تلویزیون گلایه کرده و ارتباطشان را به طور کامل (درمورد علی دایی) با صداوسیما قطع کرده‌اند.

اگرچه بسته به رخداد‌های مهم، تلویزیون تلاش کرده در ماه و سال‌های گذشته تغییر رویه دهد و بیشتر به سمت نمایش واقعیت‌ها برود، ولی چندان در این زمینه توفیقی نداشته و همین حالا و با وجود تغییر در ریاست صداوسیما، همچنان این نهاد متهم به پخش گزارش‌های جانبدارانه علیه گروهی خاص است. انتقادات از یک‌سری برنامه‌های تلویزیون از زمانی که شبکه‌های اجتماعی تحول بزرگی داشته، بیشتر شده و انعکاس واقعیت‌ها در شبکه‌های مجازی یا دست‌کم، برملاکردن تعدادی از گاف‌های خبری که از طریق تلویزیون پخش می‌شود، اندک اعتمادی را که به این برنامه‌های خاص شده هم رفته‌رفته از بین برده است.

همان‌طورکه در بالا عنوان شد مدیریت جدید صداوسیما در گفتگو‌های متعددی که اخیرا داشته به این موضوع اشاره کرده که تلاش می‌کنند مردم را با تلویزیون آشتی داده و در پوشش اخبار دقت کند و طیف بیشتری را مورد توجه قرار دهند. با این حال، درست در همین بزنگاه، بخش خبر ورزشی شبکه سه، روز ۲۵ خرداد، گزارشی درباره کریس رونالدو و حمایت این فوق ستاره پرتغالی از مردم فلسطین پخش کرده که جنجال زیادی به راه انداخته است. روز گذشته در شبکه‌های مجازی، به ترجمه وحشتناک و جهت‌دار حرف‌های رونالدو در تلویزیون اشاره شده، ولی گزارش مذکور نه یکی دو اشتباه بلکه به نظر می‌رسد، سراسر از ابتدا تا انتها اشتباه داشته است!

در این مطلب قرار نیست نگاه رونالدو به فلسطین یا اسرائیل بررسی شود، بلکه گزارشی که تلویزیون از کریس رونالدو پخش کرده زیر ذره بین رفته تا مشخص شود آن‌هایی که چنین گزارشی را تهیه کرده‌اند یا سواد کافی ندارند یا اینکه تلاش کرده‌اند در عرصه جولان رسانه‌های مختلف، با تهیه گزارشی عجیب، ذهن مخاطب را به بازی بگیرند. با کنار هم قراردادن موضوعاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود، به نظر می‌رسد گزینه دوم، یعنی اینکه تعمدا چنین گزارشی ساخته شده، با واقعیت همخوانی بیشتری دارد.

این گزارش با صحبت‌های گوینده خبر شروع می‌شود. «ورزشکاران زیادی در دنیا هستند که روحیه ظلم‌ستیزی در آن‌ها زنده است. گزارشی ببینیم از (رونالدو) فوق ستاره فوتبال دنیا که همواره یکی از پرچم‌داران حمایت از مردم مظلوم فلسطین است». پشت گوینده خبر، زمانی که در حال بیان این جملات است تصویری از رونالدو پخش شده که با دست‌نوشته‌ای روی آن حمایتش از فلسطین را نشان داده است. روی آن دست‌نوشته این‌طور آمده «همه ما کنار مردم فلسطین هستیم». این عکس، اولین گاف این گزارش خبری است. تصویری که از رونالدو پخش شده یک عکس فتوشاپی است که مربوط به زمان حضور این بازیکن در رئال مادرید است. در آن زمان، زلزله‌ای بزرگ در لورکا رخ داد و بازیکنان رئال مادرید همگی با دست‌گرفتن این دست‌نوشته که روی آن عبارت «همگی در کنار لورکا هستیم» قصد دلداری به مردم این ناحیه را داشتند. این تصویر بعدا با فتوشاپ، جایش را به حمایت رونالدو از فلسطین داد و تلویزیون هم تعمدا یا از روی ناآگاهی، تصویر این عکس فتوشاپی رونالدو را پخش کرد.

در ادامه، خبرنگاری که این بخش خبری را تهیه کرده، گزارشش را شروع می‌کند. گزارشی که اسم آن «پیراهنی که به غاصبان نرسید» است. نریشنی که روی این قسمت خوانده می‌شود چنین است: «وقتی بازیکن رژیم صهیونیستی در پایان بازی به سمت کریس رونالدو رفت تا افتخار تعویض پیراهنش با فوق ستاره فوتبال جهان را کسب کند هرگز تصور نمی‌کرد با دست رد مهاجم پرتغالی مواجه شود». اینجا دومین گاف این گزارش جنجالی رخ می‌دهد؛ تصویری که تلویزیون پخش می‌کند نه مربوط به بازی تیم‌های پرتغال و اسرائیل، بلکه مربوط به بازی تیم‌های پرتغال و ایسلند است که بازیکن ایسلند درخواست پیراهن رونالدو را می‌کند. کریس هم مطابق بیشتر وقت‌ها با دست اشاره می‌کند که پیراهن را در رختکن عوض می‌کند و در زمین از انجام چنین کاری معمولا سر باز می‌زند. او بیشتر، زمانی پیراهنش را در زمین مسابقه با بازیکنان حریف عوض می‌کند که زیر آن تن‌پوش دیگری به تن داشته باشد. این یکی دیگر از آن دست اتفاقاتی است که نمی‌شود به سادگی از کنارش گذشت. چطور تهیه‌کننده‌های این بخش خبری متوجه پرچم ایسلند نشده و بازیکن این تیم را به جای بازیکن اسرائیل به مخاطب معرفی می‌کنند؟

فاجعه اصلی این گزارش، اما اندکی بعد از پخش تصویر اشتباهی بازیکن ایسلند به جای بازیکن اسرائیل رقم می‌خورد، چون در این بخش، تلویزیون، ویدئویی قدیمی از کریس رونالدو پخش می‌کند و راوی، نریشنی فضایی روی صحبت‌های رونالدو و به نقل از او می‌گوید: «تماشاگران اسرائیلی برای من منفورترین تماشاگران به حساب می‌آیند. نمی‌توانم آن‌ها را تحمل کنم. من پیراهنم را با قاتل عوض نمی‌کنم». ویدئویی که از رونالدو برای این قسمت پخش شده ترجمه کابوس‌واری دارد و حتی یک کلمه از آن هم درست نیست. این ویدئو، دی ماه ۱۳۹۶ توسط رونالدو منتشر شد که مخاطب آن نه اسرائیلی‌ها بلکه کودکان سوریه‌ای هستند! رونالدو آن روز‌ها در پروژه‌ای با عنوان «کودکان را نجات دهید» خطاب به خردسالان سوریه‌ای حرف می‌زند. صحبت‌های اصلی رونالدو که تلویزیون آن‌ها را تعمدا یا ناخواسته، اشتباهی ترجمه کرده و به مخاطب عرضه می‌کند، چنین است. «سلام، این ویدئو برای کودکان سوریه است. می‌دانیم که در این مدت خیلی رنج کشیدید. من بازیکن معروفی هستم، ولی قهرمان‌های واقعی شما هستید. امیدتان را از دست ندهید. دنیا کنار شما ایستاده است. ما به شما اهمیت می‌دهیم. من کنار شما هستم».

در ادامه این گزارش جنجالی به فروش کفش طلای رونالدو برای کمک به غزه و حمایت‌های مالی به مردم غزه و جبهه‌گیری علیه اسرائیل اشاره می‌شود. گزارشگر در ادامه می‌گوید: «حمایت‌های رونالدو از فلسطین با خشم صاحبان زر و زور روبه‌رو شده است». در اینجا فیلمی از سپ بلاتر منتشر می‌شود که مشغول تمسخر رونالدو است. راوی چنین القا می‌کند که، چون رونالدو به اسرائیلی‌ها گفته قاتل، مورد غضب سپ بلاتر واقع شده است. با این حال، صحبت‌های سپ بلاتر ارتباطی با چیزی که تلویزیون روایت می‌کند، ندارد. او در مقایسه بین کریس رونالدو و مسی می‌گوید که رونالدو پول زیادی برای رفتن به سلمانی هزینه می‌کند و همیشه مراقب آرایش موهایش است. در حالی که مسی آدم ساده و متواضعی است و مثل رونالدو نیست.

سپس یک ویدئوی بحث‌برانگیز دیگر هم از رونالدو پخش می‌شود که حدس‌زدن آنکه این بخش هم اشتباهی ترجمه شده کار سختی نیست. رونالدو می‌گوید: «اگر فقط یک بار بگویم رژیم اشغالگر قدس را دوست دارم فیفا من را به عنوان بهترین بازیکن سال انتخاب می‌کند، اما من طرفداری از کودک مظلوم و گرسنه فلسطین را به دعوت رئیس رژیم اشغالگر قدس ترجیح می‌دهم!».

در این گزارش عنوان شده که رونالدو دعوت رژیم صهیونیستی برای سفر به تل‌آویو را رد کرده و هم‌زمان تصویری از این بازیکن با پیراهن یوونتوس به نمایش گذاشته می‌شود که او حاضر به دست‌دادن با فردی که تلویزیون او را با پرچم اسرائیل مارک کرده است، نمی‌شود. در ادامه مطلبی نقل می‌شود که راوی می‌گوید رونالدو وقتی که در رئال توپ می‌زد کودک پنج‌ساله فلسطینی را که در آتش خشم شهرک‌نشینان پدر، مادر و برادرش را از دست داده بود به اسپانیا دعوت کرد و هزینه زندگی‌شان را پرداخت.

در مورد این دو بخش آخر هم تناقض به اندازه کافی وجود دارد. در واقع تناقض‌ها به قدری هست که تلویزیون ایران نتواند از کریس رونالدو به عنوان یک حامی بزرگ فلسطین نام ببرد. اول اینکه برخلاف گزارش مذکور، رونالدو به همراه تیم ملی پرتغال به تل‌آویو سفر کرد و حتی تصویری که او در اینستاگرام از سواحل تل آویو منتشر کرد با خشم بسیاری از مردم فلسطین همراه شد. این در حالی است که رونالدو برخلاف تصاویری که در این گزارش از او در زمان حضور در یوونتوس و مادرید پخش شده، اتفاقا در همین دو باشگاه دو دیدار خبرساز با اسرائیلی‌ها داشته است.

رونالدو زمانی که در یوونتوس حضور داشت با وزیر امور خارجه وقت اسرائیل دیدار کرد و پیراهن شماره هفت یوونتوس که اسم خودش را پشت آن حک کرده بود به وزیر امور خارجه اسرائیل داد! در مادرید هم که اقدام خبرسازی از رونالدو سر زد و او شیمون پرز معروف را با آغوش باز پذیرفت. عکس‌های هر دو دیدار، یعنی دیدار رونالدو با وزیر امور خارجه اسرائیل و ملاقاتش با شیمون پرز به راحتی در گوگل در دسترس است.

نکته بحث‌برانگیزی که گزارش اخیر تلویزیون را زیر ذره‌بین می‌برد، اظهارات خبرنگاری است که این گزارش را تهیه کرده است. او می‌گوید: «رونالدو از جمله ورزشکارانی است که منفور صهیونیست است و محبوب فلسطین. ما در گزارش‌های بعدی به معرفی تعداد دیگری از این دست ورزشکاران می‌پردازیم». زمانی که او این جملات را به کار می‌برد همان تصویر فتوشاپی معروف دوباره به نمایش گذاشته می‌شود. حال پرسش اینجاست که آیا تلویزیون و خاصه شبکه سه، قرار است از این قبیل گزارش‌هایی که پایه و اساس درستی ندارند، دوباره تهیه کند و به مخاطبان ارائه دهد؟ آیا همچنان قرار است منابع اخبار صداوسیما، تعدادی از سایت‌های ونزوئلایی باشند که از سال ۲۰۱۴ به طور خاصی روی حمایت رونالدو از فلسطینی‌ها کار کرده و با جعل و فتوشاپ کار را جلو برده‌اند؟