درمان ناباروری، چند؟

روز گذشته وزیر بهداشت از پوشش ۹۰ درصدی خدمات درمانی ناباروری خبر داد. به‌گفته بهرام عین‌اللهی، هم‌اکنون ۳ میلیون و ۵۰۰ زوج نابارور در کشور وجود دارد؛ بنابراین از بیمه‌ها خواسته شده تا هزینه درمان این افراد را پرداخت کنند و در کنار آن، مراکز درمان ناباروری در استان‌های مختلف افزایش پیدا کند.

به گزارش همشهری، پیش این در آذر سال گذشته هم، مدیرعامل بیمه سلامت هم چنین وعده‌ای داده بود. به‌گفته محمدمهدی ناصحی، هزینه‌ها از حداقل ۵۵۰ هزار تومان تا ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در بخش دولتی و از ۹۷۶ هزار تومان تا ۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در بخش عمومی غیردولتی و خصوصی تحت پوشش بیمه سلامت قرار می‌گیرند.

بر این اساس زوج‌های نابارور می‌توانند از خدمات ۳ دوره درمان ناباروری، یعنی IVF، میکرواینجکشن، IUI و FET با پوشش بیمه‌ای ۹۰درصدی استفاده کنند. او این را هم گفته بود که سال ۹۹، نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان برای دارو‌های مربوط به درمان ناباروری از سوی سازمان بیمه سلامت پرداخت شده است.

وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت از افزایش پوشش بیمه‌ای سخن به میان می‌آورند، اما خانواده‌های در تلاش برای درمان ناباروری، از هزینه‌های بالا با وجود قوانین بیمه‌ای گلایه می‌کنند. همه این‌ها در شرایطی است که در بند ۳ سیاست‌های ابلاغی رهبری در حوزه نظام سلامت که مربوط به سال ۹۳ است، بر پوشش بیمه‌ای هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری تأکید شده است.

از روش‌های زیادی برای درمان ناباروری استفاده می‌شود. یکی از آن‌ها دارودرمانی برای افزایش تخمک‌گذاری است. دیگری، درمان با روش آی‌وی‌اف (IVF) و آی‌یو‌آی (IUI) است. به این روش فرایند شست‌وشوی اسپرم هم گفته می‌شود.

میکرواینجکشن یا ای‌سی‌اس‌آی (ICSI) هم جزو روش‌های دیگر به شمار می‌رود. اهدای تخمک، رحم جایگزین، لاپاراسکوپی و هیستروسکوپی هم در این گروه قرار می‌گیرند. با اینکه معاون سازمان بیمه سلامت قبلا به استناد قیمت‌های قبلی اعلام کرده بود که هزینه میکرواینجکشن ۵ میلیون تومان بدون درنظر گرفتن داروست و هزینه آزمایش و پاراکلینیک و آی‌یو‌آی ۲ میلیون تومان و همچنین آی‌وی‌اف ۸ میلیون تومان است، اما تعرفه‌های واقعی یعنی همان‌ها که بیماران به متصدیان صندوق این مراکز پرداخت می‌کنند، عدد‌های دیگری را نشان می‌دهد.

تعرفه دقیقی از میزان هزینه‌های درمان ناباروری در سال‌جاری وجود ندارد، اما براساس تعرفه‌های سال گذشته، این هزینه‌ها از ۱.۵ میلیون تا ۳۰ میلیون تومان متغیر است و فقط محدود به انجام عمل نهایی نمی‌شود و هزینه‌های دارو و ویزیت، آزمایش‌ها و رفت‌وآمد از شهر‌های مختلف و اقامت را هم باید به آن اضافه کرد که عدد نهایی را بسیار بالا می‌برد.

در سال گذشته، قیمت انجام یک‌بار آی‌وی‌اف ۱۰ میلیون تومان، قیمت آی‌یو‌آی، حدود یک‌میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، میکرواینجکشن ۱۲ میلیون تومان، فریز کردن تخمک یک میلیون تومان و دریافت تخمک اهدایی ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان بود. تعرفه‌های سال ۱۴۰۰ نسبت به ۹۹ هم افزایش پیدا کرده بود؛ به‌طوری‌که مقایسه تعرفه‌های سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن، حکایت از افزایش ۳ تا ۴ میلیون تومانی تعرفه‌ها دارد. با اینکه مسئولان می‌گویند ۹۰ درصد هزینه‌ها تحت پوشش بیمه است، اما براساس اطلاعات موجود و گزارش‌های جمع‌آوری شده این پوشش کمتر از ۳۰ درصد است.

بیمه حتی هزینه‌های اتاق عمل را پرداخت نمی‌کند. یکی از متقاضیان باروری «مریم» است که می‌گوید سال گذشته، حدود ۳۵ میلیون تومان برای چند دوره آی‌وی‌اف هزینه کرده، اما بیمه تنها حدود ۱۰ میلیون تومان پرداخت کرده است. به‌گفته او، مبلغ آی‌وی‌اف برای جنین دختر و پسر متفاوت است. آن‌ها این ۳۵ میلیون تومان را برای جنین پسر پرداخت کرده بودند و برای جنین دختر، میزان پرداختی ۵ میلیون کمتر است. در نهایت با وجود تمام هزینه‌ها، موفق به پایان بارداری نشد و جنین در همان ابتدا سقط شد.

مریم ۴۵ ساله است و می‌گوید: «پوشش کامل بیمه‌ای برای این خدمات وجود ندارد؛ اگر هم باشد برای زنان جوان‌تر است؛ زمانی که برای درمان مراجعه کردم به من گفتند که سنم بالاست و شامل پوشش بیمه‌ای نمی‌شود.» ضیایی، یکی از پژوهشگران در حوزه ناباروری قبلا گفته بود که اگر زن بالای ۴۰ سال داشته باشد یا در ازدواج دوم متوجه ناباروری شود، نمی‌تواند از یارانه استفاده کند.

مرضیه، زن دیگری است که ۳ سال پیش، بالای ۱۸ میلیون تومان برای انجام آی‌وی‌اف هزینه کرد و موفق به بارداری شد. او حالا یک پسر یک‌سال و نیمه دارد، اما به همشهری می‌گوید که بیمه پایه بخش بسیار کمی از هزینه‌ها را تقبل کرده و حتی بیمه تکمیلی هم حمایت زیادی نکرده است. او می‌گوید هزینه اصلی را از جیب پرداخت کرده است.

نرگس، زن دیگری است که ساکن روستایی اطراف گرگان است. او خرداد سال گذشته با وجود ناتوانی مالی، از همسایه و فامیل، پول قرض کرد و به تهران آمد تا ناباروری‌اش را درمان کند. بیش از ۱۰ میلیون تومان هزینه آزمایش و ویزیت و رفت‌وآمدش به تهران شد، اما وقتی قرار بود به اتاق عمل برود، کرونایش مثبت تشخیص داده شد و جراح، عملش نکرد. او می‌گوید که پس از این اتفاقات به‌دلیل اینکه دیگر نمی‌توانست هزینه‌های رفت‌وآمد و آزمایش را پرداخت کند، درمان را رها کرد: «هر روز گریه می‌کنم، خیلی دلم بچه می‌خواهد، اما دستمان تنگ است. هنوز قرض‌های قبلی را نداده‌ام و نمی‌توانم دوباره برای درمان اقدام کنم.»

او می‌گوید برای درمان به پزشکان گرگان هم مراجعه کرده، اما بخش خصوصی تعرفه‌هایش بالاتر است: «دیگر درمان را رها کردم. حالا هم ۴۴ ساله هستم و نمی‌دانم که باردار می‌شوم یا خیر؟» سمیه، اهل بندرعباس است. او هم درمان را نیمه‌کاره رها کرده: «بالای ۱۰ میلیون تومان هزینه درمان و ویزیت و بستری در بیمارستان شد، اما نتیجه‌ای نداشت و با شیوع کرونا، درمان را رها کردم. حالا هم در حال جدا شدن از همسرم هستم.» او می‌گوید که بیمه پایه هیچ حمایتی از این خدمات نکرده است. زن دیگری هم که برای درمان ناباروری اقدام کرده می‌گوید ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه کرده‌اند، اما باروری اتفاق نیفتاد و به‌دلیل اینکه دیگر از پس هزینه‌ها برنمی‌آیند، درمان را رها کرده‌اند.