طرح دارویار در خدمت بیمار یا صنعت دارو؟

در حالی طرح دارویار وارد دومین مرحله اجرای خود می‌شود که به نظر می‌رسد، همچنان اجرای این طرح برخی از نارضایتی‌ها را در پی داشته است.

به گزارش ایلنا، تیرماه امسال اجرای طرح دارویار از سوی وزارت بهداشت آغاز شد، این طرح که با هدف اصلاح سیاست‌های ارزی دارو عملیاتی شد، افزایش قیمت دارو‌های تولید داخل را به همراه داشت، اما مابه‌تفاوت این افزایش قیمت از طریق بیمه‌ها به داروخانه‌ها پرداخت می‌شود.

اگرچه این فرایند با اصلاح ارزی در حوزه دارو و حذف ارز ترجیحی برخی دارو‌ها آغاز شد، اما همچنان پرداخت ارز ترجیحی برای تجهیزات پزشکی و شیرخشک تداوم دارد.

بهرام عین‌اللهی هدف از این طرح را کمک به بیماران در پرداخت هزینه‌های دارویی خود دانسته و گفته بود هدف اصلی وزارت بهداشت از این طرح این است که پوشش بیمه‌ای دارو‌ها را افزایش دهد. در این طرح باتوجه به دستوری که ریاست جمهور دادند، اعتبار بسیار خوبی برای بیمه‌ها در نظر گرفته شده تا بتواند مخارج مربوط به دارو‌های بیماران را تامین کند. انشاءالله این طرح را در کل کشور اجرا می‌کنیم و هدف این است که بتوانیم هزینه‌های مربوط به بیماران را در کل کشور تامین کنیم. در ادامه طرح هم هدف این است که پوشش بیمه‌ای اکثر دارو‌ها را انجام دهیم و وقتی بیماران به مراکز درمانی و داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند، هیچ تغییری در پرداخت هزینه‌های دارویی‌شان نداشته باشند.

وزیر بهداشت تاکید کرده بود ثابت ماندن پرداخت از جیب بیماران از اهداف این طرح بوده است. متاسفانه در سال‌های قبل وضعیت به گونه‌ای بود که پرداخت از جیب بیماران افزایش پیدا کرد. در حالی که هدف اصلی از این طرح این است که به تدریج پرداخت از جیب بیماران را به ویژه در حوزه دارو که برای بیماران ضروری است، کاهش دهیم و ان‌شاءالله دولت بتواند مخارج مربوط به داروی بیماران را تامین کند.

به گفته وی در قالب این طرح تعداد دارو‌های تحت پوشش بیمه، افزایش یافته است؛ به‌طوری‌که ۱۰۰ قلم داروی پر مصرف را که قبلاً بیمه نبودند تحت پوشش بیمه قرار داده شده‌اند. به این ترتیب دارو‌هایی مانند دارو‌های سرماخوردگی، دیفن هیدرامین و ... که قبلا بیمه نبودند، تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.

طرح دارویار به نفع بیمار یا صنعت تولید دارو؟

اجرای این طرح به نفع بیماران اعلام شد. با این حال برخی اجرای این طرح را نجات صنعت داروی کشور دانستند که افزایش قیمت آن‌ها و پرداخت یارانه به داروخانه تا حدی موجب کمک به این صنعت خواهد شد. همچنین به گفته برخی از مسئولان انجمن‌های حمایتی از بیماران اجرای این طرح موجب شده است تا برخی از بیماران به مضیقه بیفتند.

حمیدرضا ادراکی مدیرعامل بنیاد بیماری‌های نادر در این رابطه گفت: «طرح دارویار نه تنها تأثیر مثبتی نداشته بلکه موجب شده تا بسیاری از اقلام دارویی ایزوله و قیمت آن‌ها گران شود و بسیاری از بیماران نادر را دچار مشکل و آن‌ها را سرگردان بین داروخانه‌های مختلف سطح شهر کرده است. از سوی دیگر یک قلم داروی بیماران نیز قیمت مختلف پیدا کرده است، هر داروخانه‌ای برای یک دارو عدد مورد نظر خود را برای آن دارو به کار می‌برد و این موجب نگرانی برای بیماران مختلف است وقتی این بیماران بیمه شوند دارو‌های آن‌ها نیز در سامانه قیمت مشخصی داشته و کسی نمی‌تواند قیمت دارو‌های آن‌ها را بالا پایین کند و بر اساس قیمت مشخص شده در سامانه تحویل بیمار شود.»

اصلاح ارزی دارو‌های وارداتی

با این حال در روز‌های گذشته نامه‌ای از سوی سازمان غذا و دارو خطاب به شرکت‌های وارد کننده دارو منتشر شد که بر اساس آن ارز ترجیحی برای برخی از دارو‌های وارداتی حذف و به جای آن ارز نیمایی اختصاص داده خواهد شد. این موضوع به معنی افزایش قیمت دارو‌های وارداتی است با این حال مسئولان سازمان غذا و دارو نظر دیگری دارند.

«حسین شمالی» سرپرست اداره کل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو در گفتگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با نامه اخیر این سازمان درباره طرح دارویار و اصلاح سیاست‌های ارزی اظهار کرد: این طرح از ابتدا یک طرح کامل بود، اما چند مرحله‌ای طراحی شده بود.

وی افزود: این طرح برای دارو‌های ایرانی از همان ابتدا اجرا شد و برای بخش بسیار بزرگی از دارو‌های خارجی نیز اجرا شده و ارز ترجیحی آن‌ها برداشته شده و تبدیل به ارز نیمایی شده است.

شمالی یادآور شد: برداشته شدن ارز نیمایی بخش زیادی از دارو‌های وارداتی به این معنی نیست که یارانه آن‌ها برداشته شده است بلکه این یارانه و مابه‌التفاوت‌ها از طریق بیمه‌ها به داروخانه‌ها پرداخت خواهد شد و قیمت دارو برای مردم تفاوتی نخواهد داشت.

وی تأکید کرد: بخشی از دارو‌ها که به لحاظ ریالی حجم عمده‌ای از بازار را شامل خواهند شد، ارز نیمایی دریافت خواهند کرد.

این مقام سازمان غذا و دارو بیان کرد: ارز ترجیحی همچنان برای تجهیزات پزشکی و شیرخشک تداوم دارد.

رضایت مجلسیان

«همایون سامه‌یح» عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار ایلنا در رابطه با سیاست‌های اصلاح ارزی دارو اظهار کرد: برنامه ریزی‌های سازمان غذا و دارو در حال حاضر به نحوی است که بر اساس قول‌های خود پیش می‌رود و اگر ارز دارو نیمایی شود در نهایت شامل حمایت‌های بیمه‌ای شده و به قیمت نازل‌تری به دست بیمار خواهد رسید.

وی افزود: اگرچه قیمت دارو‌ها به شدت بالا رفت، اما قیمتی که بیمار پرداخت می‌کند همچنان قیمت قبلی است. درصد حمایت بیمه بالا رفته و دارو با قیمت ارزان‌نتری به دست بیمار می‌رسد این موضوع برای دارو‌های وارداتی نیز انجام خواهد شد.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: برداشت من این است که وزارت بهداشت با اصلاح سیاست ارزی اجازه نخواهد داد که قیمت دارو افزایش پیدا کند.

سامه‌یح تأکید کرد: تا امروز طرح دارویار و اصلاح سیاست‌های ارزی سازمان غذا و دارو خوب اجرا شده و رضایت بخش بوده است.

عدم رضایت داروسازان

در روز‌های گذشته برخی از مسئولان سازمان غذا و دارو از رضایت داروسازان و همچنین رفع کمبود بسیاری از دارو‌ها در پی اجرای این طرح‌ها خبر دادند، اما این موضوع از سوی آن‌ها رد شد.

«سید علی فاطمی» نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در گفتگو با خبرنگار ایلنا در این باره گفت: اخیرا وزیر بهداشت اجرای این طرح را معجزه دانسته بود بنابر این خود دولت از اجرای طرح دارویار و اصلاح ارزی دارو‌ها راضی است از آن سو بیمارانی که با نسخه به داروخانه‌ها مراجعه می‌کنند از آنجایی که قیمت دارو برای آن‌ها تفاوتی نداشته است نیز راضی هستند.

وی بیان کرد: برخی از دارو‌های بدون نسخه (OTC) نیز قبل از اجرای طرح دارویار ارز نیمایی می‌گرفتند، بنابراین قیمت آن‌ها چندان تغییری نکرده است.

وی بیان کرد: تنها قشر ناراضی از این طرح داروساز‌ها و داروخانه‌دار‌ها هستند به این دلیل که آن‌ها وظیفه دارند که یارانه دارو را از دولت به مصرف کننده منتقل کنند، در حالی که پولی از دولت نگرفتند. الان ۴۵ روز است که از اجرای طرح دارویار می‌گذرد، اما بیمه تأمین اجتماعی که اصلی‌ترین طرف قراداد با بیمه‌ها هستند هنوز ریالی بابت مطالبات خود پرداخت نکرده است بیمه سلامت خوش‌حساب‌تر بوده است و یارانه تیرماه را تسویه کرده و یارانه مردادماه را هم در برخی شهرستان‌ها پرداخت کرده است. این در حالی است که سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده است که این یارانه را جهت پرداخت به داروخانه‌ها در اختیار سازمان بیمه‌ها قرار داده است، اما متأسفانه همانگونه که اشاره کردم بیمه تأمین اجتماعی پولی به داروخانه‌ها نپرداخته و این موجب شده است تا به داروخانه‌ها فشار وارد بیاید.

وی یادآور شد: یارانه دارو را به نظر من دولت باید به صورت مستقیم یا از طریق یک بانک به داروخانه واریز کند. این داروخانه‌ها هزینه‌های ثابت مانند حقوق پرسنل، حق خرید دارو و ... را دارند، اما بیمه در زمانی که خود تشخیص می‌دهد این پول را پرداخت می‌کند. به نظر من دولت باید تدبیری بیندیشد تا رابطه مالی بیمه و داروخانه را قطع کند و بیمه تنها بتواند اسناد را تأیید کند. متأسفانه پول می‌رود و در بیمه رسوب می‌کند. متأسفانه فرانشیز دارو چند ماه در بیمه می‌ماند اگر قرار باشد یارانه دارو نیز به همین گونه شود تحت فشار قرار می‌گیریم.

نایب رئیس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه طرح دارویار طرح خوبی است، به شرطی که درست اجرا شود، گفت: اجرای طرح‌های دولتی به نحوه عمل آن بستگی داد وگرنه قبلا هم طرح‌های خوبی داشته‌ایم. با این حال این طرح را خوب می‌دانم و امیدوارم منافع همه در آن رعایت شود.

وی یادآور شد: اثر این طرح روی کم شدن کمبود‌های دارویی محسوس نبوده است. اگرچه مصاحبه می‌کنند و می‌گویند این طرح موجب کاهش کمبود دارو شده است ما در این مدت ما این موضوع را احساس نکرده‌ایم با این حال امیدواریم طی چند ماه آینده اثر خود را هم بر روی این موضوع نشان دهد و بخش زیادی از کمبود‌های دارویی را کم کند.