رئیس جمهور با بیان اینکه نشان داده‌ایم در مذاکرات صادق هستیم، گفت: اگر آنچه که جمهوری اسلامی بر آن تاکید دارد یعنی «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل و فصل مسائل پادمانی به صورت قطعی» محقق شود یک توافق خوب امکانپذیر است.
به گزارش ایسنا، سید ابراهیم رئیسی در آستانه سفر به نیویورک به منظور شرکت در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفتگویی با شبکه تلویزیونی CBS آمریکا داشت که متن کامل این گفتگو در زیر منتشر می‌شود:
آقای رئیس جمهور همانطور که می‌فرمایید صنعت هسته‌ای را برای اهداف صلح‌آمیز می‌خواهید، اما شما اولا از این صنعت برای تولید برق استفاده می‌کنید و ثانیا برخی اسناد وجود دارد که فعالیت‌های غیر صلح‌آمیز داشته‌اید.
بسم‌الله الرحمن الرحیم. در مورد مذاکرات هسته‌ای آنچه به پیشینه این مساله برمی‌گردد آن است که آمریکایی‌ها از برجام خارج شدند و اروپایی‌ها به تعهدات خود نسبت به ملت ایران عمل نکردند. اما جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود پایبند بود و طبق نظر آژانس نه یک بار بلکه بارها اعلام کرده که ایران به تعهدات خود در برجام عمل کرده است.
نقض این تعهد اول از ناحیه آمریکایی‌ها اتفاق افتاد بعد هم‌عدم انجام تعهدات از ناحیه اروپایی‌ها اتفاق افتاد. مذاکرات برای رفع تحریم‌ها بود، چون این تحریم‌ها علیه ملت ایران ظالمانه است، این ظلمی است به ملت ایران.
وقتی که ایران به تعهدات خود عمل کرده است چرا تحریم شود؟ ضمن اینکه باید توجه داشته باشیم کسی نمی‌تواند برای حق برخورداری جمهوری اسلامی ایران از داشتن دانش و صنعت هسته‌ای محدودیت یا ممنوعیت ایجاد کند. بارها هم جمهوری اسلامی اعلام کرده که در دکترین دفاعی خود سلاح هسته‌ای وجود ندارد و آنچه که مورد تاکید جمهوری اسلامی بوده و هست، بهره بردن از دانش هسته‌ای است که هم اکنون این دانش در ایران بومی شده است.
بارها به این نوع ادعاهای بی‌اساس پاسخ داده شده است. دوربین‌های آژانس در مراکز هسته‌ای فعال بوده و گفته شده که آنچه که تاکنون در جمهوری اسلامی اتفاق افتاده در راستای استفاده صلح‌آمیز است. بارها اعلام کرده‌ایم با توجه به توانمندی در این حوزه، بهره‌مندی از صنعت هسته‌ای فقط در جهت مصارف صلح‌آمیز است. چرا نسبت به استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای محدودیت ایجاد می‌کنند.
امروز در حوزه‌های درمانی، کشاورزی، نفت، گاز و بسیاری از حوزه‌ها از صنعت هسته‌ای استفاده می‌شود و این استفاده صلح‌آمیز حق ملت ایران است. چرا ایران از این حق محروم شود؟ علیرغم همه این ادعاهایی که بعضا آژانس و یا کشورهای اروپایی می‌کنند، آژانس در ۱۵ گزارش خود اعلام کرده که ایران هیچ‌گونه - صریح می‌گویم - در استفاده صلح‌آمیز از صنعت هسته‌ای پای خود را فراتر نگذاشته و تخلفی ندارد. آژانس تاکنون ۱۵ بار بیانیه داده است.
آیا می‌خواهید به توافق (برجام) بازگردید؟ چرا که می‌دانید برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که شما قصد بازگشت به توافق برجام را ندارید.
ما بارها اعلام کردیم که در مذاکرات برای رسیدن به یک توافق خوب و عادلانه و پیگیری رفع تحریم‌ها جدی هستیم. این ادعا (عدم تمایل ایران به بازگشت به برجام) هم از همان ادعاهای بی‌اساسی است که مطرح می‌کنند. الان مشکل توافق کجاست؟ چه کسی و چه جایگاهی برای توافق مشکل ایجاد کرده است؟ آمریکایی‌ها تصمیم نمی‌گیرند. مسئله خیلی روشن است؛ ما اعلام کردیم که یکی از نکاتی که ضرورت دارد رف‌شکنی آمریکایی‌ها ممکن است برای آنها آسان باشد که خیلی راحت بخواهند پیمان خودشان را نقض کنند و بیایند و راحت بگویند که ما گویا پیمانی را نبستیم. اما به راستی پیمان و میثاق بستن راهکارش همین است؟
اگر در دنیا بین کشورها میثاقی بسته شود و سپس یک طرف بیاید بصورت یکطرفه بگوید که من از پیمان خارج شدم اصلا جایی برای پیمان بستن در دنیا می‌ماند؟ آمریکا می‌خواهد در برابر این نقض پیمان چه جوابی بدهد؟ به مردم خودش چه جوابی می‌خواهد دهد؟ به مردم دنیا چه جوابی می‌خواهد بدهد؟ می‌خواهد بگوید که من یک پیمانی را بستم و بعد هم به راحتی از این پیمان خارج شدم؟ این کارِ آمریکایی‌ها مورد سرزنش همه دنیا قرار گرفت.
بر اساس گفته‌های‌تان سوال می‌کنم. آیا شما بر این باور هستید که در آینده نمی‌توانید به آمریکایی‌ها اعتماد کنید؟ و به خاطر همین موضوع این سوال را کردم که آیا قصد بازگشت به توافق برجام را دارید؟ چرا که به نظر می‌رسد به ما اعتماد ندارید. همانطور که می‌دانید پرزیدنت بایدن این اختیار را ندارد که چیزی را به رئیس جمهور آتی آمریکا تحمیل کند.
ما به دلیل رفتاری که از آمریکایی‌ها تاکنون دیده‌ایم نمی‌توانیم به آنها اعتماد کنیم و لذا اگر تضمین وجود نداشته باشد به آمریکایی‌ها اعتمادی نیست کمااینکه بارها پیمان‌ها را نقض کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که شاید اصلا توافقی شکل نگیرد.
اگر ما بتوانیم از این توافق منافع اقتصادی‌مان را تامین کنیم و آنچه که جمهوری اسلامی بر آن تاکید دارد یعنی «رفع تحریم‌های ظالمانه»، «تضمین اعتمادآفرین و اطمینان‌بخش» و «حل و فصل مسائل پادمانی به صورت قطعی» محقق شود یک توافق خوب کاملا امکانپذیر است. ما نشان دادیم هم در مذاکرات صادق هستیم و هم به دنبال یک توافق خوب با رفع تحریم‌ها هستیم.
اگر توافقی شکل بگیرد آیا حاضرید که چهار آمریکایی را که در ایران زندانی هستند را آزاد کنید؟ آیا این می‌تواند بخشی از موضوعات توافق باشد؟ ما دیروز در پایتخت (تهران) و در بازار بودیم، مردم رفتار بسیار دوستانه‌ای نسبت به آمریکایی‌ها داشتند و مهمان‌نواز و مهربان هستند و داشتم فکر می‌کردم که آیا هنوز به آمریکا به عنوان شیطان بزرگ نگاه می‌کنند یا خیر؟
اصولا ما با حبس و زندانی کردن هیچ‌کس موافق نیستیم. اما اگر فردی جرمی مرتکب شده باشد طبیعتا باید دستگاه قضایی به این جرم رسیدگی کند. افرادی که در زندان هستند با حکم قاضی در زندان بسر می‌برند. این افراد دارای تابعیت ایرانی هستند. ما تابعیت مضاعف را در قانون اساسی خود به رسمیت نمی‌شناسیم. یعنی اگر کسی تابعیت ایرانی داشت مرتکب جرمی شد یا تابعیت آمریکایی داشت و در ایران مرتکب جرمی شد طبیعتا قابل پیگیری است.
دستگاه قضایی بنا بر ادله به پرونده رسیدگی می‌کند. بارها اعلام کرده‌ایم که دستگاه قضایی در ایران مستقل است و به اتهامات رسیدگی می‌کند. پیوند زدن مسئله زندانیان به برجام یا توافق کارِ درستی نیست. این موضوع خودش یک مسئله مستقلی است آمریکایی‌ها در این موضوع دارند کار سیاسی می‌کنند.
ایرانی‌های بیگناهی در زندان‌های آمریکا هستند که تنها جرم آنها دور زدن تحریم‌ها بوده است. آنها گناهی نکردند که در زندان‌های آمریکا بمانند، بلکه باید کنار خانواده‌های خود بازگردند.
بارها به آمریکایی‌ها اعلام شده که این موضوعات می‌تواند با دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران مورد گفتگو قرار بگیرد، اما آمریکایی‌ها باز هم با این موضوع سیاسی برخورد می‌کنند و آزادی زندانیان را به برجام پیوند می‌زنند، درحالی که این موضوع می‌تواند به عنوان یک مسئله مستقل انسان‌دوستانه بین دو کشور حل شود. چه زندانیان بیگناهی تنها بدلیل تلاش برای دور زدن تحریم‌ها که در زندان‌های آمریکا بسر می‌برند. اگر آمریکایی‌هایی در ایران مرتکب جرمی شده باشند قابل بررسی است، اما این مساله را به برجام پیوند می‌زنند. در هر صورت بنده مایل نیستیم کسی در زندان بماند و این موضوعات قابل بررسی و گفتگو است.
به نظر می‌رسد که هیچ فضا یا امکانی برای برگزاری مذاکرات مستقیم یا رفع تنش‌ها بین ایران و آمریکا وجود ندارد. آیا با وجود این حجم از نفرت امکان برگزاری مذاکرات مستقیم و ارتباط مستقیم میان امریکا و ایران وجود دارد؟
آنچه که از آمریکایی‌ها در ذهن مردم ایران در این سال‌ها وجود دارد شامل مسائلی، چون ساقط کردن هواپیمای مسافربری، تحریک صدام به جنگ با ایران و حمایت از گروه‌های تروریستی و منافقین است. منافقینی که ۱۷ هزار نفر از مردم ایران را در کوچه و بازار به شهادت رساندند و رئیس جمهور و نخست‌وزیر جمهوری اسلامی ایران را شهید کردند امروز تحت حمایت آمریکایی‌ها هستند این‌ها در ذهن مردم ایران است.
چگونه مردم ایران می‌توانند نسبت به اقداماتی که آمریکا انجام داده بی‌تفاوت باشند. همچنان در ذهن ملت ایران سوالات جدی وجود دارد. چرا اینقدر ظلم به مردم ایران انجام دادند؟ مگر مردم ایران چکار می‌خواستند انجام دهند؟ مگر مردم ایران بجز استقلال، آزادی و توجه به آرمان‌های خود حرف دیگری دارند؟ چرا اینقدر به ملت ایران ظلم می‌شود؟ مردم می‌گویند چرا حق مردم فلسطین اینقدر واضح ۷۰ سال ضایع می‌شود؟ این سوالات برای ملت ایران هست. باید آمریکایی به این سوالات پاسخ بدهند.
تحریم‌ها واقعا از نظر اقتصادی به کشور شما آسیب می‌رساند.
ما تجربه مذاکرات با آمریکایی‌ها را در موضوعاتی، چون «دفع ظلم صدامیان» و «رفع تحریم‌های هسته‌ای» داریم، اما تاکنون از مذاکره با آمریکاها هیچ نفعی نصیب ملت ایران نشده است. یعنی آمریکایی‌ها در مذاکرات و انجام تعهدات خود نسبت به ملت ایران پایبندی نشان ندادند و این سوال وجود دارد که چرا آمریکایی‌ها نسبت به تعهدات خود پایبند نیستند؟
برداشتن تحریم‌ها چه میزان اهمیت دارد. چینی‌ها، روس‌ها و ایرانی‌ها دارند به هم نزدیک‌تر می‌شوند.
رفع تحریم‌ها برای ما اهمیت دارد، اما بدانید تحریم ظالمانه آمریکا بر علیه ایران یک تهدید بود، اما ملت ایران این تهدید را به یک فرصت تبدیل کردند و این فرصت برای ملت ایران در رسیدن به پیشرفت‌های صنعتی و اقتصادی نقش بسیاری داشته است.
ملت ایران با این تحریم‌ها متوقف نشده است و می‌توانید آثار آن را ببینید. در دورانی که تحریم‌ها ایجاد شده یکی از صنایعی که تحریم زیادی برای آن وضع شد صنایع نظامی ایران است. اما امروز پیشرفته‌ترین صنایع نظامی را ایران داریم. خودِ آمریکایی‌ها و کشورهای منطقه هم می‌دانند ما پیشرفته‌ترین صنایع نظامی را داریم.
علیه ایران تحریم‌های زیادی وضع شد، اما اگر تحریم می‌خواست موثر باشد باید در صنایع نظامی موثر می‌بود. در صنایع دیگر هم همینطور، ما در کارهای علمی و فناورانه پیشرفت‌های زیادی داشتیم علیرغم همه تهدیدها و تحریم‌هایی که آمریکایی‌ها کردند.
می‌خواستند برای ملت ایران مشکل فراهم کنند، اما این ملت متوقف نشد. پیشرفت‌های حوزه‌های مختلف شاهد این موضوع است که تحریم‌ها نتوانسته ما را متوقف کند. بزرگترین دلیل بر این سخن، گفته خودِ آمریکایی‌هاست. سخنگوی کاخ سفید رسماً اعلام کرد فشارهای حداکثری به جمهوری اسلامی ایران مفتضحانه شکست خورده است. وقتی خودِ آمریکا اعلام کند فشارهای حداکثری به ایران شکست خورده است بهترین دلیلی است که نشان می‌دهد تحریم نمی‌تواند تاثیرگذار باشد. تحریم موانع و مشکلاتی را ایجاد کرده، اما ما را متوقف نکرده است.
آمریکایی‌ها یک حربه‌ای را به دست گرفته‌اند، قبلا با حمله نظامی کشورها را تهدید می‌کردند الان با تحریم می‌روند کشورهای مختلفی را در دنیا تهدید می‌کنند. الان مجموعه‌ای از کشورهای تحریم‌شده توسط آمریکایی‌ها در دنیا بیشتر کنار هم قرار می‌گیرند، همکاری مشترک خود را افزایش می‌دهند.
برخلاف آنچه که آمریکایی‌ها فکر می‌کنند، تهدید علیه کشورهای مستقل تبدیل به متحد کردن کشورهای مستقل می‌شود تا این کشورها بتوانند با هم کار کنند و تحریم آمریکایی‌ها را خنثی کنند. استفاده از تحریم علیه کشورها توسط آمریکایی‌ها جواب نمی‌دهد. همچنانی که حربه نظامی و تهدید نظامی جواب نداد.
معلوم است که تحریم مشکلاتی را ایجاد می‌کند نه فقط برای ما برای خودِ آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم مشکلاتی ایجاد کرده است. ما امروز یکی از کشورهای بزرگ تولیدکننده نفت و گاز هستیم، تحریم آمریکایی باعث می‌شود که نه خودشان نه اروپایی‌ها و نه کشورهای دیگر نتوانند از این نفت و گاز ما استفاده کنند.
ما با تحریم‌ها چه کردیم؟ ما هم تحریم‌ها را به عنوان یک تهدید به فرصت تبدیل کردیم. ما حتما دنبال رفع مشکل تحریم هستیم، ولی اگر آمریکایی‌ها تحریم‌ها را برندارند ما هرگز متوقف نخواهیم شد. ما حرکت و پیشرفت کشور را بند به این قضیه نکردیم و قرار نیست بکنیم، اما ما دو چیز را دنبال می‌کنیم یک؛ «خنثی کردن تحریم‌ها»، دو «رفع تحریم‌ها» و در هر دو جهت دولت ما حرکت می‌کند لذا میز مذاکره را ترک نکردیم و الان توپ در زمین آمریکایی‌هاست.
یعنی آمریکایی‌ها باید تحریم را بردارند و به آنچه که ما گفتیم پایبند شوند و این پیمان‌شکنی که در ادوار مختلف در دولت آمریکا بوده به این پیمان‌شکنی پایان بدهند.
در خصوص دستاوردهای نظامی شما گزارشی وجود دارد که یک پهپادی ساختیه‌اید که می‌تواند به تل‌آویو اسرائیل برسد، آیا این واقعیت دارد؟
ما صنایع پیشرفته نظامی داریم و این صنایع پیشرفته ما نقش بازدارندگی و دفاعی دارد و به هیچ کشوری اجازه نمی‌دهد بتواند نسبت به جمهوری اسلامی تعرض کند. امروز وضعیت ما با زمان جنگ تحمیلی کاملا متفاوت است.
در جنگ تحمیلی تمام کشورهای اروپایی و آمریکایی‌ها به صدام کمک می‌کردند و لذا ما در جنگ تحمیلی خسارت بسیاری دیدیم و شهدای بسیاری را تقدیم کردیم. بسیاری از استان‌ها و شهرهای ما ویران شد، اما امروز بسیاری از آن شهرها و صنایع دفاعی ما بازسازی شده است.
صنایع نظامی ما امروز کاملا می‌تواند در مقابل دشمنان قدرت بازدارندگی داشته باشد. این قدرت نظامی را به نفع ایران و منطقه می‌دانیم. حضور جمهوری اسلامی در منطقه امنیت‌ساز است.
آیا می‌توانم یک سوال شخصی از جنابعالی بپرسم؟ آیا جنابعالی در فضای مجازی حضور دارید؟ آیا در توئیتر مشغول فعالیت هستید؟ آیا به آهنگ گوش می‌دهید؟ آیا به بتهون و به سایر موزیک‌های غربی گوش می‌دهید؟
بله. فضای مجازی امروز بستری است که بسیاری از بخش‌های زندگی در این فضا تعریف می‌شود. امروز بسیاری از امور زندگی و فعالیت‌های علمی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ارتباطات در این فضا شکل می‌گیرد و ما هم روز به روز در جهت توسعه این فضا در ایران اقدام می‌کنیم. این اقدامات روز به روز پیشرفت‌های بهتری را برای جمهوری اسلامی به ارمغان می‌آورد. توسعه این فضا زندگی مردم را آسان‌تر می‌کند.
نسبت به مسئله‌ای گوش کردن موسیقی که سوال کردید. موسیقی یک زمان موسیقی هنجارمند است یک زمان موسیقی هنجارشکن است. اگر موسیقی هنجارمند باشد یعنی بتواند در مسائل معنوی، اخلاقی، روحی، روانی و ارتقای انسان نقش داشته باشد طبیعتا می‌تواند مورد تایید باشد، اما اگر آنچه که انسان را از روحیه انسانی، اخلاق، معنویت و توجه به دیگران بازدارد و حالت لهو و لعب برای انسان داشته باشد طبیعتا انسان را از خودسازی و جامعه‌سازی باز می‌دارد طبیعتا دیگر آن موسیقی برای انسان نمی‌تواند مورد تایید باشد.
می‌خواهم در خصوص جنابعالی سوال کنم. خواندم که همسر شما استاد دانشگاه هستند و دو دختر دارید که یکی جامعه‌شناس و دیگری فیزیکدان هستند، آیا این واقعیت دارد؟ آیا این دخترها و زنان کنار شما هستند؟
بله همسر من استاد دانشگاه است و دخترانم در دانشگاهها مدارج عالی را کسب کرده‌اند و الان هم به درس خواندن و هم به تدریس مشغول هستند. به کارهای فرهنگی و علمی علاقمند هستند و آنها را دنبال می‌کنند من هم از ابتدا آنها را تشویق کردم که در این کارها فعال باشند.
آیا شما نوه‌ای دارید؟ چند نوه دارید؟
من ۴ نوه دارم. خیلی هم نوه‌هایم را دوست دارم. نوه خیلی شیرین است. من خیلی از وقت‌هایی که خسته می‌شوم با حضور در کنار نوه‌هایم رفع خستگی می‌کنم.
انسانیت و ارزش‌های بسیار فراوانی وجود دارند که در همه نقاط دنیا مشترک هستند به نوعی باعث تاسف است که مردم ما نمی‌توانند با هم ارتباط داشته باشند.
بله ارزش‌های انسانی در بسیاری از ملت‌ها، گویش‌ها، اقوام و ملل مختلف مشترک است، زیرا خداوند متعال انسان را بر اساس فطرت خلق کرده و فطرت انسان‌ها به طرف اخلاق، معنویت، توجه به انسان‌های دیگر و دوستی با دیگران، نوعدوستی، رفع مشکلات دیگران و عدالت کاملا کشش دارد و این موضوع در وجود انسان نهادینه شده است به نحوی که انسان ظلم را بد می‌داند.
ظلم برخلاف فطرت انسان است. انسان دوست ندارد نسبت به دیگران ظلم کند. اینکه امروز ما می‌گوییم آمریکایی‌ها نباید ظلم کنند، اینکه لازم نیست کسی مسلمان باشد تا بگوید من ضد ظلم هستم. خیر؛ مسیحی و یهودی هم ضد ظلم هستند. اصلا انسان‌ها در فطرت‌شان ضد ظلم هستند، ظلم را هیچ‌کس دوست ندارد. همه انسان‌ها در عالم ضد ظلم هستند منت‌ها گاهی منافع شخصی، حزبی و اطرافیانشان اقتضا می‌کند که پا روی حق بگذارند و بر دیگران ظلم روا دارند.
ما معتقدیم و بارها اعلام کردیم آنچه که علیه ملت فلسطین انجام می‌شود فقط علیه یک عده مردم مسلمان نیست بلکه علیه انسانیت است، چون هیچ انسانی راضی نمی‌شود که خانه‌ای بر سر مردم خراب شود، زن و کودک زیر آوار بمانند، در عالم چه کسی این موضوع را دوست دارد؟ معلوم می‌شود (ضد ضلم بودن) خواست همه انسانهاست.
آمریکایی‌ها ۲۰ سال در افغانستان حضور پیدا کردند و ثمره این حضور چه بود؟ کدام خوبی را برای افغانستان به وجود آورد؟ خودشان گفتند که معلوم می‌شود حضور ۲۰ساله ما در آنجا هدر رفته است. نتیجه این حضور آمریکایی‌ها شد قتل، کشتار، تخریب خانه‌ها، عقب ماندگی افغانستان و چه ظلمی‌هایی که بر مردم افغانستان شد. این اتفاق مقابل چشم همه عالم است و همه عالم این را بد می‌دانند.
آیا ظلم کردن به یک ملت مظلومی مانند افغانستان درست است؟ حتما همه خواهند گفت که این ظلم را نمی‌پذیریم. پس انسان‌ها بر یک فطرتی قرار داده شدند که آن فطرت عدالت‌خواه، حق خواه، ضد ظلم و ضد ناحق است و اگر انسان‌ها به خود و ذاتشان واگذار شوند فرقی هم نمی‌کند این انسان زبانش انگلیسی، عربی یا فارسی باشد، همه این گویش‌ها، چون اساس‌شان بر فطرت قرار داده شده ضد ظلم هستند.
آیا باور دارید که هولوکاست اتفاق افتاده و شش میلیون یهودی کشته شدند؟
مسئله تاریخی یک مسئله‌ای است که باید گذاشت کسانی که محقق و پژوهشگر هستند بررسی کنند. وقایع تاریخی را نمی‌شود از تاریخ حذف کرد. باید اجازه داد محققان و پژوهشگران این موضوعات را بررسی کنند. اما آیا اینکه در اروپا بگویند هر کس درباره هولوکاست تحقیق کند ما او را در دادگاه محکوم می‌کنیم، درست است؟ آیا این روش برخورد با تحقیق، پژوهش، علم‌افزایی و معرفت‌افزایی، منافات ندارد؟ باید گذاشت محققین، پژوهشگرا و تاریخ‌دانان این موضوع را بررسی کنند. در تاریخ در مورد یک واقعه‌ای ادعایی شده است، یک نشانه‌هایی هم وجود دارد برای اینکه این اتفاق واقع شده است. اگر این اتفاق در عالم وجود دارد بگذارند راجع به آن تحقیق و پژوهش انجام شود و درست برای تمام عصرها و نسل‌ها مشخص شود.
من نظر شخصی جنابعالی را می‌پرسم.
سوالم این است که آیا جلوگیری از تحقیق و پژوهش نسبت به این قضیه کار درستی است؟ باید تحقیقات در این زمینه انجام شود و اجازه دهند نتیجه تحقیقات به مراکز علمی، پژوهشی و تحقیقی و بیاید و مردم در این زمینه بدانند. هرچه تاریخ‌دان‌ها راجع به این قضیه نظر بدهند، نمی‌شود تاریخ را در این قضیه منکر شد.
آیا جنابعالی از حق حیات اسرائیل حمایت می‌کنید؟
مردم فلسطین یک حقیقت هستند. حق مردم فلسطین یک حق واقعی است، مردمی که از خانه و کاشانه‌شان آواره شدند یک حقیقت و واقعیتی است که امروز دیده می‌شود. مردمی که در کشورهای همجوار همه آواره شدند و شهدای بسیاری دادند، غزه‌ای که امروز توسط دشمنان مردم فلسطین محاصره شده و تبدیل به یک زندان بزرگ شده است، این واقعیتی است که امروز وجود دارد.
آیا این درست است که مردمی از خانه و کاشانه خودشان بیرون رانده شوند و بیایند یک رژیمی را آنجا برپا کنند که اساس آن بر ظلم به مردم فلسطین قرار دارد؟ آنچه که ما بارها اعلام کردیم آن است که مردم فلسطین صاحب حق هستند و این حق آنها نباید ضایع شود.
آنچه اعلام کردیم آن است که امروز آمریکایی‌ها دارند از یک رژیمی که کشور فلسطین را غصب کرده، حمایت می‌کنند. در زمان‌های مختلف آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها نتوانستند با قراردادهای مختلفی مانند کمپ دیوید، شرم‌الشیخ و اسلو مسئله فلسطین را حل کنند و این رژیم جعلی که امروز در فلسطین وجود دارد را بتوانند پایدارش کنند. این حقیقت را نتوانستند انکار کنند که بالاخره فلسطین دارای حق است.
اما ما چه می‌گوییم؛ حرف جمهوری اسلامی چیست؟ شما دنبال نظر جمهوری اسلامی هستید. نظر جمهوری اسلامی نظری است که رهبری انقلاب اسلامی بارها اعلام کردند و آن این است که به آرای مردم مراجعه شود. مگر شما به دموکراسی معتقد نیستید؟ نظر مردم را بگیرند، یعنی نظر فلسطینی‌ها را، اعم از مسلمان، مسیحی، یهودی.
آراء هر کس که متعلق به سرزمین فلسطین است را بگیرند و یک نظام کاملا مبتنی بر دموکراسی و یک نظامی که مبتنی بر آرای مردم هست در سرزمین فلسطین شکل بگیرد تا به مسئله فلسطین خاتمه داده شود.
این راهکار فلسطین است، راهکار حل مسائل فلسطین کشتن مردم این کشور نیست، راهکار حل مشکل فلسطین دادن حق به مردم فلسطین اعم از مسلمان، یهودی و مسیحی است. مگر شما بارها نمی‌گویید که ما به رای مردم معتقدیم، پس به رای مردم فلسطین مراجعه کنید.
اطلاع دارید که بحرین، سودان و امارات متحده عربی، اسرائیل را به رسمیت شناختند و دارای روابطی دیپلماتیک با این کشور هستند و گفته می‌شود که عربستان سعودی مذاکرات مستقیمی را با اسرائیل شروع کرده است. می‌خواستم نظر جنابعالی را در این خصوص بپرسم.
این کشورهایی که با رژیم صهیونیستی به دنبال عادی‌سازی هستند، می‌تواند مساله فلسطین را حل کنند؟ کسی که امروز با رژیم صهیونیستی دست داد در ظلم به مردم فلسطین شریک می‌شود.
سوال ما این است آیا کاری که رژیم صهیونیستی علیه زنان و کودکان مردم فلسطین می‌کند ظلم است یا ظلم نیست؟ و اگر کسی او را در این ظلم تایید کرد کار درستی کرده یا کار غلطی کرده است؟ یا باید بگوییم رژیم صهیونیستی کاری که نسبت به فلسطین می‌کند ظلم است یا ظلم نیست.
امروز همه دنیا معتقدند آنچه رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین می‌کند و سرزمین‌های آنها را روز به روز بیشتر اشغال می‌کند، ظلم است. کسانی که امروز روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی‌سازی می‌کنند در واقع از پشت به آرمان فلسطین خنجر زدند.
به نظر من این عادی‌سازی روابط نه امنیت‌ساز برای رژیم صهیونیستی می‌شود و نه می‌تواند حق مردم فلسطین را ضایع کند و در بین مردم مسلمان بیشتر نفرت به وجود می‌آورد. بالاخره مردم در کشورهای مختلف حساب هستند یا حساب نیستند؟ این مردم نسبت به فلسطین می‌بینند که ظلم شده یا نه؟ تکلیف مردم چه می‌شود؟ ولو اینکه افرادی باشند که اقدامی در رابطه روابط خودشان با رژیم صهیونیستی انجام دهند. این عادی‌سازی می‌تواند ظلم را حل کند؟ ما معتقدیم عادی‌سازی رژیم صهیونیستی با کشورهای منطقه به هیچ عنوان نمی‌تواند آرمان فلسطین را کمرنگ کند، آرمان فلسطین آزادی قدس شریف و آزادی فلسطین است.
آیا می‌خواهید مناسبات خودتان را مجدد با عربستان سعودی آغاز کنید و روابط خودتان را بهبود ببخشید؟
ما گفتگوهای منطقه‌ای را همواره در دستور کار قرار داده‌ایم. بنده اعلام کرده‌ام روابط ما بر اساس سیاست همسایگی است. ما می‌خواهیم با همسایگان خود ارتباط داشته و روابط‌مان حسنه باشد. با عربستان سعودی پنج دور مذاکره در کشور عراق و در بغداد انجام شده است. دور بعدی مذاکره هم ممکن است انجام شود. مسائلی وجود دارد که با گفتگو و مذاکره میان ما و عربستان سعودی قابل حل است.
می‌خواهید به نیویورک سفر کنید و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کنید. بایدن در آنجا حضور خواهد داشت. آیا مایل به ملاقات با پرزیدنت بایدن هستید و به صورت رو در رو با ایشان ملاقات می‌کنید؟
برنامه‌ای برای ملاقات ندارم. فکر نمی‌کنم که چنین ملاقاتی پیش بیاید. من هیچ گونه برنامه‌ای برای ملاقات با ایشان ندارم و همچنان که در قبل هم اشاره کردم نه ملاقات و نه مذاکره را مفید فایده نمی‌بینم.
به نظر شما اختلاف چه است؟ از منظر شما میان حکومت ترامپ و دولت بایدن تفاوت چه است؟
ادعای دولت جدید آمریکا این است که با ترامپ و دور قبلی تفاوت داریم. این موضوع را بارها از طریق پیام به ما اعلام کرده و خودشان نیز این مساله را گفته اند، اما ما باید به عملکردها نگاه کنیم ببینیم آیا عملکردشان تفاوت کرده یا تفاوت نکرده است.
اگر تفاوت نکرده باید گفت در چه موضوعی شما با هم متفاوت هستید؟ دولت فعلی آمریکا گفته است که ما قبول روش‌هایی که در دولت قبل انجام شده را قبول نداریم و می‌خواهیم که روش‌ها را تغییر دهیم، اما آنچه ما در عمل دیدیم تغییر حاصل نشده است.
می‌بینیم که تحریم‌ها همچنان ادامه پیدا کرده است در حالی که قرار نبود تحریم‌ها ادامه پیدا کند و قرار بود به تعهدات در توافق عمل شود، اما به تعهدات تاکنون عمل نشده است. من فکر می‌کنم دولت جدید آمریکا باید در عمل اثبات کند که متفاوت با دولت قبل است. یعنی در عمل تحریم‌ها را بردارد و به تعهداتی که دولت قبل آن تعهدات را به هم زد و از برجام خارج شد پایبند باشد.
اگر تحریم‌ها برداشته شوند آیا شما به همان برنامه توسعه هسته‌ای‌تان برخواهید گشت؟
ما اعلام کرده‌ایم که صنعت هسته‌ای‌مان در جهت توسعه اقتصادی، همچون حوزه‌های صنعت، کشاورزی، نفت و گاز و پتروشیمی و امثال این بخش‌ها قرار دارد لذا چرا مانع می‌شوند که ایران از این حق قانونی خودش استفاده نکند؟ اما ما در هر صورت از این حق قانونی خودمان استفاده می‌کنیم. ما هیچ زمانی به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و نیستیم.
موضوع را عوض کنیم در خصوص سوابق خودتان سوال کنم. شما دارای تحریم‌های اقتصادی هستید. اما تحریم‌های فردی هم علیه شما وجود دارند. شما در کمیسیون و کمیته‌ای عضویت داشتید که مسئول مجازات ۵ هزار نفر بود. آیا شما از این اقدام خودتان پشیمان هستید؟
نکته اول شما چه سندی دارید برای این موضوع؛ جز ادعایی که منافقین می‌کنند، نکته دوم اینکه من آن زمانی که ادعا شده است در جایگاه معاون دادستان بودم و امروز هم هر حقوقدانی که کمترین اطلاع را داشته باشد می‌داند که معاون دادستان چه وظایفی دارد و چه کارهایی انجام می‌دهد.
من در تمام مسئولیت‌های حقوقی که در دستگاه قضایی داشتم همواره مدافع حقوق انسان‌ها بودم و هیچ زمانی از دفاع از حقوق مردم غافل نشدم و، اما گروهی که امروز دارد این نوع مسائل را به جوامع مختلف گزارش می‌دهد این‌ها کسانی هستند که ۱۷ هزار نفر را در کشور ما از کاسب، دانشجو، استاد دانشگاه، روحانی و امام جمعه و مسئولین مختلف تا رئیس جمهور و نخست‌وزیر را به شهادت رساندند. دستشان به خون ملت ایران و به خون مظلومان آغشته است و ان‌ها مستحق محاکمه هستند.
من این سوال را از آمریکا و اروپایی‌ها دارم که چرا به کسانی که خودتان آنها را در لیست تروریست‌ها ثبت کردید و در زمانی که رسما اعلام کردند رئیس جمهور و نخست وزیر و ۱۷ هزار نفر را در ایران به شهادت رسانده‌اند پناه دادید؟ آیا این موضوعات نباید مورد سوال قرار گیرند؟ . آنچه من به عنوان یک مسئول قضایی در طول این مدت ۴۰ساله در مسئولیت‌های مختلف قضایی داشته‌ام همواره دفاع از حقوق مردم بوده است.
جریان منافقین همان داعشی‌هایی هستند که امروز شما می‌بینید. داعش به کسی رحم می‌کند؟ آنها خون مردم، زن، مرد و کودک را در کوچه و بازار ریختند. امروز این داعشی که مردم می‌بینند همان جریان منافقینی است که دیروز در ایران خون می‌ریختند. آیا اگر امروز کسی در مقابل داعش بایستد و نسبت به حقوق مردم دفاع کند استحقاق تشویق و تایید دارد یا خدای ناکرده باید او را سرزنش کرد؟
من یک ذره سردرگم و گیج شدم. من نمی‌دانم این گروهی که شما صحبت می‌کنید اتهامات را انجام داده است!
هر کس که در ایران مرتکب جرم و جنایتی شده در دادگاه‌های رسمی مورد محاکمه قرار گرفته و به کیفر اعمال خود رسیده است و هر کدام از افرادی که مرتکب ترور و جنایت شده و در خانه مردم مواد منفجره انداختند نیز در دادگاه محاکمه شده و دادگاه هم به پرونده آنها برابر قانون رسیدگی کرده است.
اصلا بحث عدد مطرح نیست هر کسی که در ایران چه آن روزها و چه امروز مرتکب جنایت شود یا کسی را بکشد یا اقدامات تروریستی انجام دهد مستحق رسیدگی است و وظیفه دادگاه هم رسیدگی به این مسائل هست.
آنچه که در دادگاه‌ها مورد رسیدگی قرار گرفته دقیقا نسبت به جرایمی که هر فرد مرتکب بوده است. از ابتدا اینگونه بوده و الان هم اینطور است و بعد از این هم بدین شکل خواهد بود. هر کس مرتکب جرمی شود برابر قانون رسیدگی می‌شود.
آیا این درست است که پس از شهادت سردار سلیمانی وعده انتقام را دادید؟
گروه‌های تروریستی منطقه و کشورهای سوریه و عراق را ناامن کرده بودند و مردم نیز در مقابل گروه‌های تروریستی ایستادگی کردند. حاج قاسم سلیمانی قهرمان مبارزه با تروریسم است. یعنی اگر امروز در دنیا بخواهیم یک نماد مبارزه با تروریسم معرفی کنیم حاج قاسم سلیمانی و آقای ابو مهدی المهندس به عنوان دو نماد مبارزه با تروریسم هستند و حقیقتا تلاش آنها و تلاش نیروهای سوری، عراقی و ایرانی در منطقه باعث امنیت شد.
امروز اگر شاهد امنیت در عراق و سوریه هستید مرهون تلاش حاج قاسم سلیمانی است. آیا کسی که نماد مبارزه با تروریسم است باید مورد تشویق قرار گیرد یا ترور شود؟ کاری که آمریکایی‌ها یعنی دولت وقت و شخص ترامپ برای ترور آقای حاج قاسم سلیمانی انجام داد حقیقتا یک جنایت بود. آیا باید به این موضوع رسیدگی شود یا خیر؟
یعنی یک انسانی که او قهرمان مبارزه با تروریسم است آیا به این باید رسیدگی شود یا خیر؟ یا اینکه این ظلم به منطقه، ظلم به حاج قاسم، ظلم به تمام آزادیخواهان و کسانی که داعیه مبارزه با تروریسم در دنیا دارند، ظلم به آنها نیست؟
سوال این است آیا باید عدالت را دنبال کرد یا نه؟ و کسانی که مرتکب این جنایت و ظلم شدند آیا باید مورد پیگیری قانونی قرار بگیرند یا نه؟ آنچه که ما به عنوان جمهوری اسلامی آن را دنبال می‌کنیم و دنبال خواهیم کرد اجرای عدالت است. حتما باید اجرای عدالت را در مورد جنایتی که ترامپ و همدستانش نسبت به ترور یک انسان مجاهد و مبارز که نقش بزرگی در امنیت منطقه داشت دنبال کرد و ما مصمم به اجرای عدالت یعنی رسیدگی به ترور حاج قاسم سلیمانی هستیم.
من در سفر به عراق در کسوت رئیس قوه قضاییه با رئیس دادگاه عالی عراق صحبت کردم و از آنها خواستم که مسئله را به صورت جد دنبال کنند و بعد از آن هم که در کسوت رئیس جمهور قرار گرفتم باز هم گفتم باید کار از طریق دادگاه عالی عراق و مراجع و مسئولین قانونی در دنیا دنبال شود. ما رسیدگی به این جنایت را هرگز به بوته فراموشی نخواهیم سپرد و کار را دنبال خواهیم کرد.
از نظر شما شامل ترور هم می‌شود؟
ترورِ حاج قاسم سلیمانی تروری دولتی بود. دیدید که آقای ترامپ رسما گفت من دستور ترور را دادم. آیا نباید کسی که خودش دستور ترور داده مورد رسیدگی قرار بگیرد؟ چرا شخصیت مجاهدی مثل حاج قاسم سلیمانی را ترور کرده است.
منظور شما از عدالت چیست. چشم در برابر چشم یعنی ترور در برابر ترور؟
رئیس جمهور: من نکته آن را بگویم. جمهوری اسلامی ایران آنقدر شهامت دارد که رسما عین‌الاسد را که زد اعلام کرد. در هر جای دنیا ما اقدامی کردیم اعلام می‌کنیم و این شهامت را داریم. ما از نوع اقداماتی که امروز آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی در دنیا و منطقه انجام می‌دهند و باعث ناامنی می‌شود را انجام نمی‌دهیم.
جمهوری اسلامی ایران آنقدر شهامت داریم که اگر عین‌الاسد را می‌زند و یا از حزب الله لبنان حمایت می‌کند رسما ا علام می‌کند ما که ابایی از این قضیه نداریم. ما باید مسئله ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را تا اجرای عدالت دنبال کنیم.
در خصوص سلمان رشدی که فتوایی علیه او صادر شد سوال دارم. نظر شما در خصوص تلاش برای کشتن یک نویسنده بخاطر آنچه نوشته است، چیست؟
اهانت به اولین شخصیت عالم هستی یعنی اهانت به پیغمبر، اهانت به وجود مقدس محمد رسول‌الله (ص)، به حضرت عیسی و حضرت موس و اهانت به ابراهیم خلیل، اهانت به همه پیامبران، اهانت به همه ادیان ابراهیمی و اهانت به یک ملیارد و نیم مسلمان در عالم است.
این اهانت نه فقط به مسلمانان که اهانت به همه ادیان است. نباید اجازه داد به نام آزادی افرادی بخواهند به همه مقدسات مردم در عالم اهانت کنند. قطعا اصل اهانت و هتاکی، از طرف همه محکوم است.
امروز باید کشورهای غربی پاسخ بدهند که چرا از کسی که هتاک بوده و به یک میلیارد و نیم انسان مسلمان اهانت می‌کند و باید مورد سرزنش قرار بگیرد حمایت می‌کنند و به او جایگاه می‌دهند؟ باید اینکار از سوی همه حکومت ها، مردم جهان و تمام ادیان ابراهیمی مورد سرزنش قرار گیرد تا کسی جرات نکند به اعتقادات و باورهای مردم چه مسلمان و چه غیرمسلمان اهانت کند؛ لذا به نظرم آن کسی که مستحق سرزنش است کسانی هستند که به نحوی از او حمایت می‌کنند و چتر حمایتی روی سر او پهن کردند.
می‌توانید در مورد وضعیت زنان در ایران توضیحاتی را ارایه کنید. آیا محدودیت‌ها نسبت به زنان تشدید شده و آنها تحت فشار قرار گرفته‌اند؟
هر کسی در زندگی اجتماعی خود و همچنین کشورهای مختلف دیدگاهها، قوانین و مقرراتی دارند. مردم مسلمان و زنان و دختران ما یک اخلاق و روحیه بسیار ریشه‌دار، تمدنی و فرهنگی دارند که این هم مربوط به امسال و پارسال و ۴۰ سال قبل و ۱۰۰ سال قبل نیست.
در واقع می‌شود گفت صدها سال مردم این مرز و بوم با حجاب، عفت و با رعایت حریم‌های لازم زندگی کرده اند. این موضوع مربوط به این ۴۰ سال هم نیست. شما اگر تاریخ ملت ایران را درست مطالعه کنید می‌بینید که سال‌ها و قرن‌ها زنان ما با اخلاق عفیفانه زندگی کرده‌اند و این موضوع مربوط به الان نیست. الان هم این روحیه را مردم عزیز ما و زنان و دختران ما دارند و لذا خودشان همواره به عنوان یک امر خودجوش آن را رعایت می‌کنند.
اصلا کسی به آنها یاد نداده و تکلیف شخصی هم نکرده، بلکه خودشان را مقید می‌دانند. این باورهای مردم است شما ببینید زندگی مردم این مرز و بوم همواره اینطور بوده یعنی در باور و اعتقادشان این قضیه ریشه دارد.
آنچه مسلم است اینجا کسی نسبت به زندگی خصوصی مردم کاری ندارد و به هیچ عنوان تعرضی نسبت به زندگی خصوصی افراد ندارند. در مسائل اجتماعی هم مردم خودشان رعایت می‌کنند یعنی می‌دانند قانونی وجود دارد و به این قانون همه پایبند هستند. اگر در مواردی هم خلاف قانون دیده شود تاکید شده که به هیچ عنوان کسی حق ندارد که برخوردهای فراقانونی و خلاف مقررات داشته باشد.
در دولت شما امکان حضور زنان در ورزشگاه‌ها بوجود آمد. به نظر می‌رسد قدری قوانین را نرم‌تر کردید.
زنان ما در ورزش حضور دارند و می‌بینید در حوزه‌های مختلف ورزشی به صورت فراوان وقتی دختران و زنان ما افتخار می‌آفرینند سرود جمهوری اسلامی نواخته می‌شود. در مسائل اجتماعی فراوانی زنان حضور دارند، در حوزه علم و تعلیم و تربیت حضور دارند.
اشاره کردید به خانواده خودم؛ تمام اعضای خانواده ما دختران ما و همسر بنده در مسائل اجتماعی و علمی ایفای نقش می‌کنند و در دانشگاهها حضور دارند. زنان امروز در جامعه اسلامی نقش آفرین هستند. به نظرم بعضا شاید بعضی‌ها از این نقش‌آفرینی زنان ما عصبانی هستند.
مسائل را باید در ایران واقعی دید من در سخن قبلی به شما گفتم کسانی که مدعی هستند نشانه‌هایی نسبت به هولوکاست وجود دارد بگذارید تحقیق و بررسی شود. نسبت به این قضیه باز معتقد هستم بروید ببینید که در فضای ملت ایران، در فضای دختران و زنان ما چه اتفاقاتی افتاده؟ انقلاب اسلامی شکوه و عظمتی به زن‌های ایران داده است.
امروز تعداد دانشجویان خانم ما در دانشگاهها چه میزان هستند؟ ، آقایان چه میزان؟ و قبل از پیروزی انقلاب چند تا از این خانم‌ها در دانشگاهها بودند؟ اصلا میزان قابل قیاس هست؟ بگویم ۱۰ برابر، ۲۰ برابر، ۱۰۰ برابر، امروز خانم‌هادر دانشگاهها، در عرصه اجتماعی، مراکز آموزشی، پزشکی و درمانی، دیوان عالی کشور، در مجلس، در دولت و در بخش‌های مختلف حضور دارند.
امروز زنان ما در جمهوری اسلامی نقش ایفا می‌کنند اینکه من در آن قضیه به شما گفتم آن‌هایی که مدعی هستند نشانه‌هایی در هولوکاست وجود دارد بگذارید تحقیق کنند به شما هم امروز می‌گویم دست شما باز است بیایید تحقیق کنید ببینید امروز چه ارزش‌هایی در رابطه با حضور زنان و دختران در جامعه آفریده شده است و حقیقت این حضور را ببینید و منعکس کنید.
می‌گویند زمان تمام شده است. اگر سوالی را از جنابعالی نپرسیدم و مایل هستید از شما سوالی بپرسیم و پاسخ بدهید بفرمایید.
ما معتقدیم در خودِ آمریکا هم مردمانی هستند که امروز مورد ظلم قرار می‌گیرند و ما گاهی بعضی از تصاویر آنها را از طریق رسانه‌ها می‌بینیم که سیاه پوستان و سفیدپوستان چگونه مورد ظلم قرار می‌گیرند.
ما ظلم را نسبت به مردم آمریکا، اروپا، افغانستان، فلسطین و هر مردمی از ناحیه سلطه‌گران را امری ناپسند و محکوم می‌دانیم لذا معتقدم اگر مردمی در خودِ آمریکا مورد ظلم قرار بگیرند ما این امر را محکوم می‌کنیم. در خودِ اروپا هم مورد ظلم قرار بگیرند محکوم می‌کنیم. فرق بین مردم اروپا و آمریکا و آسیا و آفریقایی نیست ما ظلم را در همه جای دنیا محکوم می‌کنیم.
آنچه مورد محکومیت ماست نظام سلطه‌ای است که می‌خواهد سلطه خود را بر مردم کشورهای مختلف افزایش دهد و مورد ظلم به کشورهای مختلف شود.
من حرفم این است که امروز دولت‌های آمریکا و اروپا مسئولیت دارند. یک بار بیایند روش خود را عوض کنند. به آنها تاکید می‌کنم ببینند آیا این ظلمی که سال‌ها دارند انجام می‌دهند جواب داده است؟ ما معتقدیم جواب نداده، این ظلم نمی‌تواند پایدار باشد. آنچه پایدار است حق است نه ظلم، به این وضع خاتمه بدهند و نگذارند مردم در اقصی نقاط عالم مورد ظلم و ستم قرار بگیرند.
چرا بعد از ۲۰ سال آمریکایی‌ها متوجه شوند نیروهای خود را از افغانستان خارج کنند؟ چرا این ۲۰ سال بررسی نکردند که ببینند حضورشان چه نتیجه‌ای برای افغانستان داشته است؟ چقدر پول خرج کردند، چقدر سربازان آمریکایی کشته شدند، چقدر مردم افغانستان به شهادت رسیدند، چقدر کودکان افغانستان ناقص و معلول شدند؟ ، چقدر به این مردم ظلم شد؟ بررسی کنند حضورشان در عراق و افغانستان چه ثمری داشت؟ حضورشان در منطقه چه ثمری دارد؟
من معتقدم آمریکایی‌ها به این حضورها باید خاتمه بدهند و بگذارند که کشورهای منطقه خودشان برای خودشان تصمیم بگیرند. پیام من به دولت آمریکا آن است که این منطقه را و همه مناطق دنیا را رها کنید. بگذارند مسئولین و مردم کشورها و مناطق مختلف دنیا خودشان برای کشور و منطقه خودشان تصمیم بگیرند، دخالت خارجی‌ها و دخالت آمریکایی در کشورهای دیگر جز هرج و مرج و ناامنی هیچ چیز دیگری ندارد.
بسیار سپاسگزارم جناب آقای رئیس جمهور. آیا همه از کار راضی هستند؛ و چیز دیگری وجود دارد که مطرح کنید. بسیار تشکر می‌کنیم.
رئیس جمهور: متشکرم از شما و همه همکاران‌تان امیدوارم که به سوالات جنابعالی و بخشی از آنچه مطرح کردید و لابد وقت هم نبود نکات دیگری هم مطرح کنید توانسته باشم توضیحاتم ان‌شاءالله روشنگر باشد.
۷دردسر داشتن هوش بالا 
۱۰نگرانی بیمورد که بعدها میفهمید ارزشش را نداشت! 
چطور مینیمالیسم را به بخشی از سبک زندگی خود تبدیل کنیم؟ 
۱۰ فیلم برتر فلورنس پیو / بازیگر جذاب فیلم اوپنهایمر + بیوگرافی و حواشی زندگی 
به این ۹عادت روزمره بله بگویید تا پختهتر شوید 
زیباترین گیاهان اپارتمانی برای آویزان کردن از سقف 
