تنوع، تعادل و توجه به علاقههای فردی در کنار در نظر گرفتن شرایط سلامتی هر فرد در انتخاب رژیم غذایی موثرند؛ با این حال برخی افراد دست بازتری برای انتخاب دارند؛ به خصوص وقتی پای شیر و لبنیات پرچرب در میان است.
به گزارش همشهری، انواع مختلف شیرهای کارخانهای بر اساس تفاوت میزان چربی هر یک نامگذاری میشوند و در دو دسته کلی شیر کامل یا خام (پرچرب) و کمچرب قرار میگیرند. شیر کامل شیری است که چربی طبیعی موجود در آن حذف نشده و تقریبا بیش از ۳ درصد چربی دارد. چربی شیر کمچرب، اما حدود نیم درصد است.
برخی برندهای لبنی، شیرهایی با درصد چربی متفاوت مثل ۱/۵درصد هم تولید میکنند و این کار را با کمک دستگاهی به نام سپراتور یا جداکننده انجام میدهند. چربی جدا شده از شیر برای تولید خامه و کره به کار میرود.
در بیشتر برنامههای استاندارد غذایی توصیه میشود مصرف لبنیات پرچرب را به دلیل مضرات چربیهای اشباع و کالری بالای آنها محدود کنیم. شیر کامل از این منظر مناسب نیست، اما یک لیوان از آن مواد مغذی زیادی دارد؛ سارا چیذری مشاور تغذیه و رژیم درمانی معتقد است مواد مغذی یک لیوان شیر حتی از مواد مغذی یک لیوان از انواع آبمیوههای طبیعی بیشتر است.
چیذری توضیح میدهد: «یک فنجان شیر کامل ۵ درصد میزان توصیه شده انواع ویتامینهای لازم برای بدن را تامین میکند؛ این ماده غذایی منبع خوبی برای ویتامین ب ۲ و ب ۱۲ است که برای قلب مفیدند.»
شیر کامل منبع خوبی از پروتئین و شامل تمام اسید آمینههای مشهور است. اسید آمینهها مسئول تولید و نگهداری عضلات لاغر هستند. این شیر نسبت به شیرهای غیر لبنی تاثیر بیشتر و سریعتری روی عضلات دارد و یک فنجان از آن میتواند حدود ۸ گرم پروتئین از نیاز روزانه شما را تامین کند.
نوشیدن یک فنجان شیر کامل یکی از بهترین راههای دریافت مقادیر ضروری کلسیم و سایر مواد معدنی و املاح در برنامه غذایی روزانه است، به طوری که یک فنجان آن، ۳۰ درصد نیاز روزانه افراد به کلسیم را تامین میکند؛ همچنین مقادیر خوبی از سلنیوم، منیزنیم، پتاسیم و فسفر را وارد بدن میکند.
لبنیات و به خصوص شیر پرچرب یا کامل علاوه بر مزایای متعدد، معایبی نیز دارند که باید با توجه به شرایط هر فرد در مصرف آن دقت شود.
دکتر زینب کریمی، متخصص تغذیه، در این رابطه به همشهری آنلاین میگوید: «چربی بالای شیر کامل، به خصوص سرشیر آن، علاوه بر کالری بالا، جذب کلسیم را در بدن کاهش میدهد.» یک فنجان شیر کامل حاوی تقریبا ۸ گرم از چربی مجاز روزانه است که نیمی از آن چربیهای مضر و اشباع هستند.
هنگام جدا کردن چربی شیر کامل، اسید چرب امگا ۳ هم از آن جدا میشود. امگا ۳ فواید زیادی برای قلب، چشم، مغز و... دارد و از ایجاد بیماریهایی نظیر اختلالات قلبی عروقی، افسردگی، سرطان و دیابت جلوگیری میکند؛ بنابراین اگر بیشتر مواقع شیر کم چرب مصرف میکنید، بهتر است از انواع شیر کم چرب غنی شده با امگا ۳ استفاده کنید.
دکتر کریمی میافزاید: «شیرهای غنی شده با ویتامین د نیز گزینه بسیار خوبی برای ما ایرانیهاست که عمدتا با کمبود این ویتامین ضروری روبرو هستیم؛ البته نوع کم چرب آن!».
اما ممکن است گاهی دلتان بخواهد یک لیوان شیر پرچرب بنوشید؛ تنوع، تعادل و توجه به علاقه مندیها در تغذیه روزانه بسیار ضروری است، پس اگر حواستان به چربی خون و کالری دریافتی هست، با خیال راحت هر از گاهی شیر دلخواهتان را نوش جان کنید.