تنفس ۵ روز هوای آلوده برای تهرانی‌ها در مهرماه ۱۴۰۱

بر اساس اطلاعات ثبت شده در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران، تعداد روز‌های آلوده طی مهرماه سال جاری پنج روز بود که چهار روز هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای همه قرار گرفت و ۲۵ روز در وضعیت قابل قبول بود.

به گزارش ایسنا، آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد مهرماه امسال شهروندان تهرانی روز‌های آلوده بیشتری را نسبت به مهرماه سال گذشته تجربه کرده‌اند.

وضعیت هوای تهران در اولین ماه پاییز ۱۴۰۱ و مقایسه آن با سال گذشته نشان می‌دهد که در مهرماه سال گذشته ۲۲ روز هوای قابل قبول ثبت شد که این عدد امسال به ۲۵ روز افزایش یافت. در مهرماه سال ۱۴۰۰ هشت روز هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت که این وضعیت امسال تنها به چهار روز رسید، اما امسال تهران یک روز هوای بسیار ناسالم برای همه را تجربه کرد که در سال گذشته چنین وضعیتی که را نداشتیم.

آلاینده شاخص هوای مهرماه سال ۱۴۰۱ نیز مانند مهرماه سال گذشته ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود و هوای تهران ۲۹ روز با این آلاینده شاخص آلودگی هوا را تجربه کرد. یک روز از مهرماه امسال نیز آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون بود.

کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون عدد ۷۷ و بیشینه آن عدد ۱۰۳ را نشان می‌دهد. شاخص برای ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون نیز ۲۰۵ بود.

وضعیت آلودگی هوای تهران طی سال ۹۶ تا ۱۴۰۰

آمار شرکت کنترل کیفیت هوا تهران نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی مهرماه سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ تعداد روز‌های آلوده کمتری را داشت چراکه کیفیت هوای تهران طی مهر سال گذشته ۲۲ روز در وضعیت قابل قبول و هشت روز ناسالم در شرایط برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون علت آلودگی هوا طی تمام روز‌های آلوده مهرماه این سال بود.

مهرماه سال ۹۹ نیز غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوای تهران طی ۳۰ روز از حد استاندارد فراتر رفت. به‌طور کلی هوا در مهرماه این سال ۲۱ روز در شرایط قابل قبول و ۹ روز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس بود.

طی اولین ماه پاییز سال ۹۸ تهرانی‌ها ۲۷ روز هوای قابل قبول و سه روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را داشتند. آلاینده شاخص دراین‌بازه زمانی ۲۹ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و یک روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون بود.

مهرماه سال ۹۷ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، در تمامی روز‌های این ماه آلاینده شاخص بود. در این ماه تهرانی‌ها ۲۸ روز هوای قابل قبول و دو روز هوای پاک را تنفس کردند.

مهرماه سال ۹۶ نیز غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در هوای تهران طی ۲۷ روز و آلاینده ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون در سه روز از حد استاندارد فراتر رفت. به‌طور کلی کیفیت هوا در شهریورماه این سال ۲۹ روز در شرایط قابل قبول و یک روز در شرایط هوای پاک بود.

ذرات معلق کمتر از ۲.۵ و ۱۰ میکرون چیست؟

بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. در مورد ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون این حد برابر ۱۵۴ میکرو گرم بر متر مکعب تعریف شده‌است و حد استاندارد آلاینده‌های ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون برابر ۳۵ میکروگرم بر متر مکعب است.

بدین معنی که اگر متوسط غلظت این آلاینده‌ها در طول شبانه‌روز (۲۴ ساعت) کمتر از این مقدار باشد، به لحاظ الاینده مورد نظر هوا قابل قبول است و اگر بیشتر از آن بود بسته به میزان غلظت، هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و یا خطرناک قرار می‌گیرد.

ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون (PM ۲.۵) آلاینده شاخص هوای تهران در روز‌های سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر دو و نیم میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند.

ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایند‌های صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

ذرات معلق کوچکتر از ۱۰ میکرون درشت‌ترند و نسبت به ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون کمتر وارد بخش‌های تحتانی سیستم تنفسی می‌شوند و به‌طور جزئی خطر کمتری دارند، ولی در غلظت‌های بالا و در قیاس با حد مجاز می‌توانند مشکلات زیادی به لحاظ بهداشتی و زیست محیطی در پی داشته باشند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت (مانند سوزاندن زغال سنگ و چوب)، خودرو‌های دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایند‌های صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودرو‌ها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زبادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

شاخص کیفیت هوا چیست؟

شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد، اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.