شایع‌ترین علت مسمومیت در کودکان چیست؟

فلوشیپ سم‌شناسی بالینی با بیان اینکه مسمومیت‌های دارویی جزو شایع‌ترین مسمومیت‌های کودکان است؛ علائم مسمومیت کودکان را تشریح کرد.

دکتر آناهیتا علیزاده در گفتگو با تسنیم به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها درباره علل عمده مسمومیت‌های کودکان اظهار کرد: بروز مسمومیت در کودکان علل مختلفی دارد، اما شایع‌ترین مواردی که با آن مواجه هستیم، مسمومیت‌های دارویی و مسمومیت با مواد مخدری مانند متادون است که گاهی در خانه نگهداری می‌شوند.

وی افزود: برخی از خانواده‌ها مراقبت خوبی از کودکان در برابر مصرف دارو‌ها ندارند و دارو‌ها را در جایی نگهداری می‌کنند که امکان دسترسی کودکان به آن‌ها وجود دارد؛ برای مثال این دارو‌ها را در کیف، روی میز، داخل یخچال و در جیب لباس‌هایشان نگهداری می‌کنند که در بسیاری از موارد کودکان از روی کنجکاوی اقدام به خوردن این دارو‌ها کرده و مسموم می‌شوند.

وی ادامه داد: همچنین ممکن است کودکان مواد شیمیایی مختلف مانند الکل‌ها، دهان‌شویه‌ها، شوینده‌ها را نیز به طور تصادفی مصرف کنند و مسموم شوند. یکی دیگر از انواع مسمومیت‌هایی که در کودکان ایجاد می‌شود مسمومیت با مونوکسید کربن است که این نوع مسمومیت عمدتاً در فصول سرد سال و در اثر استفاده نادرست از وسایل گرمایشی بروز می‌یابد.

به گفته وی طبق داده‌های موجود در جهان آمار مسمومیت‌های کودکان ۵۰ در صد کل مسمومیت‌ها را تشکیل می‌دهد.

علیزاده درباره علائم شایع مسمومیت کودکان بیان داشت: هر دسته از دارو‌ها و مواد شیمیایی عوارض خاص خود را دارند، اما به طور کلی در صورتی که والدین برخی از علائم را در کودک مشاهده کردند باید به مسمومیت فرزند خود شک کنند؛ اول آن که کودک به طور ناگهانی دچار نارسایی تنفسی شود یعنی نتواند تنفس صحیحی داشته باشد یا به دلیل کمبود اکسیژن، کبود شود. دوم آن که کودکی که تا پیش از این کاملاً سالم بوده و بیماری زمینه‌ای نداشته دچار اختلال هوشیاری شود. سوم آن که تشنج ناگهانی در کودکی بروز یابد که سابقه صرع و تشنج نداشته است و چهارم آن که والدین بوی مواد شیمیایی یا بو‌های خاصی مانند بوی ماهی گندیده را از کودک استشمام کنند. ایست قلبی ناگهانی نیز می‌تواند از علائم مسمومیت باشد.

وی تأکید کرد: البته علائم ذکرشده صرفاً علائم اختصاصی مسمومیت‌ها نیست و ممکن است به بیماری‌های دیگری نیز مربوط باشد، اما این علائم در کودکانی که دچار مسمومیت می‌شوند شایع‌تر است.

متخصص بیماری‌های کودکان درباره اقدامات اولیه در مواجهه با مسمومیت کودکان تصریح کرد: اگر کودک با دود و یا مونوکسید کربن مسموم شده بود باید بلافاصله او را از محیط آلوده دور کنند و یا تهویه مناسبی را در محیط برقرار کنند. راه هوایی کودک باید باز و وضعیت تنفسی او بررسی شود و اگر احساس کردند ضربان قلب وجود ندارد باید ماساژ قلبی را برای او انجام دهند و در اولین فرصت کودک را به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی و درمانی برسانند و یا با اورژانس تماس بگیرند.

فلوشیپ سم‌شناسی بالینی خاطرنشان کرد: در صورتی که کودک با ماده شیمیایی مسموم شده باشد باید بلافاصله ادامه تماس او را با آن ماده شیمیایی قطع کنند؛ اگر بقایای قرص یا دارویی را در اطراف کودک دیدند آن‌ها را به دقت جمع‌آوری کنند و به پزشک معالج اطلاع دهند. اگر کودک هوشیار و دچار استفراغ باشد باید او را در یک موقعیت مناسب (به پهلو) قرار دهند تا ترشحات به داخل ریه برنگردد.

وی هشدار داد: گاهاً شاهد این مسئله هستیم که خانواده‌ها پس از مشاهده مسمومیت کودک، خودشان کودک را تشویق به استفراغ می‌کنند یا دست خود را داخل دهان کودک می‌برند تا او را وادار به استفراغ کنند یا به او آب زیادی می‌دهند که سموم از بدنش خارج شود؛ در صورتی که در برخی مسمومیت‌ها تحریک کودک به استفراغ کردن نه تنها کمکی به بهبود حال او نمی‌کند بلکه می‌تواند سلامتی او را بیشتر تهدید کند.