جذب کماندو‌های افغان توسط روسیه

فرارو- لین اودونل ستون‌نویس «فارین پالسی» و روزنامه نگار و نویسنده استرالیایی است. او در فاصله سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ میلادی رئیس دفتر خبرگزاری‌های «فرانسه» و «آسوشیتدپرس» در افغانستان بوده است. او بیش از یک دهه در چین بوده است. اودونل در مناطق درگیری از جمله در زمان حمله نیرو‌های امریکایی به افغانستان و عراق در سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ میلادی حضور داشت. کتاب او با عنوان «چای شیرین در موصل: داستان واقعی دو زن بریتانیایی در عراق جنگ زده» داستان بیرحمی حکومت صدام بر آن کشور را از نگاه دو زن از شمال بریتانیا که با مردان عراقی ازدواج کرده‌اند روایت می‌کند. او به طور منظم در پژوهش‌های اندیشکده‌های مختلف درباره مسائل افغانستان همکاری می‌کند.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، اعضای زبده کماندوی ارتش ملی افغانستان که توسط ایالات متحده و متحدان غربی پس از سقوط آن کشور به دست طالبان در سال گذشته رها شدند، می‌گویند که تماس‌هایی با آنان برای ارائه پیشنهاد پیوستن به ارتش روسیه برای اعزام به میدان جنگ اوکراین صورت گرفته است. چندین منبع نظامی و امنیتی افغان می‌گویند که نیرو‌های پیاده نظام آموزش دیده توسط ایالات متحده که تقریبا ۲۰ سال در کنار نیرو‌های ویژه ایالات متحده و سایر متحدان آن کشور جنگیدند می‌توانند تغییر مورد نیاز روسیه را در میدان نبرد اوکراین ایجاد کنند.

۲۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ نفر از کماندو‌های داوطلب افغانستان زمانی که ایالات متحده آن کشور را در آگوست ۲۰۲۱ میلادی به طالبان واگذار کرد در افغانستان جا ماندند. تنها چند صد افسر ارشد نظامی به دنبال فروپاشی جمهوری اسلامی افغانستان از آن کشور خارج شدند. هزاران سرباز به سوی همسایگان افغانستان در منطقه گریختند، زیرا طالبان وفاداران به دولت فروپاشیده را شکار کرده و به قتل می‌رساند. بسیاری از کماندو‌هایی که در افغانستان باقی مانده‌اند برای جلوگیری از بازداشت و اعدام مخفی شده اند.

ایالات متحده نزدیک به ۹۰ میلیارد دلار برای ساخت نیرو‌های دفاعی و امنیتی ملی افغانستان هزینه کرد. اگرچه این نیرو در مجموع ناتوان بود و افغانستان را ظرف مدت چند هفته نبرد به طالبان واگذار کرد، اما کماندو‌ها همواره مورد احترام بودند، زیرا توسط نیرو‌های دریایی ایالات متحده و سرویس هوایی ویژه بریتانیا آموزش دیدند.

نماد موفقیت کماندو‌ها نبرد در دولت آباد بود جایی که یک واحد کماندویی افغان علیرغم که آن که منتظر نیرو‌های کمکی و تدارکاتی‌ای بود که هرگز در ژوئن ۲۰۲۱ میلادی از راه نرسید با طالبان جنگیدند. «سهراب عظیمی» سرگرد آموزش دیده توسط ایالات متحده که رهبری این واحد را بر عهده داشت تبدیل به یک قهرمان شد زمانی که مشخص شد او پس از ۵۰ روز مبارزه متوالی پیش از رفتن به نبرد نهایی خود تنها سه روز استراحت داشته است.

اکنون کماندو‌های افغان بیکار و ناامید هستند بسیاری از آنان هنوز منتظر اسکان دوباره در ایالات متحده و بریتانیا هستند. این آنان را به موضوع اهدافی آسان برای استخدام کنندگانی تبدیل می‌کند که ذهنیت «گروه برادران» متشکل از مردان رزمنده بسیار ماهر را درک می‌کنند.

منابع امنیتی افغان می‌گویند که این امر جذب کماندو‌های افغان برای استخدام کنندگان روس را آسان‌تر می‌سازد. یک مقام ارشد سابق امنیتی افغانستان که نخواسته نام‌اش فاش شود می‌گوید ادغام کماندو‌های افغان در ارتش روسیه در میدان نبرد اوکراین «تغییر دهنده بازی» خواهد بود، زیرا «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه در تلاش است تا برای جنگ متزلزل خود عضوگیری کند و بنا به گزارش‌ها از گروه بدنام «واگنر» برای جذب نیرو‌ها از میان زندانیان استفاده می‌کند.

واگنر یک سازمان مشکوک است که به طور رسمی وجود ندارد، اما گمان می‌رود که توسط «یوگنی پریگوژین» یکی از همکاران پوتین که احتمالا از طریق آژانس اطلاعات نظامی بودجه آن را تامین می‌کند اداره می‌شود. گزارش شده که اعضای این گروه اولین بار در کریمه پس از الحاق آن منطقه از اوکراین به مسکو در سال ۲۰۱۴ میلادی ظاهر شدند و از آن زمان به این سو در سوریه، لیبی و سایر نقاط آفریقا حضور داشته اند. پریگوژین اخیرا در ویدئویی در حال ثبت نام از زندانیان در ازای محکومیت‌های لغو شده برای تقویت خطوط نیرو‌های روس در اوکراین دیده شده است.

یک مقام سابق که افسر کماندوی افغان نیز بوده می‌گوید که باور دارد واگنر پشت جذب نیرو‌های ویژه افغانستان برای روسیه است. او می‌گوید: «به شما می‌گویم که استخدام کنندگان از گروه واگنر هستند. از همه جا افراد را جمع می‌کنند. تنها نهادی که نیرو‌های خارجی برای روسیه جذب می‌کند گروه واگنر است و نه ارتش روسیه. این یک فرض نیست این یک واقعیت شناخته شده است. متحدان غربی بهتر است از کماندو‌های افغان برای جنگ در کنار اوکراینی‌ها استفاده کنند. آنان نمی‌خواهند برای روس‌ها بجنگند. روس‌ها دشمن هستند، اما آنان قرار است چه کار دیگری انجام دهند. کماندو‌ها اکنون بیکار هستند».

برخی از کماندو‌های سابق گزارش داده‌اند که در واتس آپ و سیگنال با آنان با طرح پیشنهاد‌هایی برای پیوستن به آن چه که برخی کارشناسان از آن به عنوان «لژیون خارجی» روسی برای جنگ در اوکراین یاد می‌کنند تماس گرفته شده است. اخبار مربوط به این تلاش‌ها باعث نگرانی محافل نظامی و امنیتی سابق افغانستان شده است و اعضای آن می‌گویند که تا ۱۰ هزار کماندوی سابق افغان می‌توانند به پیشنهادات روسیه پاسخ دهند.

یک منبع نظامی دیگر می‌گوید: «این کماندو‌ها نه کشوری دارند نه شغل و نه آینده ای. آنان چیزی برای از دست دادن ندارند. جذب آنان کار دشواری نیست. آنان در انتظار کار روزانه با دستمزد ۳ تا ۴ دلار در پاکستان یا ایران یا دستمزد روزانه ۱۰ دلار در ترکیه هستند و اگر واگنر یا هر سرویس اطلاعاتی دیگری به آنان پیشنهاد دستمزد ۱۰۰ دلار در روز را بدهد تا دوباره به مردانی جنگجو تبدیل شوند آنان این پیشنهاد را رد نمی‌کنند. هم چنین، زمانی که یک کماندو را برای استخدام پیدا کردید او می‌تواند نیمی از اعضای واحد قدیمی خود را به عضویت درآورد، زیرا آنان با یکدیگر مانند برادر هستند و خیلی زود شما یک جوخه کامل خواهید داشت».

از زمانی که توجه جهانی به اوکراین پس از تهاجم روسیه در ماه فوریه معطوف شد کماندو‌های افغان در وضعیت مخفی قرار گرفته اند. ایالات متحده و متحدان‌اش به جای کمک به این کماندو‌ها برای فرار از جوخه‌های مرگ طالبان تا حد زیادی آنان را رها کرده اند. آسیب‌پذیری این نیرو‌ها در برابر استخدام شدن توسط کشور‌ها و گروه‌های متخاصم با ایالات متحده امری جدی است و در گزارش «مایکل مک کال» رهبر جمهوری خواهان کمیته خارجی کنگره آمریکا در مورد وضعیت بد تخلیه سال گذشته از سوی نیرو‌های امریکایی به آن اشاره شده است.

او با اشاره به دارایی‌های اطلاعاتی ایالات متحده که کماندو‌های افغان را نیز شامل می‌شود نوشته است: «اگر این افراد تحت فشار قرار گیرند و با دشمنان امریکا همکاری کنند می‌توانند خطری برای امنیت ایالات متحده ایجاد نمایند. ممکن است مجبور به همکاری با گروه‌های تروریستی بین المللی مانند داعش شاخه خراسان شوند و ممکن است با بازیگران دولتی مانند چین، روسیه و ایران همکاری کنند».

یک کاپیتان کماندوی ۳۵ساله که در افغانستان مخفی شده می‌گوید که به تعدادی از همکاران سابق‌اش کمک کرده تا با یک دفتر استخدام نیرو در تهران ارتباط برقرار کنند. او می‌گوید که نیرو‌های استخدام شده از افغانستان به ایران انتقال یافته و سپس عازم روسیه شدند. آن چه بعدا در مورد آنان رخ داد نامشخص بود. او می‌افزاید: «وقتی آنان پیشنهاد روسیه را می‌پذیرند تلفن‌های پرسنل کماندویی خاموش می‌شود. آنان خیلی مخفیانه پیش می‌روند».

او و دیگر کماندو‌های سابق که از افغانستان و ایران صحبت می‌کردند زندگی در شرایط فعلی را «ناامید کننده» توصیف کردند. این کاپیتان ۳۵ساله می‌افزاید: «ما بسیار ناامید هستیم. به مدت ۱۸ سال شانه به شانه با مشاوران آمریکایی، انگلیسی و نروژی کار‌های خطرناکی انجام دادیم. اکنون من مخفیانه زندگی می‌کنم و هر ثانیه عذاب می‌کشم».

او پیشنهاد پیوستن به نیرو‌های روس را نپذیرفت، زیرا روسیه را دشمن افغانستان می‌داند. اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۹۷۹ میلادی به افغانستان حمله کرد و یک جنگ ۱۰ساله را علیه مجاهدین تحت حمایت ایالات متحده انجام داد. روسیه در ماه‌های گذشته از شورش طالبان حمایت کرد و اکنون که آنان در قدرت هستند روابط نزدیکی با آن گروه دارد. یکی دیگر از کماندو‌های افغان که در کنار نیرو‌های ویژه بریتانیایی جنگیده بود می‌گوید که برای فرار از جوخه‌های مرگ طالبان به ایران گریخته و اکنون نگران است که توسط پلیس ایران بازداشت شود. هر دو کماندو گفتند که می‌خواهند به بریتانیا بروند، اما نمی‌دانند چگونه با مقام‌های بریتانیایی تماس بگیرند و درخواست حفاظت کنند.

در پیام‌های استخدامی ارسال شده از سوی روس‌ها توسط «فارین پالسی» مشاهده شده‌اند از عبارتی استفاده شده که نشان دهنده یک عملیات متمرکز است. در این پیام‌ها آمده است: «هر کسی که می‌خواهد با رفتار بهتر و منابع خوب به روسیه برود: لطفا نام، نام پدر و درجه نظامی خود را برای من ارسال کند». از دریافت کنندگان این اطلاعات خواسته می‌شود تا در استخدام سایر اعضای واحد‌های خود کمک کنند.

تلویزیون افغانستان گزارش داد که پیشنهاد‌های استخدام شامل اعطای تابعیت روسیه به افراد استخدام شده نیز می‌شود. کاپیتان ۳۵ساله پدر چهار فرزند خردسال می‌گوید که هنوز امیدوار رفتن به بریتانیا است. او افزود: «ما ۲۰ سال با دشمنان قسم خورده افغانستان در سراسر کشور با روحیه بالا در کنار بریتانیا و آمریکا جنگیدیم، اما اکنون مانند زندانیان پنهان شده ایم».